یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بورس را بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری دانست و در عین حال با انتقاد از مدیریت اقتصادی کشور در برابر اتفاقات بورس گفت که باید به فکر صعود منطقی و مداوم بورس بود و به گونه‌ای مدیریت کرد که بورس تبدیل به یک بازار شفاف با چشم انداز مثبت و غیرهیجانی شود.
مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران و عضو ناظر مجلس در شورای اقتصاد ضمن بازدید از خبرگزاری دانشجویان ایران در آستانه سالروز تاسیس این خبرگزاری در گفت‌وگو با ایسنا تحلیل خود را از وضعیت بازار بورس، دلار، سکه و طلا، تورم و لایحه بودجه ۱۴۰۰ ارائه کرد.
این نماینده مجلس همچنین با اشاره به نقش کرونا در کاهش صادرات نفتی و غیرنفتی و افزایش نرخ ارز، خاطرنشان کرد: تا زمانی که جریان نقدینگی در کشور شفاف و توسط بانک مرکزی و نظام مالیاتی قابل رصد نباشد، بازار ارز و طلا برای ما مشکل ساز خواهد بود.
مشروح گفت‌وگو ایسنا با مجتبی توانگر به شرح زیر است.
لایحه بودجه ١۴٠٠ را چطور ارزیابی می‌کنید و مهم‌ترین تفاوت آن را نسبت به لوایح گذشته در چه می‌دانید؟
اتکای بودجه به فروش روزانه ۲.۳ میلیون بشکه نفت یعنی حساب کردن روی رفع تحریم‌های آمریکا. حجم گسترده استقراض و رشد ۴۵ درصدی هزینه‌های جاری از دیگر مخاطرات بودجه ۱۴۰۰ است. در حقیقت لایحه بودجه ۱۴۰۰ عصاره رذایل بودجه‌های قبلی و تشدیدکننده وابستگی به نفتی است که فعلا تحریم است و بودجه نویسان به امید دولت جدید آمریکا آن را برای سال آینده بدون تحریم فرض کرده‌اند!
فکر می‌کنید اصلاح ساختار بودجه در لایحه بودجه ١۴٠٠ چقدر عملیاتی خواهد شد؟
مجلس مصمم است گام‌های نخست اصلاح ساختار بودجه را با اصلاح در قانون مالیات‌ها و اضافه کردن مالیات بر عایدی سرمایه بردارد و برخی اصلاحات دیگر در زمینه مالیات‌ها و هدفمندتر کردن یارانه‌ها را نیز در دست اقدام دارد ولی طبیعتا اصلاح ساختار بودجه چند سال زمان می‌برد.
تحلیل شما از وقایع اخیر بازار سرمایه و بورس چیست؟ فکر می‌کنید دلیل جذب بالای مردم به این بازار چه بود و چرا با وجود پیش‌بینی کارشناسان مبنی بر ریزش این بازار به این تذکرات توجه نشد؟
متاسفانه مدیریت اقتصادی کشور در برابر اتفاقات بورس خیلی به اعتماد عمومی لطمه زد. بورس حتما بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری است اما مدیریت بورس، وزارت اقتصاد و تیم اقتصادی دولت نباید به امید بهره گرفتن از رشد بورس و امکان فروش سهام دولتی، اجازه شکل گیری حباب را می‌دادند و آن گونه اعتماد مردم و سرمایه تازه واردان به بورس را دچار زیان می کردند. اکنون که بورس مجدد در حال صعودی شدن است باید به فکر صعود منطقی و مداوم آن باشند و به گونه‌ای مدیریت کنند که بورس تبدیل به یک بازار شفاف با چشم انداز مثبت و غیرهیجانی شود.
آیا اساسا این نحو از سرمایه‌گذاری در بازار بورس بدون توجه به ریسک موجود در آن برای همه اقشار توصیه می‌شود؟
قطعا نه، حضور تازه واردان و افرادی که آشنایی کمی با این بازار دارند باید با یک چارچوب منطقی مشخصی صورت گیرد. باید حضور عامه مردم در بورس ابتدا از طریق صندوق‌های بادرآمد ثابت صورت گیرد و به تدریج با آشنایی بیشتر با قواعد سرمایه گذاری، امکان حضور تازه واردان در معاملات سهام فراهم شود.
دلایل نوسان شدید قیمت دلار و سکه در سال جاری و افزایش بی‌سابقه آن را چه می‌دانید؟ چرا سایر قیمت‌ها تا این حد به قیمت دلار وابستگی پیدا کرده است؟ به نظر شما اساسا بازار سکه و دلار قابلیت کنترل با پارامترهای داخلی را دارد؟
انصافا باید به نقش کرونا در کاهش صادرات نفتی و غیرنفتی و افزایش نرخ ارز اشاره داشت ولی تا زمانی که همچنان اقتصاد ما متکی به نفت و بودجه ما متکی به درآمدهای نفتی است، تحریم‌ها بر اقتصاد ما اثرگذار خواهد بود. راهکار اصلی توسعه صادرات غیرنفتی و تبدیل نفت به فرآورده‌های ارزشمند صادراتی و غیرقابل تحریم است. از سوی دیگر عدم اشراف بانک مرکزی بر جریان مبادلات بانکی دلالان نیز در این مسائل موثر بوده و هست. در حال حاضر ۳.۸ میلیون کارتخوان بی‌هویت داریم که بانک مرکزی باید هویت بهره‌برداران این کارتخوان‌ها را مشخص کند ولی در این زمینه تعلل کرده است. تا زمانی که جریان نقدینگی در کشور شفاف و توسط بانک مرکزی و نظام مالیاتی قابل رصد نباشد، بازار ارز و طلا برای ما مشکل ساز خواهد بود.
وضعیت تورم را چطور ارزیابی می‌کنید؟ فکر می‌کنید با چه سازوکاری می‌شود حداقل از تورم کالاهای اساسی جلوگیری کرد؟
متاسفانه روند رشد تورم نگران کننده است. بانک مرکزی باید بتواند روند قیمت ارز و رشد نقدینگی را مهار کند. به ویژه در ماه‌های اخیر رشد قیمت مواد غذایی خیلی آزاردهنده بود. مسیر اصلی مهار تورم از کاهش کسری بودجه و اصلاح نظام بانکی برای جلوگیری از رشد بی‌رویه نقدینگی گذر می‌کند. برای جبران این تورم نیز اجرای هر چه سریع‌تر مصوبه مجلس برای تامین کالاهای اساسی خانوار ضروری است.
وضعیت بانک‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا بانک‌ها در جذب نقدینگی سرگردان جامعه موفق عمل کرده‌اند؟
نظام بانکی نیاز به اصلاحات اساسی دارد. اگرچه بانک مرکزی تغییراتی در هیئت مدیره برخی بانک‌های متخلف داشته است ولی انضباط‌بخشی بیشتر به بانک‌هایی که کسری دارند و با بدهکار شدن به بانک مرکزی موجب رشد نقدینگی می‌شوند ضروری است. درباره جذب نقدینگی سرگردان نیز در شرایط تورمی فعلی نمی‌توان از بانک‌ها انتطار چندانی برای جذب نقدینگی داشت. تا زمانی که بازار ارز مدیریت نشود، بورس دچار چنین نوسانات عجیبی باشد و روند تورم مهار نشود، نمی‌توان از بانک‌ها انتظار جذب نقدینگی داشت.
