بورس هفته دوم شهریور ماه را برخلاف تصور فعالان بازار که گمان میکردند به دلیل حمایت حقوقیها معاملات آن صعودی خواهد ماند کار خود را با فشار فروش آغاز کرد که تا پایان معاملات روز چهارشنبه در همین مسیر باقی ماند و با افت پنج درصدی به معاملات خود پایان داد.
وجود عرضه و صفهای فروش سنگین در برخی از صنایع، نگرانی سهامداران حاضر در بازار را چند برابر کرد و به وضوح شاهد سلطه ترس در بازار و فروشهای هیجانی این بازار بودیم.
با وجود نوسانهای سنگینی که بورس در چند هفته گذشته تجربه کرده بود، بازارهای موازی مانند طلا، ارز و سکه بعد از مدتها گوی سبقت را به لحاظ کسب بازدهی از این بازار ربودهاند و شاهد رشد نرخ دلار، طلا و سکه در بازار هستیم.
پا برجا بودن متغیرهای تاثیرگذار بر روند معاملات بورس مانند نرخ دلار و نیز نرخ ارز در سامانه نیما میتوانند پایانی بر سرخی شاخص بورس باشند اما در این میان وجود رفتارهای هیجانی از سوی سهامداران که ترس از دست دادن سرمایههای خود را دارند اجازه بازگشت معاملات بورس به مدار اصلی خود نمیدهد و بازار را درگیر رفتارهای هیجانی کرده است که ادامه آن میتواند ضربه مهلکی را به چهار ستون اصلی این بازار وارد کند.
پیشبینیهای اشتباه
«امیرعلی امیرباقری» امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تداوم روند اصلاحی بازار سهام در معاملات هفته گذشته را یادآور شد و افزود: بسیاری از فعالان بازار سرمایه انتظار داشتند تا معاملات بورس از طریق حمایت دستوری حقوقیها به وضعیت طبیعی خود بازگردد و دوباره وارد فضای صعودی شود.
وی اضافه کرد: در حالی که این اتفاق رخ نداد و پیشبینیها اشتباه از آب در آمد، از روز دوشنبه که نخستین روز معاملاتی هفته گذشته بود عرضهها در بازار افزایش پیدا کرد و بازار در معاملات روز سهشنبه و چهارشنبه با فشار فروش افسار گسیخته ای روبرو شد.
امیرباقری روند معاملات بورس در چند وقت اخیر را ناشی از برخی اتفاق های مختلف دانست و افزود: نخستین موضوع این بود که بازار در کوتاهترین زمان ممکن رشد چشمگیری را کسب کرد و اکثر فعالان بازار سودهای قابل توجهی را به دست آورده بودند، همین امر باعث شد تا سهامداران به محض ورود روند معاملاتی بازار سهام به فاز نزولی، در هر قیمتی اقدام به شناسایی سود کنند و سعی در خروج از این بازار و محافظت از سودهای خود را داشتند.
ترکیدن حباب در برخی از صنایع
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: نکته دوم اینکه در بسیاری از سهام و صنایع رشد قیمت بدون هیچگونه تناسبی با بنیاد صنعت اتفاق افتاد؛ بنابراین طبیعی بود صنایعی که دچار حباب قیمتی شدند بعد از مدتی حباب آنها بترکد و قسمتی از سود و سرمایه سرمایهگذاران از بین برود.
وی به ناکارآمدی نسبی در کلیت بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: بعد از ورود برخی از صنایع لیدر بازار به فاز اصلاحی باقی بازار هم همگام با آنها وارد فاز اصلاحی شدند که این موضوع چندان تحلیلی ندارد، همین امر گواهی بر ناکارآمدی نسبی بازار است که سرمایهگذاران تفکیکی بین صنایع، سهام و کلیت بازار قائل نیستند و انتظار میرود تا در میانمدت و بلندمدت این بیقانونی در بازار برطرف شود.
تاثیر حمایت حقوقی از بورس
امیرباقری به حمایت حقوقیها از بازار اشاره کرد و افزود: بسیاری از فعالان بازار سرمایه در شرایط فعلی از حقوقیها انتظار دارند تا در هر قیمتی مبادرت به جمع آوری سهام کنند و روند بازار را تغییر دهند، در حالی که سهامداران عمده بازار به دنبال انتفاع شخصی خود اقدام به سرمایهگذاری در بازار میکنند و ممکن است هر قیمتی برای آنها جهت سرمایهگذاری توجیهپذیر نباشد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه صرفا خرید سهام و ورود نقدینگی به بازار از طرف حقوقیها به بازار سرمایه راهکار مناسبی نیست و در گذشته هم با نتیجه مثبتی همراه نبوده است، گفت: حمایت حقوقیها از معاملات بورس نتوانست چندان تاثیری در روند بازار داشته باشد زیرا در میانمدت و بلند مدت با اتمام سرمایه حقوقیها و عدم صرفه سرمایهگذاری برای این افراد کماکان روند اصلاحی ادامهدار میشود و اصلاح قیمتی که میتوانست در زمان کوتاهی به تعادل برسد با اصلاح زمانی همگام شده و بازار را وارد یک روند فرسایشی خواهد کرد.
وی افزود: برطرف شدن مشکل بازار سهام در شرایط کنونی وابسته به بازار پول است و بهتر است شرایط بنیادی بازار به سمتی حرکت کند که خرید سهام در این قیمتها برای فعالان بازار سرمایه صرفه اقتصادی داشته باشد در حالی که اکنون شاهد واگرایی بین واقعیتهای اقتصادی و عملکرد بازار سرمایه هستیم.
امیرباقری تصریح کرد: افزایش نرخ ارز در بازار میتواند بسیاری از سهام و صنایع را دوباره ارزشمند کند، به گونهای که بدون نیاز به حمایت حقوقیها و به صورت خودجوش میتوانند به روند صعودی خود بازگردند.
کاهش نرخ سود بانکی، گرهگشای مشکلات فعلی بورس
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه نکته مهم دیگر نرخ بازده مورد انتظار بدون ریسک است که گره آن به دست بانک مرکزی باز میشود، گفت: یکی از مهمترین دلایل ورود نقدینگی به بورس و پررنگ شدن نقش بازار سرمایه در اقتصاد، کاهش نرخ سود بانکی بود، پیشنهاد میشود در چنین وضعیتی نرخ بهره بدون ریسک توسط بانک مرکزی مدیریت شود که در این صورت دوباره بازار سرمایه با جذابیت سرمایه گذاری همراه خواهد شد.
وی با بیان اینکه به نظر نمیرسد حقوقیها در سهامی که قیمت مطلوب در آنها وجود ندارد حجم سنگینی از سرمایه خود را درگیر کنند، گفت: تجربه نشان داده بازار سرمایه زمانی در فاز صعودی قرار گرفته که واقعیات و چشمانداز اقتصادی همگام با صعود باشد و صرفا دستور و دخالت به بازار سرمایه جهت نمیدهد.
پبشنهاد به سهامداران
به گفته امیرباقری، سرمایهگذاران بوسیله صندوق سرمایهگذاری اقدام به سرمایهگذاری در بورس کنند و سرمایه خود را در معرض ریسک و خطر قرار ندهند و نسبت به شرایط فعلی بازار حساس باشند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: وضعیت فعلی بازار به گونهای نیست که سرمایهگذاران بدون دانش اقدام به سرمایهگذاری در این بازار کنند زیرا در چنین شرایطی با ضرر و زیانهای هنگفت مواجه خواهند شد.