بررسی صورت‌های مالی ۶ ماهه امسال ۱۲ شرکت خدمات بیمه حکایت از این دارد که شاخص «نسبت خسارت» اغلب این بنگاه‌های مالی به‌رغم شیوع کرونا، نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان چشمگیری کاهش یافته است.
نسبت خسارت که حاصل تقسیم میزان خسارت پرداختی شرکت‌ها به دریافتی‌های مرتبط با حق بیمه شرکت‌هاست، نشان می‌دهد که چه نسبتی از درآمدهای حاصل از حقبیمهها هزینه خسارات شده است و از همین رو هرقدر این نسبت کمتر باشد، نشان‌دهنده وضعیت بهتر سودآوری شرکت‌هاست.
کاهش میانگین نسبت خسارت
پیش از ورود به جزئیات شرکت‌های بیمه‌ای، لازم است یادآوری شود که بررسی آمار عملکرد شرکت‌ها و رشته‌های بیمه از حیث نسبت خسارت (حاصل تقسیم خسارت پرداختی به حق‌بیمه تولیدی برحسب درصد) در این مدت آنچنان نمی‌تواند ارزیابی دقیقی از عملکرد آنها در دسترس قرار دهد و فعالیت واقعی‌شان را نشان بدهد، چرا که با گذشت ۶ ماه از سال، دریافت کامل حق بیمه‌های مربوط به برخی از بیمه‌نامه‌های صادره در این مدت انجام نگرفته و تا پایان سال وصول خواهند شد. همچنین باید گفت که در محاسبه این نسبت، مبالغ خسارت‌های معوق، ذخایر حق‌بیمه، کارمزد شبکه فروش و هزینه‌های اداری-عمومی شرکت‌های بیمه در نظر گرفته نمی‌شود.
با این اوصاف اصلی‌ترین ارقام مربوط به کارنامه این بنگاه‌ها تا نیمه سال در صورت‌های مالی ۱۲ شرکت بیمه در کدال منتشر شده و می‌توان با محاسبه آنها چشم‌انداز پیش روی سودآوری آنها در سال‌جاری را روشن کرد. بیمه مرکزی هم معمولا این نسبت‌ها را در فواصل دو تا چند ماه منتشر می‌کند.
در آخرین آمار این مرکز نسبت خسارت شرکت‌های بیمه در دو ماه اول امسال محاسبه و منتشر شده است. نتایج این آمار با نتایج این گزارش از این نظر که نسبت‌های خسارت کاهش یافته است، یکسان است.
نکات مهمی که در این آمارها وجود دارد این است که نشان می‌دهد حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب حدود ۴/ ۳۱ و ۲/ ۱۲ درصد رشد داشته است. همچنین مطابق این آمارها نسبت خسارت بازار با ۳/ ۸ واحد کاهش (در مقایسه با دو ماهه اول سال قبل) به ۷/ ۴۸ درصد رسیده است.
اما آمارهای مربوط به ۶ ماهه از ادامه و افزایش این کاهش خسارت حکایت دارد. طبق بررسی «دنیای‌اقتصاد» نسبت خسارت در ۶ ماهه ابتدایی امسال در میان ۱۲ شرکت به‌طور میانگین ۷/ ۱۹ واحد درصد کاهش یافته است. بر اساس ارزیابی این ۱۲ شرکت بورسی نسبت خسارت از رقم ۸/ ۸۱ درصد در ۶ ماهه سال گذشته به رقم ۱/ ۶۲ درصد نزول کرده است.
این موضوع می‌تواند خبر بسیار مهمی برای سهامدارانی باشد که بخشی از پرتفوی خود را به شرکت‌های بیمه‌ای اختصاص داده‌اند؛ موضوعی که ارقام مربوط به بازدهی شرکت‌های بیمه‌ای در ۶ ماه ابتدایی امسال به خوبی آن را اثبات می‌کند. با ارجاع به جداول این گزارش می‌توان نشان داد که ۱۹ شرکت بزرگ بیمه‌ای در ۶ ماه گذشته بالای ۱۰۰ درصد بازدهی داشته‌اند.
این موضوع بالطبع باید به دلیل کاهش نسبت خسارت این شرکت‌ها اتفاق افتاده باشد. به‌عنوان نمونه آمارها نشان می‌دهد طی ۶ ماهه اول امسال نسبت خسارت در بیمه آسیا به رقم ۳/ ۴۷ درصد رسیده است. مجموع کل حق بیمه صادره (شامل قبولی اتکایی) در ۶ ماهه ابتدایی امسال ۳ هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان و مجموع خسارات پرداختی این بیمه رقم یک هزار و ۷۸۴ میلیارد تومان بوده است.
در مقابل همین ارقام در ۶ ماهه مشابه سال گذشته به ترتیب ۲۸۵۹ و ۱۴۸۸ میلیارد تومان بوده است. به بیان دیگر نسبت خسارت بیمه آسیا در مدت مشابه سال قبل ۵۲ درصد بوده است و از همین رو طی این مدت نسبت خسارت این بیمه به میزان ۷/ ۴ واحد درصد کاهش یافته است. بیمه‌ها معمولا در رشته‌های درمان، ثالث اجباری، ثالث مازاد و دیه، حوادث سرنشین، بدنه خودرو، آتش‌سوزی، باربری، مسوولیت، مهندسی، کشتی، هواپیما، نفت و انرژی، حوادث، اعتباری، زندگی (اندوخته‌دار)، زندگی (غیراندوخته‌دار) و پول فعالیت دارند. گزارش بیمه مرکزی از سهم شرکت‌های بیمه در بازار نشان می‌دهد، ۸ شرکت بیمه به ترتیب: ایران با ۸/ ۳۲، آسیا ۵/ ۱۰، دانا ۶/ ۸، پاسارگاد ۱/ ۷، معلم ۷/ ۶، البرز ۹/ ۴، پارسیان ۷/ ۴ و کوثر با ۹/ ۳ درصد در مجموع ۳/ ۷۹ درصد از حق بیمه تولیدی بازار را به خود اختصاص داده و ۷/ ۲۰ درصد مابقی حق بیمه، توسط ۱۹ شرکت بیمه دیگر تولید شده است. در حال حاضر سهام حدود ۲۳ شرکت بیمه در بازار سرمایه معامله می‌شود که ۷ شرکت در بورس و مابقی در فرابوس قرار دارند.
سهم ۳ رشته بیمه شخص ثالث و مازاد، زندگی و درمان به ترتیب ۳۹، ۱۸ و ۶/ ۱۳درصد از پرتفوی حق بیمه تولیدی در بازار است. البته سهم رشته‌های بیمه در دوره‌های زمانی کمتر از یک سال معمولا با تغییرات زیادی همراه است، بنابراین در تحلیل سهم از پرتفوی رشته‌ها در بازار بیمه باید این موضوع را مورد توجه قرار داد.
افزایش حاشیه سود در دوره شیوع کرونا
برای نمونه ۴۲ درصد از خسارت‌های پرداختی بیمه آسیا در ۶ ماه ابتدایی امسال در حوزه بیمه شخص ثالث اجباری پرداخت شده است.
در طرف دیگر هم ۳۵ درصد از درآمدهای شرکت هم مربوط به رشته شخص ثالث بوده است. در مرحله دوم بیشترین هزینه و درآمد شرکت مربوط به بیمه درمان است که سهمی ۲۱ درصدی از ارزش خسارت و حق بیمه دارد.
ارزش حق بیمه درمان ۷۸۲ میلیارد تومان بوده که حدود نیمی از این درآمد به خسارت‌های ناشی از درمان اختصاص یافته است. در واقع تنها دو رشته ثالث (مازاد و دیه) و حوادث سرنشین است که برای شرکت ضررده بوده به این معنی که مبلغ خسارت پرداختی در این دو حوزه بیشتر از رقم دریافتی آنها از بیمه‌های صادره بوده است.
اما در مابقی حوزه‌ها درآمد بیشتر از خسارت و به‌طور کل یک هزار و ۹۸۵ میلیارد تومان بوده است، رقمی که از کل خسارت پرداختی در دوره مشابه سال قبل هم بیشتر بوده است. این رقم از یک حاشیه سود ۵۲ درصدی حکایت می‌کند که رقم بسیار خوبی برای این شرکت محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد وضعیت کرونایی کشور و کاهش فعالیت‌ها و طبیعتا کاهش خسارات موجبات این حاشیه سود را فراهم کرده است.
