سعید رشیدی : بانک ملت در سال ۱۳۵۸ و با ادغام ۱۰ بانک و سرمایه اولیه ۵/ ۳۳میلیارد ریال تشکیل شد. این بانک در سال ۱۳۸۷ به سهامی‌عام تبدیل و در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. امروز سرمایه ثبت شده این بانک به بیش از ۲۰۷هزار میلیارد ریال رسیده است و ۲۰درصد از منابع بانکی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش بازار این بانک تا به امروز حدود ۸۱۸هزار میلیارد ریال است و با میانگین معامله ۲۷۰ میلیون برگ سهم در روز، درلیست سهام بزرگ و شاخص‌ساز بورس قرار دارد.
به گفته هیات‌مدیره، این بانک در سال 99 رتبه اول در مانده سپرده‌های جاری، رتبه اول مانده سپرده ارزی و رتبه دوم در صدور ضمانت‌نامه را کسب کرد.
درحال حاضر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی با 2/ 11درصد و دولت جمهوری اسلامی با 16/ 11درصد، صندوق سرمایه‌گذاری واسطه‌گری یکم با 67/ 5 درصد و صندوق سرمایه‌گذاری بازار‌گردانی ملت با 35/ 5درصد بیشترین سهام این شرکت را در اختیار دارند.
طبق آخرین گزارش منتشر شده از عملکرد، این بانک در 5 ماه اول سال مالی، 212هزار میلیارد ریال از جمع تسهیلات اعطایی درآمد کسب کرده است که نسبت به 129هزارمیلیارد ریال درمدت مشابه سال قبل 64درصد رشد داشته است. تسهیلات ارزی با 31هزارمیلیارد ریال، سایر تسهیلات با 104هزارمیلیارد و فروش اقساطی با 18هزارمیلیارد ریال بیشترین سهم را در درآمدزایی این بانک داشته است. این بانک در همین بازه 133هزار میلیارد ریال بابت سود انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری متعهد شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل (72هزارمیلیارد ریال) بیش از 60درصد رشد داشته است. گواهی ویژه سرمایه‌گذاری عام با 35هزارمیلیارد، سپرده‌های بلند‌مدت دوساله با 29هزارمیلیارد و سپرده‌های کوتاه‌مدت با 24هزارمیلیارد بیشترین سهم را داشته‌اند که براین اساس بانک توانسته «نسبت درآمدها به سود سپرده‌ها» را بهبود ببخشد. در جدول (یک) این نسبت را از سال 95 مشاهده می‌کنید. نکته قابل توجه دربررسی عملکرد بانک ملت؛ عنوان «سایر حساب‌ها» است. این عنوان که بخش قابل توجهی از درآمدهای بانک را در بر می‌گیرد تاحدی مبهم است. با پیگیری گروه تحلیلی «دنیای اقتصاد» متاسفانه مسوولان بانک در این رابطه هیچ توضیح اضافه‌ای ندادند.
عملکرد این بانک در عرصه خدمات ATM و به طور کلی بانکداری الکترونیک مناسب بوده که در نتیجه آن نسبت «درآمد به هزینه کارمزدی» در این بانک بهبود یافته است. در جدول (2) این نسبت را از سال 95 مشاهده می‌کنید. با توجه به ثابت بودن تعرفه کارمزد خدمات در بانک‌ها افزایش ارقام نشان از بهبود عملکرد دارد. توجه داشته باشید که رقم آخر برای خالص درآمد کارمزد در ردیف 1400 برای سه ماه نخست امسال است.
عملکرد بانک در مجموع منجر به افزایش سودسازی این بانک شده است. به طوری که سود خالص این بانک از 3هزار و 900 میلیارد ریال در سال 95 به بیش از 136هزار میلیارد ریال در سال 99 رسید. در ماه‌های ابتدایی سال‌جاری سود این بانک 20هزار میلیارد ریال بود که نسبت به مدت مشابه در سال قبل (8/ 5هزارمیلیارد ریال) افزایش ولی نسبت به فصل قبل (9/ 49هزار میلیارد ریال) کاهش داشته است. این موضوع در سال‌های متوالی مرسوم است و درمورد کاهش درآمدها نسبت به فصل قبل نمی‌توان اظهارنظر کرد. ولی افزایش درآمدها نسبت به مدت مشابه در سال قبل عملکرد مثبت این بانک را نشان می‌دهد. البته از افزایش حجم نقدینگی و تورم نیز به عنوان عوامل تاثیرگذار نباید غافل شد.
روند معاملات وبملت در بازار سهام
با توجه به نسبت‌های سودسازی مناسب این بانک در دو سال گذشته، سهام این بانک دریک مسیر صعودی بلند‌مدت در حال حرکت است. هرچند این روند صعودی را می‌توان به اکثر سهام موجود در بازار نسبت داد. سهام این بانک در جریان ریزش بازار در سال 99 به دلیل افزایش سرمایه بسته بود و بعد از بازگشایی قیمت آن حدود 30درصد کاهش یافت، اما در ماه‌های آخر سال 99 از روند نزولی خارج شد و هم اکنون دریک بازه ثابت در حال نوسان است.
درادامه تغییرات شاخص‌های «قیمت به بازده انتظاری (p/ e)»، «قیمت به فروش یا درآمد حاصل از خدمات(p/ s)» و «قیمت به ارزش دفتری(P/ B)» این بانک را بررسی می‌کنیم. هرسه شاخص در طول یک سال گذشته بهبود یافته است و این نشان می‌دهد که قیمت سهام نسبت به ارزش فعالیت‌های آتی این بانک در حال بهبود است. باید توجه داشت که هیچ پیشنهادی در مورد خرید یا فروش سهام این بانک داده نمی‌شود و ما در این گزارش صرفا به بررسی شاخص‌های نشان‌دهنده عملکرد این بانک پرداختیم.
نسبت قیمت به بازده انتظاری (P/ E) : این نسبت در نیمه اول سال 99 با افزایش قیمت‌ها در بازار به سرعت افزایش یافت، ولی به تدریج با ملایم شدن بازار بهبود یافت و امروز حدود 5/ 5 است. افزایش EPS این شرکت در سال گذشته نیز در کنار کاهش نسبی قیمت به بهبود این نسبت کمک کرد.
نسبت قیمت به ارزش دفتری فعالیت‌ها (P/ B): با افزایش ارزش فعالیت‌های بانک ملت در بازه زمانی یکساله این نسبت همواره در حال بهبود است در حال حاضر این نسبت حدود 6/ 1است. این نسبت هرچه به یک نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده کیفیت بهتر در ساختار فعالیت‌ها است. هرچند این به تنهایی نمی‌تواند به عنوان مرجع تصمیم‌گیری استفاده شود و تحلیل آن باید در کنار دیگر شاخص‌ها صورت پذیرد.
نسبت قیمت به فروش یا بازده خدمات(P/ S): هرچند این نسبت برای بانک‌ها و موسسات خدماتی چندان دقیق نیست، اما می‌توان به عنوان یک گزینه برای تایید دیگر شاخص‌ها به آن مراجعه کرد. این نسبت نیز درحال بهبود است و با توجه به افزایش درآمدها و نیز بهبود نسبت درآمد به فروش (در بالا ذکر کردیم که بانک ملت در سال 99 رتبه ششم را در نسبت درآمد به فروش در بین 100 شرکت برتر داشته است)، چشم‌انداز مثبتی را برای این بانک نشان می‌دهد. این نسبت هم اکنون حدود 1/ 2 است.
با توجه به شاخص‌های مالی و اطلاعات منتشر شده از این بانک می‌توان نتیجه گرفت، به طور کلی عملکرد بانک ملت در مورد کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به منابع ارزان‌قیمت مناسب است. این بانک توانسته بهره‌وری را در خدمات خود افزایش دهد و سودساز شود. این بانک در سال 99 نه تنها اضافه برداشتی از بانک مرکزی نداشت، بلکه بخش عمده‌ای از منابع خود را در شبکه بین بانکی به دیگر بانک‌ها انتقال داد و از این طریق درآمد مناسبی را شناسایی کرد. درمورد خدمات بانکی بزرگ‌ترین ریسک، تحریم‌های آمریکاست که تغییر رویکرد درآن می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر بانک‌ها بگذارد. در درجه دوم قوانین حاکم بر شبکه بانکی می‌تواند مورد توجه باشد که امید است با بهبود ساختارها، شرایط برای بهبود عملکرد سیستم بانکی ایران مهیا شود.
