بانکداری ایرانی - معصومه فریادرس، در سالهای اخیر که تحریمهای اقتصادی، عرصههای مختلف را مورد هدف قرار داده و هر روز بر گستره نفوذ خود میافزاید تا بیش از پیش روابط اقتصادی دولتها را دستخوش تغییرکند.بیمه مدتهاست با سد محکم تحریمها روبهرو شده و از آنجا که تحریمها، باعث افزایش تورم و ایجاد اختلال در نقلوانتقالات پول و تعهدات بیمههای اتکایی میشود، صنعت بیمه هم به دلیل ارتباط گسترده با سایر بخشهای اقتصادی و اجتماعی کشور از اثرات مختلف شرایط تورمی در امان نمانده است.
به گزارش بانکداری ایرانی، صنعت بیمه کشور با وجود سالها فعالیت، از رشد کافی برخوردار نیست. .بیمه مرکزی در راستای بالا بردن ضریب نفوذ بیمه در کشور باید به راهی اتخاذ کند تا هرچه زودتر این هدف در اقتصاد کشور محقق شود . ما باید درحوزه بیمه، دست به تغییر بزنیم و از محصولات و ابزارهای جدید بیمهای استفاده کنیم . به عنوان نمونه به تغییر الگوی استفاده از بیمههای جدید مانند بیمه تکافل که دردنیا در حال گسترش است ، استفاده کنیم . چندین سال است که بحث ارائهی بیمه تکافل در صنعت بیمه کشورمان مطرح شده اما تاکنون به اجرا نرسیده است. این در حالی است که در دیگر کشورهای اسلامی سالهاست که بیمه تکافل اجرایی میشود. بیمهنامه تکافل اسلامی با توجه به لزوم ایجاد پوشش بیمه برای جمعیت اهل سنت می تواند به افزایش ضریب نفوذ بیمه کمک کند.
تکافل” نه یک رشته بیمهای، بلکه یک نظام بیمه اسلامی است و در عمل به عنوان روشی مبتنی بر ضمانت مشترک اعضای یک گروه در برابر ضرر و زیانهای احتمالی وارد بر هر یک از آنها مطرح میشود.
بیمهگزاران بیمه تکافل، حقبیمه خود را به صندوق هبه میکنند یا در عقدی مضاربهای با او شرکت میکنند و کمآوردن منابع (زیان) صندوق یا اضافهآوردن منابع (سود) آن باید تنها به بیمهگزاران برگردد. چنین فلسفهای در صندوقهای بازنشستگی خصوصی هم متداول است که از نوع بازنشستگی با مشارکت (یا بازنشستگی مبتنی بر DC) شناخته میشوند.
در تکافل، حاشیه خدمات شرکت بیمه تعریف شده است و شرکت بیمه حق ندارد، ذخایر فنی آزاد شده را تبدیل به درآمد قابل تقسیم بین سهامداران کرده و هیچ EPSی نباید از محل آن ایجاد شود.
به نظر رسید که پیام اصلی بیمه تکافل بر عدم انجام آن به شکل بازرگانی و شرکت سهامی است. در اثر فعالیت صندوق بیمه تکافل، مالی ایجاد میشود که اصرار بر آن است که این مال همواره به شکل مشاع بماند تا منحصراً به مصرف غرامتپردازی و کمکهای پیشبینی شده برای آن برسد و هیچگاه تبدیل به سود سهام و توزیع بین سهامداران نشود.
بیمههای بازرگانی رایج و تکافل از نظر ماهیت کسبوکار، ماهیت قرارداد، منابع قوانین و مقررات و مبتنی بودن بر اصل تعاون با یکدیگر تفاوت دارند.
در ماهیت کسبوکار بیمههای رایج مبتنی بر انگیزهی کسب سود هستند و به سهامداران و مالکان این شرکتها کمک میکند تا بازده خود را به حداکثر برساند، اما تکافل مبتنی بر انگیزهی حمایت و تامین رفاه اجتماعی تکافلشونده و خانواده اوست.
در ماهیت قرارداد نیز بیمههای بازرگانی رایج مشتریان همان خریداران بیمهنامهها هستند که به شرکت بیمه برای پوشش مخاطرههای احتمالی خود خانواده و غیره حق بیمه پرداخت میکند. در حقیقت یک قرارداد بیع است که بیمهگر در برابر پوشش ریسک بیمهگزار از او پول دریافت میکند، اما تکافل یک قرارداد میان تمام تکافلشوندگان برای تقسیم مخاطرات خود است.
همچنین قوانین و مقررات بیمههای رایج در نتیجه تجربههای کسب و کار، تفکرهای بشری، ادبیات قضایی، پایگاهها و فرهنگ آن کشور است. مقررات تکافل مبتنی بر اصول اسلامی «قرآن و سنت»، نظرات و فتوای شرعی علما و کمیتههای فقهی موجود در این شرکتهاست. مراجع قانونی میتوانند مواردی را از شرکتهای بیمه رایج گرفته و به تعدیل و اصلاح آنها برای سیستم تکافل به کار گیرند.
استوار بودن بر اصل تعاون از دیگر مزیتهای تکافل است که اعضاء همزمان بیمهگذار و بیمهگر هستند، یعنی در تمام خسارتها شریک میشوند و در انتقال مخاطره نیز مشارکت دارند.