بانکداری ایرانی - افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها علاوه بر تحقق اهداف طرح برق امید می‌تواند زمینه صرفه‌جویی در مصرف و در نتیجه کاهش آلودگی هوا را میسر کرده و شرایط را برای افزایش هوای پاک مهیا کند.
به گزارش فارس، با گذشت 298 روز از سال 99، پایتخت کشور تنها 15 روز هوای پاک را تجربه کرده و شهروندان تهرانی تنها 5 درصد از روزهای سال جاری موفق به استفاده از هوای پاک شده‌اند. روندی که با برودت هوا در روزهای پیش رو و تشدید پدیده وارونگی هوا قطعا شرایط نامناسبتری را دنبال خواهد کرد.
تشدید پدیده آلودگی هوا و سخت شدن نفس کشیدن در کلانشهرهای کشور، دلایل مختلف و پیچیده‌ای دارد اما یکی از پر تکرارترین دلایل این پدیده به اذعان بسیاری از کارشناسان این حوزه، منابع آلودگی غیر متحرک هستند. عمده این منابع نیز نیروگاه‌های تولید برق عنوان می‌شوند.
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز امروز درباره افزایش مصرف گاز در کشور گفت:« ما امسال نسبت به سال گذشته حدوداً 64 میلیون مترمکعب افزایش تولید گاز از پارس‌جنوبی را داشتیم اما رشد مصرف گاز در بخش خانگی 12 درصد بوده است و در تهران این رقم به 15 درصد رسیده است. حال چه کسی می‌تواند این میزان افزایش مصرف را پوشش دهد؟در نتیجه ما هیچ راهی جز صرفه‌جویی در مصرف گاز نداریم.»
بخشی از گاز مصرفی نیز به نیروگاه‌های تولید برق تحویل داده می‌شود و اگر مصرف برق کاهش نیابد، نیروگاه‌های برق نیز مجبور به سوزاندن سوخت مایع از جمله گازوئیل و مازوت برای ماندن در مدار تولید خواهند بود.
*افزایش مصرف برق و گاز عامل اصلی آلودگی هوا در زمستان
در همین راستا، محمد پورحمید، کارشناس حوزه انرژی با اشاره به دلایل تولید آلودگی ناشی از نیروگاه‌های تولید برق گفت:« بسیاری از نیروگاه‌های موجود در کشور از سوخت فسیلی گازی و مایع برای تولید برق و چرخاندن توربین خود بهره می‌گیرند. در همین راستا سوخت طراحی شده برای این نیروگاه‌ها گاز طبیعی است که آلودگی بسیار کمتری نسبت به سوخت مایع دارد.»
این کارشناس انرژی در بیان این نکته که در زمستان به دلایل متعدد امکان گازرسانی به نیروگاه‌ها متوقف می‌شود، گفت:« تامین برق در زمستان به دلیل قطعی گاز نیروگاه با مشکل مواجه شده و نیروگاه تولید برق را ناچار به استفاده از سوخت مایع نظیر گازوییل و مازوت می‌کند.»
ناچاری نیروگاه‌ها در استفاده از سوخت مایع نظیر مازوت، نه تنها زمینه تشدید آلودگی را مهیا کرده و نفس مردم را به شماره می‌اندازد بلکه هزینه تعمیر و نگهداری تجهیزات نیروگاهی را به دلیل اسیدی بودن سوخت مایع و خورندگی ایجاد شده، افزایش خواهد داد.
زیان‌های جبران ناپذیر استفاده از سوخت مازوت در شرایطی که رقم می‌خورد که صرفه‌جویی در مصرف برق می‌تواند زمینه را برای کاهش استفاده از سوخت مایع فراهم کند. این یعنی اگر شرایط برای کاهش مصرف مشترکان مهیا شود، مازوت کمتری سوزانده شده و طبیعتا هوای پاک‌تری را تجربه می‌کنیم.
*پرمصرف‌ها عامل تشدید آلودگی هستند
نکته قابل توجه در میزان مصرف برق این است که بخش اعظمی از اقشار پر مصرف که هیچ انگیزه‌ای برای کاهش مصرف خود ندارند، جزء دهک‌های ثروتمند درآمدی محاسبه شده و تلاشی برای کاهش مصرف از خود به نمایش نمی‌گذارند.
در حقیقت این پرمصرف‌ها زمینه اصلی استفاده از مازوت و در نهایت آلودگی هوار را به وجود آورده و برای افزایش آسایش خود حاضر به تنگ کردن نفس سایر مردم هستند.
با توجه به نکات مطرح شده سوال اساسی این است، چرا پرمصرف‌ها تلاشی برای کاهش مصرف از خود به نمایش نمی‌گذارند. مهدی هاشم زاده، کارشناس مسائل اقتصادی در بیان این نکته که هزینه برق برای پر مصرف‌ها ناچیز است و همین امر منجر به بی‌توجهی آن‌ها به صرفه‌جویی می‌شود، گفت:« ما در کشور برای انرژی برق یارانه دولتی در نظر گرفته‌ایم و هزینه تمام شده تولید برق با هزینه فروش آن اختلاف زیادی دارد، بر همین مبنا اختلاف این مبلغ توسط دولت پرداخت می‌شود. همین امر قیمت انرژی را برای ما ناچیز کرده و در نتیجه سهم هزینه برق در سبد هزینه پرمصرف‌های ثروتمند بسیار ناچیز است.»
این کارشناس اقتصادی، در بیان اینکه پر مصرف‌ها یکی از عوامل آلودگی هوا هستند، گفت:« طبیعتا تا زمانی که هزینه واقعی انرژی برق از پرمصرف‌ها گرفته نشود، آن‌ها انگیزه‌ای برای کاهش مصرف ندارند و در نتیجه شاهد صرفه جویی نخواهیم بود.»
*برق امید، بدون افزایش تعرفه پرمصرفی به اهداف خود نخواهد رسید
به استناد اظهارات کارشناسان، یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش آلودگی، نحوه نامناسب استفاده پر مصرف‌ها از انرژی تلقی می‌شود. در همین راستا به نظر می‌رسد، افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای طبقه پرمصرف یکی از بهترین راهکارهای صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد بود. در همین راستا، وزارت نیرو در قالب طرح برق امید شرایط را برای افزایش 15 درصدی قیمت برق پرمصرف‌ها از 6 ماه آینده فراهم کرده است، در همین رابطه به نظر می‌رسد، افزایش 15 درصدی تعرفه پر مصرفی آن‌هم در 6 ماه آینده نه تنها نمی‌تواند انگیزه لازم برای کاهش مصرف را فراهم کند بلکه اهداف اصلی طرح برق امید مبنی بر صرفه‌جویی 10 درصدی را تشدید خواهد کرد.
در همین رابطه یکی از اصلی‌ترین پیشنهادها برای اصلاح طرح برق امید، پلکانی کردن افزایش قیمت بیش از 15 درصد برای مشترکان پرمصرف است.
در این باره سیما غفاری، کارشناس انرژی در بیان راهکارهای موجود گفت:« در شرایط کنونی، تعرفه برق مشترکان پرمصرف تنها 15 درصد افزایش می‌یابد. این در حالیست که مشترکانی که بیش از 500 کیلووات مصرف برق دارند باید افزایش بیش از 15 درصد را تجربه کنند.»
غفاری در تشریح راهکار افزایش پلکانی قیمت برق گفت:« افزایش قیمت 15 درصدی برای مشترکانی که مصرف بین 400 تا 500 کیلووات دارند، افزایش قیمت 30 درصدی برای مشترکانی که بین 500 تا 600 کیلووات مصرف می‌کنند و افزایش قیمت 60 درصد برای مصرف بیش از 600 کیلووات ساعت در ماه باید مد نظر قرار گیرد.»
به نظر می‌رسد، افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها علاوه بر تحقق اهداف طرح برق امید می‌توان زمینه صرفه‌جویی در مصرف و همچنین کاهش آلودگی هوا را میسر کرده و شرایط را برای افزایش هوای پاک مهیا کند.
