طی ماه‌های اخیر شاهد اوج‌گیری نرخ ارز بوده‌ایم. اما روند این‌گونه ادامه پیدا نکرد و در روزهای پرهیاهو بازار ارز، کاهش قیمت چشم‌گیری را دیدیم. این در حالی است که بسیاری از صرافی‌ها تابلوهای نرخ ارز خود را برداشته‌اند و خرید و فروشی ندارند و مردم در حال فروش ارزهای خود به دلالان هستند.
نکته جالب این است که حتی قیمت خرید و فروش میان دلالان هم متفاوت است و هر کدام قیمت‌هایی با فاصله زیاد از هم را می‌گویند. بازار ارز (سه‌شنبه) همانند دو روز گذشته سیر نزولی را دنبال می‌کند و عده زیادی از مردم را به تلاطم انداخته است. مردم نگران از پایین آمدن ارز به خیابان‌ها آمده‌اند تا ارزهای انباشته شده در خانه‌های‌شان را به فروش برسانند تا مبادا در این بازار نابه‌سامان متضرر شوند. عده‌ای هم از شرایط پیش آمده استفاده می‌کنند و با امید به سودآوری در حال جمع کردن ارز از بازار هستند.
**خرید و فروش یا بازی با پول
خرید و فروش ارز نوعی بازی با پول است. وقتی این تجارت برای نیازهای واقعی نباشد، گروه‌های دیگری وارد می‌شوند و بازار ارز را خالی می‌کنند. آیا این گروه قابل شناسایی هستند؟ فریبرز رئیس دانا، کارشناس مسائل اقتصادی در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: برای تحلیل‌گران اقتصادی به صورت سه‌جلدی قابل شناسایی نیستند ولی از لحاظ رویه‌ای می‌توان این افراد را شناسایی کرد. شماری از این افراد اگر در این ماجرا متضرر شوند که مقصر اصلی هم خودشان هستند وارد بازار معاملات قماری شده‌اند که هیچ جایی از دنیا، هیچ دولتی تعهدی در قبال آن‌ها ندارد. شماری از این افراد کاسب‌کاران ارز یا همان دلالان هستند و با اشتباه محاسبه‌ای که داشتند وارد این کار شده‌اند. باید بگویم که بعید نیست افزایش قیمت دلار را داشته باشیم اما امکان کاهش قیمت دلار زیادتر است.
حالا در این بازار محاسبات‌شان اشتباه از آب در آمده است و ضرر می‌کنند. اما به‌غیر از آن‌ها متاسفانه افرادی از طبقه متوسط و مرفه سمت و سوی دلالی را پیش گرفته‌اند. پزشکان، مهندسان، کارمندان و... کار خود را رها کرده و به امید کمی سود کردن با این استدلال که می‌خواهیم دارایی‌های‌مان را افزایش دهیم، وارد دنیای خرید فروش ارز شده‌اند. کسانی که با این استدلال معامله‌های ارزی را انجام می‌دهند باید منتظر عواقب آن هم باشند. این افراد می‌خواهند از طریق روش فردی بازارگرایی و دلالی ارزش دارایی خود را حفظ کنند.
رئیس دانا می‌افزاید: این روش پسندیده نیست دست‌کم برای اقتصاددانان یک رفتار اقتصادی ناسالم است. در این وضعیت می‌بینیم که ارزش دارایی ما در حال افت است و امیدها درحال فروپاشی است تنها راه‌حل خرد جمعی است. باید برای نجات اقتصاد ایران دست به دست هم حرکت‌های اساسی و پایه‌ای انجام دهیم و به دولت بقبولانیم راه‌حل‌های مردمی‌تری را القا کند و تعلق‌خاطرهای طبقاتی خودش را کم کند و به سمت سیاست‌های رفاهی قدم بردارد. رفتارهای فردی در میان طبقات متوسط مدرن شکل گرفته و ولع خرید و فروش ارز یقه‌شان را گرفته است.
اگر کمی به اطراف‌مان دقت کنیم می‌بینیم که افراد دائما در حال چک کردن صفحات مجازی‌شان هستند و اخبار را دنبال می‌کنند تا ببینند وضعیت ارز چگونه است آیا سود کرده‌اند یا خیر؟ این افراد وارد معامله‌های قماری شده‌اند. معاملات بازار بورس و بازار ارز ماهیت قماربازانه دارند. بنابراین امکان باخت در این قمار زیاد است و این افراد حق ندارند از هیچ کسی طلب‌کار باشند. در صورت زیان باید از خود بپرسند که چطور در مسیر دلالی قرار گرفته‌ایم.
در این جریان‌ها تناقض بسیاری وجود دارد از یک‌سو خرده می‌گیرند که چرا قیمت اجناس روز به روز افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر طرف‌دار سیاست بازار آزاد هستند و می‌گویند دولت نباید در اقتصاد بازار دخالت کند. تناقض دیگر در خواسته این دلالان این است که از بالا رفتن قیمت کالاها‌ی دیگر شاکی هستند اما از طرف دیگر خواهان افزایش نرخ ارز هستند. سود دلالان جامعه را متضرر می‌کند و دودش به چشم محروم‌ترین اقشار جامعه می‌رود و در آتش تورم می‌سوزند.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این مسئله که وقتی کسی قمار می‌کند نمی‌تواند از کسی طلب‌کار باشد می‌گوید: کسانی که ارز را به امید گران شدن و سود بیشتر می‌خرند اگر متضرر شوند برعهده هیچ‌کس نیست به جز خودشان! مگر زمانی که در این بازار سود می‌کردند آن سود را به دیگران می‌دادند؟ من معتقدم که این وظیفه جامعه نیست که نگران قمار کردن دلالان باشد. این دلالان اگر خواهان بالا رفتن دوباره ارز و تحمیل تورم به جامعه هستند باید جهت خودشان را نشان دهند تا جامعه بداند که با یک جریان سیاسی اقتصادی رو به رو است.
رئیس دانا از تاثیر دلالان در بازار ارز و کنش آن‌ها می‌گوید: در چنین شرایطی کسانی که به سمت و سوی دلالی رفته‌اند سعی می‌کنند که قیمت دلار بالا رود تا کم‌ترین ضرر را داشته باشند. سودجویی این افراد و تامین منابع مالی‌شان با زیان و محرومیت مردم مساوی است. این یکی از اصلی‌ترین تبلورهای ستیز طبقاتی است که در جامعه ما وجود دارد. بحث طبقاتی اصلی‌ترین مورد حرکت و تحولات اقتصادی است که باید به آن توجه شود. دلالان برای سود خودشان شهری را در آتش تورم می‌سوزانند. در چنین شرایطی مردم باید بتوانند از حق خود دفاع کنند و در برابر این حرکت دلالان ایستادگی کنند. نبرد طبقاتی زمانی رخ می‌دهد که دلالان سود خود را به قیمت زیان مردم بالا ببرند که باید هر چه زودتر جلوی آن گرفته شود.
منبع: روزنامه ابتکار؛ 1397،7،11
نظر شما
