طبق گزارش بانک مرکزی مانده سپرده‌ها در خرداد امسال نسبت به خرداد ماه سال گذشته بیشتر شده است.
میثم خسروی، کارشناس امور بانکی با بیان این که علت رشد سپرده‌ها رشد نقدینگی است، تاکید می‌کند که مهم‌تر از رشد نقدینگی، تغییر کم سابقه در ترکیب آن است که علتش بالا نرفتن سود سپرده‌های بانکی بوده است.
آمارهای بانک مرکزی خبر می‌دهد مانده سپرده‌ها نسبت به خرداد ماه سال گذشته ۳۴.۷ درصد افزایش پیدا کرده است. میثم خسروی، کارشناس امور بانکی با بیان این که علت رشد سپرده‌ها در واقع رشد نقدینگی است، تاکید می‌کند که مهم‌تر از رشد نقدینگی، تغییر در ترکیب آن است.
رکورد خلق پول دهه 90
آمارها می‌گوید نرخ رشد پول( سپرده های نقدشونده) بالارفته، به عبارت بهتر در چند ماه اخیر نسبت پول به نقدینگی بشدت افزایش یافته است. ۱۹ درصد از کل نقدینگی به شکل «پول» در اقتصاد وجود دارد. این رقم بیشترین سطح از اسفند سال ۹۲ بوده است.
نسبت پول به نقدینگی درحالی به 19 درصد رسیده است که سال 98 این نسبت حدود 14 درصد بوده. خسروی می‌گوید: نسبت 19 درصدی پول به نقدینگی از سال 92 تاکنون بی سابقه است. وقتی ترکیب نقدینگی به نفع پول تغییر می‌کند می‌تواندتورم زایی بالاتری داشته باشد چون سرعت گردش آن بالاتر است.
به اعتقاد او تغییر این روند و تبدیل دائم بخش بیشتر نقدینگی به پول از جایی آغاز شد که نرخ بهره منفی به آن داده شد. در این حالت طبیعتا سپرده‌ها به سمتی می‌رود که بتواند ارزش خود را حفظ کند و سود کسب کند. خروجی این ماجرا هم یا التهاب در بازار دارایی‌ها است یا تورم.
چرا بانک‌ها سود سپرده را افزایش ندادند؟
خسروی درباره علت افزایش پول در نقدینگی توضیح می‌دهد: نرخ سود سپرده منفی بوده و هست. آن هم در شرایطی که فرضا در بهار امسال نرخ تورم نقطه به نقطه حدود 30 درصد بوده است. در همین دوران نرخ بهره بین بانکی هم کاهش پیدا کرد، بنابراین بانک‌ها هیچ انگیزه‌ای برای افزایش نرخ سود سپرده نداشتند.
این کارشناس معتقد است بانک مرکزی متناسب با فضای اقتصاد سیاست‌گذاری پولی نکرده و تعلل او در افزایش نرخ بهره بین بانکی باعث شده نرخ بهره بین بانکی در خرداد ماه تا 9 درصد هم پایین بیاید، از همین طریق هم بانک‌ها ترغیب به کاهش سود سپرده شده‌اند. همه این‌ها در شرایطی رخ داده که بازدهی بخش‌های مختلف اقتصاد بسیار بالا بوده است.
او با اشاره به بازدهی بیش از 200 درصدی بازار سهام عنوان می‌کند: با مقایسه این سود با سود منفی بانک حتی فرد ریسک گریز هم بخشی از دارایی‌اش را تبدیل به سهام می‌کند تا حداقل بازدهی منفی نداشته باشد.
علت کاهش پایه پولی
در شرایطی که رشد نقدینگی رکوردهای تازه ثبت می‌کند. رییس‌جمهور اعلام کرده که آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد رشد پایه پولی در پنج ماهه اول امسال نسبت به آخر سال گذشته معادل ۲.۹ بوده و این بیانگر مسیر صحیح و درست حرکت اقتصادی کشور است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی، دولت از طریق روش‌هایی که در سال 99 در دستور کار قرار داده و از جمله اختصاص سه درصد سپرده بانک‌ها به خرید اوراق مالی بدهی دولت، در واقع کسری بودجه را از طریق منابع بانک‌ها تامین و بازخرید اوراق را به سال‌های بعد منتقل می‌کند که این موضوع باعث رشد بدهی دولت به بانک مرکزی و افزایش پایه پولی در سال‌های بعد خواهد شد.
خسروی نیز در پاسخ به این سوال که پایه پولی چطور و در چه شرایطی کمتر شده است، می‌گوید: بخش قابل توجهی از رشد پایه پولی در ماه‌های اخیر به علت تنخواه دولت بوده است. این امکان وجود دارد که دولت موقتا این تنخواه را پس داده باشد و پایه پولی کم شده باشد اما نهایتا در دو ماه آینده اگر به مشکل بر بخورد تنخواهش را می‍‌گیرد. بنابراین دوام کاهش کوتاه مدت است.
