سرمایه گذاران کشور با مشکلات نظیر امنیت سرمایه، نگرش های نادرست و نقص در قوانین مواجه هستند که راهکارهای رفع این موانع با حضور کارشناسان در میزگرد ایرنا با عنوان «موانع سرمایه گذاری در کشور/ چالشها و راهکارها » مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
بانکداری ایرانی - سرمایه گذاران کشور با مشکلات نظیر امنیت سرمایه، نگرش های نادرست و نقص در قوانین مواجه هستند که راهکارهای رفع این موانع با حضور کارشناسان در میزگرد ایرنا با عنوان «موانع سرمایه گذاری در کشور/ چالشها و راهکارها » مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش ایرنا، کارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا اصفهان می گویند با توجه به وجود منابع، ظرفیت ها و مزیت های فراوان در کشورمان برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی، تقویت و توسعه این فرصت ها یکی از ضرورت های اقتصادی و از مولفه های تاثیرگذار برای رسیدن به توسعه پایدار است.
با وجود زمینه های سرمایه گذاری در بخش های مختلف صنایع از جمله فولاد، نفت و گاز، معدنی و نساجی، کشاورزی و خدمات دانش بنیان و گردشگری در کشور آنطور که باید و شاید از این فرصت ها استفاده نشده است و کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که موانع بسیاری برای این کار وجود دارد.
اصفهان به عنوان یکی از قطب های صنعتی، گردشگری و علمی کشور از مناطق پر ظرفیت برای سرمایه گذاری در کشور است اما بر اساس آخرین آمار در این زمینه در بین 10 استان آخر قرار دارد و به گفته صاحبنظران حتی یکی از استان های سرمایه گریز محسوب می شود.
این موضوع که یکی از چالشهای اساسی امروز کشور نیز است در میزگرد ایرنا اصفهان با عنوان ' موانع سرمایه گذاری در کشور/ چالشها و راهکارها' با حضور قاسم علی جباری عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان و صاحب واحد تولیدی، مسعود صرامی سرمایه گذار و موسس واحدهای تولیدی در کشور و استان اصفهان و مجید صامتی و محمدرضا حیدری هر دو از استادان اقتصاد دانشگاه اصفهان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
این کارشناسان، دیدگاه های نادرست، فقدان راهبرد معین در ستادهای تصمیم گیری، بالا بودن خطرپذیری، رقابت نابرابر بین دولت و بخش خصوصی، موانع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، نظام بانکی و بهره بالا، بیمه و تامین اجتماعی، تصمیم گیری فردی و فقدان روابط بین المللی تجاری را از جمله موانع سرمایه گذاری در کشور برشمردند.
آنها سخت گیری ها و کاغذ بازی اداری به ویژه در بحث مالیات، فقدان زیرساخت های لازم و بی ثباتی در تصمیم گیری ها از جمله در شهرداری ها و نهادهای دخیل را از موانع سرمایه گذاری به ویژه در استان اصفهان ذکر کردند.
این کارشناسان مهمترین راهکارها برای رفع موانع موجود را تشکیل کمیته صیانت از سرمایه گذاری، تسهیل فضای کسب و کار، حمایت بیشتر از سرمایه گذاران، تغییر دیدگاه ها و روش ها و تصمیم گیری جمعی به جای فردی اعلام کردند.
مسوولان سازمان های مدیریت و برنامه ریزی و صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان به این میزگرد دعوت شدند که حضور نیافتند.
** قوانین و مقررات حاکم چالش مهم سرمایه گذاری
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در این میزگرد ایرنا به بررسی موانع سرمایه گذاری در 2 دسته اقتصادی و غیر اقتصادی پرداخت و تاکید کرد که مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تاثیر و نقش بسزایی در این بخش دارند.
مجید صامتی افزود : تفکر و دید جامعه به سرمایه گذاران و اینکه به سرمایه گذار به عنوان یک الگوی موفق نگاه شود یا کسی که حق دیگران را می خورد، برای ترغیب سرمایه گذاری بسیار مهم است.
وی با تاکید بر اینکه در صورت تغییر نکردن الگوهای نمادین، سرمایه گذاران نیز رغبتی برای کار ندارند، تصریح کرد : تا زمانیکه بینش اجتماعی و فرهنگی تغییر نکند و الگوی های موفق سرمایه گذاری داخلی به مردم و مسوولان معرفی نشوند، سایر موانع رفع نمی شود.
صامتی دیگر موانع غیر اقتصادی برای سرمایه گذاری در کشور را بیمه و تامین اجتماعی، وزارت کار و یک جانبه نگری آن در حمایت از کارگران و سیستم قضایی و رسیدگی به حقوق کارگر و کارفرما ذکر کرد.
به گفته وی نیروهای منفی که سرمایه گذاران ما را احاطه کرده است از مسائل کارگری گرفته تا نظام بانکی و مالیاتی ناشی از الگوهای نمادین نادرستی است که در ساختار اجتماعی کشورمان پرورش یافته است.
وی مهمترین موانع اقتصادی سرمایه گذاری را نظام قانونگذاری و قوانین و مقررات حاکم، فقدان راهبرد معین در ستاد تصمیم گیری، مساعد بودن شرایط خروج سرمایه از کشور، بالا بودن ریسک سرمایه گذاری در ایران، وجود رانت ها و رقابت های نابرابر بین بخش دولتی و خصوصی، ضعف دسترسی به اطلاعاتِ درست بازرگانی، تجاری و پولی، نظام بانکی و بالا بودن نرخ بهره و تفوق بانک بر تولید (بانک برای تولید کننده، تعیین کننده است) برشمرد.
این استاد اقتصاد با اشاره به مهمترین موانع سرمایه گذاری در اصفهان بیان کرد : زیرساخت های کافی مانند حمل و نقل در این استان وجود ندارد و باعث بالا رفتن هزینه های تولید شده است.
وی سخت گیری در نظام مالیاتی را از دیگر موانع سرمایه گذاری در این خطه ذکر و اضافه کرد : چنین سخت گیری هایی در سایر شهرهای بزرگ از جمله تهران دیده نمی شود.
صامتی با تاکید بر اینکه اصفهان رتبه نخست فرار سرمایه ها را در بین شهرهای بزرگ کشور دارد، ادامه داد: بی ثباتی در تصمیم گیری ها و سخت گیری در اجرای قوانین از جمله شهرداری از دیگر موانع سرمایه گذاری در این استان است.
به گفته وی تراکم فروختن باعث افزایش هزینه های تولید، غیر بازده شدن سرمایه گذاری و کاهش ساخت و ساز شده است.
صامتی همچنین با ابراز تاسف از اینکه مقرر است طرح جامع مالیاتی به طور آزمایشی در اصفهان اجرا شود، اظهارداشت : این استان آزمایشگاهی برای همه کارهای نادرست مانند برخی مباحث زیست محیطی و آب شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آثار همه این موانع را در کشور و اصفهان و در بخش توزیع می بینیم، تصریح کرد : اگر سرمایه گذار در بخش توزیع با سود مواجه شود آنگاه می توان گفت که جواب سرمایه گذاری داده شده است.
وی فاصله تولید تا توزیع را 500 درصد اعلام و اضافه کرد : به دلیل وجود موانع مذکور، نظام توزیع در کشورمان به اشتباه پیاده سازی شده و یکی از دلایل کم بودن رغبت سرمایه گذاری است.
**ایران نخستین کشور سرمایه گریز در آسیاست
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران، نخستین کشور سرمایه گریز در آسیا است، گفت : روابط بین الملل نیز در توسعه سرمایه گذاری اهمیت بسزایی دارد.
صامتی همچنین تاکید کرد که فعالیت و سرپا ماندن سرمایه گذاران در این شرایط و با فشارهای موجود جای شگفتی دارد و باید قدر آنها را دانست.
** نگرش نادرست ، مشکل مهم سرمایه گذاری است
یک سرمایه گذار و موسس واحدهای تولیدی در اصفهان در میزگرد ایرنا تاکید کرد : تا زمانیکه به دلیل دیدگاه های نادرست، عده ای به سرمایه گذاران با دید خائن نگاه می کنند، موانع موجود رفع نمی شود.
مسعود صرامی با بیان اینکه افراد به جای قانون برای سرمایه گذاران تصمیم می گیرند، گفت : سرمایه گذار در کشورمان با هر تغییر و تحولی دچار اضطراب می شود به دلیل اینکه وقتی یک مسوول عوض می شود نخستین فرد متضرر سرمایه گذاران هستند.
وی ادامه داد : وقتی قانون جامعی برای سرمایه گذاری وجود ندارد، ترس سرمایه گذاران از این است که استاندار یا مسوول بعدی دارای چه تفکری است و همین امر باعث می شود تا طرح های سرمایه گذاری متوقف شود.
این کارآفرین با بیان اینکه یک شهر نیاز به هوا، آب و مواد غذایی سالم دارد، تصریح کرد: تا زمانیکه اخلاق بر جامعه حاکم نشود هیچ یک از این نیازها تامین نمی شود.
وی ادامه داد : اگر سرمایه گذاران، مواد غذایی، فکر و هوای سالم نداشته و دچار تشویش و اضطراب باشند از سرزمین خود کوچ می کنند.
صرامی یادآور شد : تا زمانیکه فردی که به کشورش خیانت کرده است محاکمه نشود و جایی نباشد که جواب پس دهد، تکرار مکررات می شود، اینگونه مثالها در استان و کشور زیاد است.
وی با اشاره به مشکلات و موانع اجتماعی برای سرمایه گذاری در استان ها گفت : برخی مواقع شاهد هستیم یک فرد که در ستادی کار می کند برای مسوولان تصمیم می گیرد و به عنوان مثال می گوید که من اجازه نمی دهم فلان مورد در این شهر برگزار شود.
این سرمایه گذار با تاکید بر اینکه این کارها زمینه افسردگی بیشتر جامعه را فراهم می کند، افزود : سرمایه گذار باید روحیه داشته باشد و هر روز با یک مشکل مواجه نشود.
وی با بیان اینکه مشکل اساسی این است که ما خودمان را می بینیم نه دیگران را، اضافه کرد : متاسفانه به اتخاذ چنین نگرشی ما به فرزندان خود می آموزیم که برای راحت تر زندگی کردن، حقوق دیگران را زیرپا بگذاریم.
صرامی با تاکید بر اینکه تا زمانیکه هرکس فقط خودش را مهم بداند، حقوق اجتماعی و سرمایه گذاری هم درست نمی شود، گفت : باید راه و روش ها تغییر کند.
وی با اشاره به سرمایه گذاری اش در چند کارخانه و مجموعه عمرانی در کشور و اصفهان، افزود : به دلیل دیدگاه های نادرست، عده ای سودجو برای سرمایه گذاران نقشه می کشند زیرا می گویند که ما پول داریم و می توانیم پول به آنها بدهیم.
این سرمایه گذار اصفهانی تصریح کرد : من و امثال من، محکوم به داشتن سرمایه و کار کردن هستیم و حتی عده ای به ما نسبت ناروا می دهند.
صرامی، تشکیل کمیته صیانت از سرمایه گذاری را یکی از راهکارهای رفع این مشکلات برشمرد و خاطرنشان کرد : اگر کسی بخواهد شاخ و برگ من را بزند تا سایه نداشته باشم و کسی از سایه من برخوردار نشود، کمیته حفظ و صیانت از سرمایه گذاری می تواند جوابگوی مشکلات این فعالان اقتصادی باشد.
وی با اشاره به اینکه این موضوع را به اتاق بازرگانی اصفهان پیشنهاد کرده ام، افزود : اما این مرکز آنقدر درگیر مسائل اجتماعی شده است که وقت چندانی برای رسیدگی به این موارد ندارد.
صرامی همچنین با بیان اینکه بسیاری از سرمایه گذاران اصفهانی از استان رفته اند، یادآور شد: بسیاری از آنها به کشورهای دیگر از جمله گرجستان رفته اند و آنجا سرمایه گذاری کرده اند.
وی با اشاره به برخی تهدیدها علیه سرمایه گذاران اشاره و اضافه کرد : تاکنون هزاران مشکل برای من در اجتماع درست کرده اند.
صرامی همچنین با انتقاد از صدور هزاران موافقت اصولی برای راه اندازی واحدهای تولیدی جدید در کشور، تصریح کرد : ای کاش به جای صدور مجوزهای جدید، سرمایه گذاران و تولیدکنندگان فعلی را حفظ می کردند زیرا افتخار صنعت ما باید این باشد که چه تعداد واحد تولیدی را زنده نگه داشته ایم.
این سرمایه گذار با تاکید بر اینکه اگر همه مردم مسئولیت اجتماعی داشته باشند، مشکلات رفع می شود، گفت : باید فرهنگ سازی و آموزش در اولویت قرار گیرد.
صرامی، علت سرپا ماندن برخی سرمایه گذاران در شرایط حاضر را فشارهای موجود دانست و افزود : یکی از دلایلی که مانده ایم این است که دشمنان پیروز نشوند و خار چشمان کسانی باشیم که نمی خواهند ما باشیم.
** رتبه 21 اصفهان در امنیت سرمایه گذاری
دیگر استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در این میزگرد ایرنا به گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی درباره امنیت سرمایه گذاری در استان ها اشاره و رتبه اصفهان در این تحقیق را 21 اعلام کرد.
محمدرضا حیدری با بیان این که هفت نماگر در شاخص امنیت سرمایه گذاری تعریف شده است، افزود : یکی از این نماگرها، ثبات اقتصاد کلان است که وضعیت خوبی در کشورمان ندارد و از نمونه های آن می توان به بی ثباتی مقررات و نوسان نرخ ارز اشاره کرد.
وی دیگر نماگرها را فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درستی عنوان و اضافه کرد : این نماگر نیز مربوط به وعده های مسوولان است و اینکه اگر مسوول یا استانداری تغییر می کند چه تضمینی برای سرمایه گذاری و طرح های در دست اجرا وجود دارد.
حیدری، نماگرهای دیگر را تعریف و تضمین حقوق مالکیت، شفافیت و سلامت اداری، عملکرد دولت، ثبات و پیش بینی پذیری مقررات و رویه های اجرایی و مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض خواند و گفت : رتبه استان اصفهان در نماگر ثبات اقتصاد کلان 23 و در فرهنگ وفای به عهد 28 است.
وی رتبه اصفهان در نماگر تضمین حقوق مالکیت را 14 در شفافیت و سلامت اداری 16، عملکرد دولت 19، ثبات و پیش بینی پذیری مقررات و رویه های اجرایی 8 و مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض 17 اعلام و تصریح کرد : رتبه اصفهان در همه نماگرها به طور میانگین 21 است.
این استاد دانشگاه رتبه 21 را شایسته استان اصفهان ندانست و تاکید کرد : استانی با این همه پیشینه در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، علمی و اجتماعی نباید به این وضعیت دچار باشد.
وی از رسانه ها از جمله خبرگزاری جمهوری اسلامی خواست تا با برگزاری میزگردهای خبری و گفت و گو با کارشناسان و مسوولان به بررسی چرایی این وضعیت و رتبه نامطلوب اصفهان در هریک از نماگرهای مذکور بپردازند.
حیدری همچنین با بیان اینکه پیشرفت در هر کاری نیاز به زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری دارد، گفت : از نظر سخت افزار مانند منابع و زیرساخت ها وضعیت ما در برابر نرم افزار یعنی فرهنگ کسب و کار بهتر است.
وی بیان کرد : ما افراد افراط گر و خودسر داریم و نباید اجازه دهیم که جامعه به سمت 2 قطبی شدن حرکت کند زیرا موجب نابودی آن می شود.
این استاد اقتصاد همچنین با بیان اینکه چند قانون درباره شفافیت در نظام اداری، بهبود مستمر فضای کسب و کار و حمایت از حقوق مصرف کنندگان در کشور وجود دارد، گفت : در این قوانین تشکیل سازمان های مردم نهاد برای پیگیری و اجرای هرچه بهتر قوانین، پیش بینی شده است اما این موضوع به درستی اجرا نمی شود.
وی با انتقاد از انحصاری شدن برخی انجمن های استانی مانند حمایت از حقوق مصرف کنندگان، تاکید کرد : در این شرایط کارآفرین نمی تواند میلیاردها ریال سرمایه خود را بر روی طرح های اقتصادی بگذارد.
حیدری با بیان اینکه مردم نسبت به همدیگر و در رابطه با دولت و ارکان حاکمیتی حقوق متقابل دارند، افزود : منافع تولید کننده و مصرف کننده تحت تاثیر بوروکراسی است و شفافیت به رفع موانع نظام اداری و محیط کسب و کار کمک می کند.
** روابط بین المللی و تغییر دیدگاه ها برای سرمایه گذاری ضروری است
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان در این نشست به مباحث تاریخی و آموزشی کشورمان اشاره و تاکید کرد که مردم از گذشته خود به ویژه در بخش اقتصادی اطلاع چندانی ندارند و همین امر باعث نداشتن دیدگاه خاصی در این زمینه شده است.
قاسم علی جباری با طرح این پرسش که با کدام الفبای اقتصادی می خواهیم اقتصاد خود را بسازیم، افزود : ما همواره سعی کرده ایم یک طرفه حرف بزنیم بدون آنکه اطلاعات کافی داشته باشیم.
وی ادامه داد : وقتی ارتباط ما با جهان خواسته یا ناخواسته قطع شده و در جامعه جهانی حضور نداریم در اقتصاد آن نیز نقشی نداریم و درآمدهای برون مرزی ما بسیار پایین است.
به گفته وی در حالی که یک درصد خشکی و جمعیت جهان را در اختیار داریم، شایسته بود که یک درصد اقتصاد جهان را نیز در اختیار داشته باشیم اما اینگونه نیست.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه راه اقتصادی ما نادرست است و در محیط بسته خودمان را حبس کردیم، اظهارداشت : به دلیل مشارکت اندک ما در بازارهای جهانی، فشارهای مضاعف به حوزه مالیاتی و اجتماعی وارد می آید.
جباری با اشاره به اینکه برای رفع این مشکلات باید به استانداردهای جهانی برگردیم، اضافه کرد : ما باید در سطح استاندارد و با قوانین جهانی زندگی کنیم.
وی با انتقاد از نداشتن روابط اقتصادی مناسب ایران با بسیاری از کشورها از جمله افریقا، تاکید کرد : ما با کشورهای این قاره مشکل خاصی نداریم اما تاکنون یک خط پرواز به این قاره و ارتباط چندانی با آن نداشته ایم.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان ادامه داد : مزیت های کشور ما باید برای سرمایه گذاران مشوقی باشد تا برای سرمایه گذاری بیایند و اقتصاد ما جان بگیرد.
وی با اشاره به سفری که چندی پیش به کشور چین داشت، بیان کرد : در این سفر به شهر کوچکی رفتم که درآمد سالانه آن از محل صادرات انواع تُرشی سه میلیارد دلار است درحالی که بر اساس آمار، میزان صادرات کل استان اصفهان با داشتن صنایع بزرگ یک میلیارد و 100 میلیون دلار است.
جباری با اشاره به مشکلات تبادلات بانکی با کشورهای دیگر، اضافه کرد : بیش از 100 نوع خودرو در کشورمان تولید می شود اما یک خودروی شاخص نداریم که در دنیا مطرح و مزیت رقابتی داشته باشد.
وی با بیان اینکه بیشتر صادرات اصفهان و کشورمان در زمان حاضر به عراق با 25 میلیون تَن جمعیت است، اظهارداشت : این کشور بازار خوبی برای ایران با 80 میلیون تَن جمعیت نیست و باید به سراغ بازارهای دیگر جهانی برویم.
جباری همچنین با طرح این پرسش که چرا ایران سرمایه گریز است، تصریح کرد : تصور کنید در بیابانی تک درختی رشد کند و عده ای از سایه آن استفاده کنند اما برخی مواقع، شاخ و برگ های این درخت شکسته می شود تا کسی از سایه آن بهره نبرد از طرفی اگر داخل یک جنگل باشیم و محیط پر باران باشد شاید بودن یک درخت آسیبی به آن نمی زند زیرا درختان دیگری هم هستند.
به گفته وی سرمایه گذاران ما نیز مانند همان درخت هستند که در بیابان رشد کرده و باید با سختی تمام حیات خود را تضمین کند و به بسیاری از افرادی که در اطراف آن هستند، بهره برسانند.
وی با تاکید بر اینکه در کشورمان دیدگاه ها به سمت تک درخت هاست، افزود : مشکل اساسی در دیدگاه هاست.
جباری با اشاره به حمایت هایی که از سرمایه گذاران داخلی و خارجی در کشورهای دیگر مانند چین می شود، افزود: آنها به سرمایه گذاران با دید مولد ثروت نگاه می کنند اما در کشور ما چنین دیدگاهی وجود ندارد.
وی با تاکید بر اینکه نگاه ما از نظر ذهنی و تاریخی مشکل دارد، ادامه داد : ما حاضر نیستیم به کسی بگوییم بیاید و از مزیت های ما استفاده کند، اشتغالزایی کند و ما در این کار با آن شریک شویم.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه مشکل ما فقط مسائل مالیاتی نیست، تاکید کرد : مشکل اساسی ما، دیدگاه است که باید اصلاح شود.
کارشناسان معتقدند کشور ما در شرایط کنونی بیش از پیش به سرمایه گذاری در ابعاد مختلف نیاز دارد که مسوولان امر باید نسبت به این امر مهم و نیاز اساسی جامعه بیشتر تلاش و برنامه ریزی کنند زیرا راه برون رفت از مشکلات موجود فقط سرمایه گذاری است.
نظر شما
