بانکداری ایرانی ـ در شرایطی که بانک ها برای جذب نقدینگی حاضرند سودهای بالای 20 درصد به سپرده های بانکی بپردازند، مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران می گوید، این رویه سبب کاهش منابع قرض الحسنه و به دنبال آن کاهش تسهیلات دهی ارزان قیمت شده است.
به گزارش ایرنا، تسهیلات قرض الحسنه یکی از راه های پرداخت وام ارزان قیمت به اقشار مختلف بویژه سطوح پایین درآمدی است که منابع آن طبق قانون باید از حساب های قرض الحسنه بانک ها و موسسه های اعتباری تامین شود.
طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی، تا پایان آذرماه 97 مجموع منابع قرض الحسنه نزد شبکه بانکی کشور به 883 هزار و 300 میلیارد ریال رسیده است که بخشی از این رقم مربوط به سپرده های قرض الحسنه صندوق پس انداز بانک مسکن (صندوق یکم و مسکن جوانان) است که باید از کل توان تسهیلات دهی نظام بانکی کم شود.
از این میزان سهم بانک های تجاری 214 هزار و 100 میلیارد ریال و سهم بانکهای تخصصی 175 هزار و 800 میلیارد ریال بوده و بقیه آن یعنی 498 هزار و 400میلیارد ریال آن به بانک های غیردولتی اختصاص دارد.
اکنون سقف وام های قرض الحسنه در شبکه بانکی 20 میلیون تومان است اما محدودیت منابع آن سبب شده تا نتواند به نیاز همه متقاضیان پاسخ گوید؛ با این حال جهش نرخ تورم در سال گذشته سبب شد تا همین میزان هم تکافوی نیازهای وام گیرنده را ندهد.
برای پیگیری موضوع و اینکه آیا احتمال افزایش سقف وام قرض الحسنه برای سال 98 وجود دارد یا خیر، به سراغ «مرتضی اکبری» مدیرعامل بانک قرض الحسنه مهر ایران رفتیم.
** ایرنا: با توجه به شرایط پیش آمده در اقتصاد، برخی بر این باورند که باید سقف وام قرض الحسنه به حداقل 30 میلیون تومان افزایش یابد. آیا امکان این کار وجود دارد؟
- اکبری: 2 دیدگاه در این زمینه وجود دارد؛ نخست نیاز مردم به منابع قرض الحسنه که رو به رشد است و دیگری شرایط جدید بوجود آمده در کشور که میزان فعلی وام ها برای رفع نیاز مردم پاسخگو نیست.
با توجه به محدود بودن منابع قرض الحسنه برخی براین باورند که باید سقف وام را در همان 20 میلیون تومان فعلی نگه داشت تا تعداد بیشتری از افراد بتوانند از منابع قرض الحسنه استفاده کنند.
اکنون در نظام بانکی نگاه غالب این است که به جای آنکه سقف وام افزایش یابد، تعداد افراد بیشتری تحت پوشش وام قرض الحسنه قرار گیرند.
** ایرنا: ولی در شرایط کنونی 20 میلیون تومان جوابگوی نیاز مردم بویژه اقشار ضعیف نیست.
- اکبری: موضوع افزایش وام قرض الحسنه به 30 تا 40 میلیون در دست مطالعه است و اینطور نیست که شبکه بانکی از آن غفلت کند؛ در هر حال بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار درباره سقف وام قرض الحسنه تصمیم گیرنده هستند و بانک ها فقط آن را اجرا می کنند.
** ایرنا: اما مجلس در قانون بودجه 98 سقف وام ازدواج جوانان به 30 میلیون تومان بابت هر یک از زوجین افزایش داد.
- اکبری: داستان وام ازدواج متفاوت است؛ حتی می توان وام های حوزه اشتغال و کارآفرینی را هم به 30 میلیون تومان افزایش داد. جز وام ازدواج که در قانون بودجه تصویب می شود، بقیه موارد باید ابتدا مورد مطالعات کارشناسی قرار گیرد؛ بانک مرکزی نظر خود را بدهد و در نهایت شورای پول و اعتبار تصویب کند.
** ایرنا: بانک ها چه نظری درباره افزایش سقف وام های قرض الحسنه دارند؟
- اکبری: نظام بانکی اگر منابع قرض الحسنه مناسبی در اختیار داشته باشد از پرداخت وام هم استقبال می کند اما باید پذیرفت که وقتی منابع قرض الحسنه به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی قرار گرفته است و هرگونه افزایش سقف، فشار دوچندانی را به منابع وارد می کند؛ چون این تسهیلات باید از منابع قرض الحسنه پرداخت شود اما می بینیم که مردم به سمت سپرده هایی که سود پرداخت می کنند، متمایل شده اند و این رویه تامین منابع قرض الحسنه را بویژه برای بانک های تخصصی قرض الحسنه سخت تر می کند.
** ایرنا: اواخر سال 96 طرحی را برای ساماندهی صندوق های خانگی ارایه و اعلام کردید به میزان آورده خانواده ها از منابع بانک تامین می کنید تا وام دهی آنها 2 برابر شود؛ استقبال از این طرح چگونه بود؟
-اکبری: از این طرح در استان های محروم بیشتر استقبال شد البته در مسیر اجرای آن هم به مشکلاتی برخورد کردیم که در حال رفع آن هستیم؛ مثلا برای دریافت ضمانت موانعی وجود داشت که چون در صندوق های خانگی ضمانتی وجود ندارد، رغبت خانواده ها را به این طرح کم می کرد.
پیشنهاد این است که برای وام های زیر 5 میلیون تومان نیازی به ارایه ضمانت نباشد و برای وام های زیر 10 میلیون تومان یک ضامن کفایت کند؛ اگر این کار عملی شود می توان امیدوار بود که بخشی از منابع صندوق های قرض الحسنه در شبکه بانکی هدایت شود و قدرت وام دهی آنها هم بیشتر شود.