بانک مرکزی با گذشت 6ماه از انتشار آخرین اطلاعات مربوط به تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور در فروردین‌ماه سال جاری، اطلاعات مربوط به تسهیلات‌دهی بانک‌ها در مهرماه را منتشر کرد. با این حال تغییرات اتفاق‌افتاده به تاخیر انتشار این اطلاعات محدود نمی‌شود و قالب انتشار اطلاعات نیز دستخوش تحولاتی شده است.
به گزارش بانکداری ایرانی و بر این اساس در حالی اطلاعات منتشرشده از تسهیلات پرداختشده تنها به دو جدول مختصر از جزئیات پرداخت تسهیلات محدود شده است که پیش از این بانک مرکزی جزئیات پرداخت تسهیلات را به تفکیک اهداف تسهیلات اعطاشده منتشر می‌کرد.
پرداخت ۲هزار و ۳۰۰هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی
بر اساس آمارهای منتشرشده، سطح تسهیلات پرداختی در ۷ماه ابتدایی سال۱۴۰۱ به بیش از ۲هزار و ۳۰۰هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از افزایش ۷۴۰هزار میلیارد تومانی حکایت دارد؛ به بیانی دیگر میزان تسهیلات پرداختی هفت‌ماه نخست۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سال۱۴۰۰ معادل ۲/ ۴۷درصد افزایش یافته است. با این حال این معیار نمی‌تواند تصویر روشنی از میزان افزایش تسهیلات پرداختشده نشان دهد. آمارهای منتشرشده از شاخص بهای مصرف‌کننده در مهر ماه نشان می‌دهد سطح قیمت سبد مصرف خانوار در مهرماه۱۴۰۱ نسبت به ماه مهر ماه سال۱۴۰۰ معادل ۶/ ۴۸درصد افزایش پیدا کرده است. مقایسه سطح تورم با افزایش میزان تسهیلات‌دهی حاکی از آن است که مقدار حقیقی تسهیلات شاهد کاهش بوده است. جزئیات بیشتر گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد سهم حقیقی‌ها از تسهیلات هفت ماه ابتدایی سال افزایش یافته و به ۳۲درصد رسیده است. در این مدت تسهیلات خرد نیز شاهد افزایش سهم خود از کل تسهیلات اعطا شده بوده است.
رشد تسهیلات پرداختی
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی حجم تسهیلات پرداختی در هفت‌ماه ابتدایی سال جاری به سطح 2هزار و 331هزار میلیارد تومان رسیده است. بر اساس این گزارش، میزان پرداختی تسهیلات تا مهر1401 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیش از 747هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. این میزان افزایش از رشد 2/ 47درصدی تسهیلات پرداختشده در این مدت حکایت دارد. با این حال افزایش عدد مطلق تسهیلات پرداختشده را با وجود شرایط تورمی نمی‌توان معیار مناسبی برای ارزیابی حجم تسهیلات پرداختشده تلقی کرد. بر اساس اطلاعات منتشرشده از شاخص بهای مصرف‌کننده در مهرماه1401 نشان می‌دهد سطح قیمت‌ها در این دوره نسبت به مهرماه سال1400 معادل 6/ 48درصد رشد را تجربه کرده است. از مقایسه این عدد با رشد 2/ 47درصدی تسهیلات پرداختی می‌توان دریافت با وجود رشد قابل توجه تسهیلات پرداختی، باز هم میزان حقیقی این تسهیلات افزایشی نبوده، بلکه با نوعی کاهش مواجه شده است.
حقوقی‌ها کمتر وام گرفتند
بر اساس آمار منتشر شده، از کل تسهیلات پرداختشده در 7ماه ابتدایی سال جاری، حدود 747هزار میلیارد تومان معادل 32درصد کل تسهیلات پرداختشده سهم مشتریان حقیقی بانک‌ها شده است. از سوی دیگر 68درصد این پرداخت‌ها معادل هزار و 584هزار میلیارد تومان سهم مشتریان حقوقی بوده است. مقایسه این آمار با آمار سال قبل نشان می‌دهد تسهیلات پرداختشده به اشخاص حقیقی در 7ماه ابتدایی سال معادل 55درصد افزایش را تجربه کرده است. این رقم برای مشتریان حقوقی 8/ 43درصد به ثبت رسیده است. با توجه به رشد 2/ 47درصدی کل تسهیلات پرداختشده می‌توان گفت که سهم اشخاص حقیقی از کل تسهیلات پرداختشده در سال جاری افزایش پیدا کرده و در عوض، سهم حقوقی‌ها کم شده است.
رشد اندک تسهیلات خرد
بخش دیگری از گزارش منتشرشده به بررسی سهم تسهیلات خرد پرداختشده به افراد حقیقی در 7ماه ابتدایی امسال می‌پردازد. تسهیلات خرد پرداختشده به افراد حقیقی در قالب کارت‌های اعتباری و تسهیلات کمتر از 200میلیون تومان پرداخت می‌شود. بر این اساس در 7ماه ابتدایی سال جاری 86هزار میلیارد تومان کارت اعتباری به افراد حقیقی پرداخت شده است که در مقایسه با عدد 40هزار میلیارد تومانی سال گذشته حدود 117درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر میزان تسهیلات کمتر از 200میلیون تومان نیز در 7ماه ابتدایی1401 نسبت به 7ماه ابتدایی1400 معادل 4/ 39درصد افزایش پیدا کرده است. آمارها نشان می‌دهد در مجموع، تسهیلات خرد در 7ماه ابتدایی سال جاری به 572هزار میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 4/ 47درصد افزایش یافته است. چنانجه روزهای کاری هر ماه به 22روز کاسته شود، به‌طور متوسط روزانه 2هزار و 800میلیارد تومان تسهیلات به افراد حقیقی پرداخت شده است.
