فارس/ سال ۲۰۱۶ که مدیرعامل بنز در نمایشگاه ژنو سخنرانی کرد، هرچند بازتاب گستردهای داشت، اما باور حرفهای او آسان نبود. از آن زمان چند سالی گذشت و پیشبینیهای آقای «دیتر زیچه» از آینده جهان آنچنان به چشم نیامد، ولی از سال ۲۰۲۰ یک موجود تکسلولی پیشبینیها را سرعت بخشید و کار را تا جایی پیش برد که بار دیگر این سخنرانی میان اهالی کسبوکار دستبهدست شد.
زمانی که او اعلام کرد: ۸۰ درصد مشاغل تا ۲۰ سال آینده حذف میشوند، به دور و برمان که نگاه کردیم، نشانههایش را ندیدیم. مشاغل اینقدر آرام و دیرهنگام حذف میشدند که نبودشان نوستالژی بود. روزنامهها با لحافدوز و چینیبندزن مصاحبه میکردند، چون یافتن چنین مشاغل رنگپریدهای کار آسانی نبود.
آرامآرام با خیز فنآوری، اپلیکیشنها جای دفتر و دستکهای سنتی حمل مسافر و حتی مشاوران املاک را گرفت. این نخستین نشانههایی بود که سرعت حذف مشاغل را به رخ کشید و با یورش کووید 19 روی دور تند رفت.
وقتی پیشبینی میشد در 20 سال آینده 80 درصد از رفتوآمدهای شهری کاسته شود، تصورش ممکن نبود که تنها 3 سال بعد این امر محقق میشود و تصاویر بزرگراههای سوتوکور نه در ایران بلکه در جهان، جایی در صفحه نخست نشریات برای خود باز کند ! گفتهشده بود، زمین نفس میکشد و در آینده محیطزیست احیا میشود، اما تا همین چند ماه پیش، شرایط عکس آن را نشان میداد.
امسال یکباره ورق برگشت تا چیزی که در رؤیا دیدهشده بود را به چشم ببینیم. هوای پاکیزه و دستهای ضدعفونی شده و لایه در حال ترمیم اوزون به ما میگوید، دنیای جدیدی در حال تولد است که در آن زندگی نوع بشر متفاوت خواهد بود.
در دنیای پس از کرونا میتوان در خانه ماند و از راه دورهم کارکرد و بر این اساس هر شغلی که روی بستر فنآوری بنا نشده است، محکومبه نابودی خواهد بود. این مدت بهترین آزمون برای کسبوکار بود. مشاغلی که در روزهای اپیدمی نتوانستند بمانند، ضرر خود را از چشم کرونا میبینند، اما مشکل، ویروس نیست که در «نبود آیندهنگری» و «هم سو نبودن آنها با دنیای مدرن امروز» است.
روند حذف مشاغل فقط به امروز محدود نمیشود و سال 1306 که کریمخان بوذرجمهری چند صباحی بر صندلی شهرداری تهران تکیه زده بود، اولین تاکسی تهران آغاز به کارکرد. آن روزها که درشکهچیها مسافران را جابهجا میکردند، دست به اعتراض زدند و چه ها که نکردند! اما تنها درشکهچیهایی بیکار نشدند که رانندگی یاد گرفتند، اتول (خودرو) خریدند و تبدیل به راننده تاکسی شدند. راننده همان فوردهای آمریکایی که زمانی برای خود بروبیایی داشت.
اما برنده اصلی، آن درشکهچیهایی بودند که زودتر از این اتفاقات شستشان خبردار شده بود تا به موقع اسب و چهارچرخ خود را فروخته و راهی بلدیه شوند که زودتر از دوستانشان پشت فرمان نخستین تاکسیهای تهران بنشینند.
این روزها هم بهترین آزمون برای نتورک (شبکه مجازی اطلاعات) بود. کسبوکار شبکهای مبتنی بر فنآوری و علم ارتباطات، دوراندیشی این شغل بود و مجالی فراهم کرد تا در روزهای تعطیلی و کساد، کار اهالی این صنف از رونق نیفتد.
بااینوجود به این مقدار نباید قانع بود و حالا که باورهای خود را به چشم دیدیم، برمدار فنآوری و بهرهگیری بیشتر و مؤثرتر از دانش روز کار خود را ادامه دهیم تا در آیندهای دور یا نزدیک جزو معدود مشاغلی باشیم که میماند. هرچند این روزها به ما ثابت کرد که نتورک میماند.
سیده شهره موسوی فعال حوزه کار آفرینی