بازار ارز و صرافی ها در شهرهای بزرگ از ظهر دیروز در حالی شاهد هجوم مردم برای فروش ارزهای خانگی بوده که نمی توان نقش بانک مرکزی را به عنوان بازارساز نادیده گرفت.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، بانک مرکزی از ابتدای این هفته از شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا اختیارات تام گرفت تا با دست باز، بازار ارز را مدیریت کند و سپس اعلام کرد که 11 بانک عامل را برای فروش ارز خدماتی در نظر گرفته است.
هرچند ناظران و فعالان بازار ارز از تدوین آیین نامه هایی در بانک مرکزی خبر می دهند که در صورت اجرایی شدن، معاملات ارزی را تسهیل و تسریع می کند، اما تا همین جای کار نیز آثار روانی این تصمیم ها در بازار مشهود است؛ در این تصمیم ها، گمانه زنی های دیگری همچون باز شدن کانال مراودات مالی ایران و اروپا در قالب بیانیه گروه 1+4 که در نیویورک علنی شد و نیز قوت گرفتن تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم بر دامنه نگرانی آنهایی که در ماه های اخیر بازار ارز را مامن سرمایه گذاری خود انتخاب کرده بودند، افزوده است.
مجموع این دلنگرانی ها سبب شده تا از ظهر دیروز (نهم مهرماه) مردمی که ارز در خانه نگهداری می کردند، از ترس ریزش بیشتر قیمت ها به صرافی ها هجوم بیاورند؛ این داستان مختص تهران نیست و در شهرهای دیگری چون اهواز، مشهد، تبریز، ارومیه و قم نیز عده ای دلار به دست به دنبال خریدار آن هم با قیمت منصفانه هستند.
ظهر امروز (سه شنبه) خبرنگار ایرنا سری به چهارراه استانبول زد، جایی که از ازدحام جمعیت در پیاده رو حدفاصل میدان فردوسی تا چهارراه جمهوری جای سوزن انداختن نبود؛ دلارفروشان سرپایی و دلالان موبایل به دست، در گوش عابران نرخ های جدید را زمزمه می کردند و رهگذران که در بین آنها می شد به راحتی نماینده ای از اقشار مختلف یافت، گوش تیز می کردند که ببینند قیمت ها تا چه حدودی پیشنهاد می شود.
حوالی ساعت 12 ظهر دلالان برای خرید هر دلار 12 هزار و 500 تومان و برای فروش آن 14 هزار تومان پیشنهاد می کردند و برای هر یورو نیز این فاصله قیمتی حفظ می شد و دلالان حاضر نبودند که بیش از 15 هزار تومان برای هر یورو بپردازند.
در مقابل، آنهایی که تا هفته های پیش دلار را 19 هزار تومان و یورو را 21 هزار تومان از همین دلالان خریده بودند، حاضر نبودند که به همین راحتی به نرخ های پیشنهادی تن دهند و به همین دلیل به گفته خود دلار فروشان معاملات در حداقل ممکن قرار داشت.
البته در این میان برخی از شهروندان که خواهان تهیه دلار بودند نیز در گوشه و کنار خیابان منتظر بودند تا فروشنده ای پیدا کرده و ارز بخرند؛ یکی از آنها پیرمرد میانسالی بود که در کنار دو دلارفروش زیر آفتاب مقابل مرکز تجارت جهانی فردوسی نشسته بود و می گفت که می خواهد برای پسرش که در یونان دانشجو است ارز بخرد.
وقتی با این پرسش روبرو شد که از کجا معلوم که شما هم دلار فروش نیستید، پاسخ داد «اگر مجبور نبودم، در این هوای گرم با کت و شلوار از اداره مرخصی نمی گرفتم که بیایم اینجا و منتظر باشم کسی به من یورو بدهد».
اغلب صرافی های مستقر در این محدوده از شهر، امروز تابلوهای خود را خاموش کرده بودند و به همه مراجعه کنندگان می گفتند که امروز کار نمی کنیم؛ به ندرت می شد یک صرافی با تابلوی روشن و مشغول به کار یافت؛ یکی از اینها، صرافی بود که در گذشته عامل توزیع ارز دولتی در بازار بود و حوالی ساعت 13 ظهر تابلوی خود را روشن کرد که در آن قیمت خرید هر دلار 13 هزار تومان و بهای فروش آن 13 هزار و 150 تومان قیمت؛ قیمت خرید هر یورو 15 هزار تومان و نرخ فروش آن 15 هزار و 200 تومان ثبت شده بود.
با اعلام این نرخ ها، قیمت دلالان هم برای خرید ارزهای عمده شکست و نرخ خرید هر دلار به 12 هزار تومان رسید.
علت این کاهش ساده بود؛ آن سوی خیابان، صرافی ملی ایران و صرافی بانک ملت تابلوی فروش ارز خود را روشن کرده بودند؛ بهای خرید دلار در این دو صرافی 10 هزار و 500 تومان و نرخ خرید هر یورو 11 هزار و 900 تومان بود و در مقابل به کسانی که مدارک مورد نیاز ارز خدماتی را داشتند، هر یورو را 12 هزار و 990 تومان و هر دلار را 11 هزار و 200 تومان عرضه می کردند.
یعنی با این اوصاف بهای ارز خدماتی در صرافی های بانکی حتی از صرافی های مجاز سطح شهر نیز حدود 2 هزار تومان کمتر بود.
این اختلاف قیمت، اثر خود را در نرخ گذاری دلالان نیز گذاشت؛ در حوالی ساعت 13 و 30 دقیقه، دلالان حاضر بودند بابت خرید هر دلار 11 هزار و 800 تومان و بابت فروش آن 13 هزار و 800 تومان بپردازند.
یکی از این فروشندگان ارز سرپایی در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایرنا که آیا خرید و فروشی نیز انجام می دهید، گفت: از هر 10 نفر یک نفر حاضر است که ارز خود را بفروشد؛ از صبح امروز فقط از یک نفر 3600 دلار خریده ام.
البته او هم تاکید داشت که در ساعات پایانی روز، نرخ ها بیشتر کاهش می یابد و افراد بیشتری برای فروش به بازار می آیند؛ او می گفت که عصرها اغلب زنان کارمندی به بازار می آیند که درآمد خود را دلار خریده و خانه نگه داشته اند.
هیچکس در راسته خیابان فردوسی منکر نقش بانک مرکزی به عنوان بازارساز نبود؛ همچنان که آمار ثبت شده در سامانه نظارت ارز (سنا) طی دیروز و امروز، گویای همین واقعیت است.
نگاهی به آمارهای سنا نشان می دهد که در بازه زمانی 13 تا 14 ظهر، به یکباره نرخ ها در بازار ریزش کرده است؛ برای نمونه دیروز نرخ یورو در سنا حدود 18 هزار تومان بوده اما به یکباره در بازه زمانی یاد شده به 11 هزار تومان کاهش یافته، موضوعی که امروز نیز در همین سامانه تکرار شده است.
«رضا ترکاشوند» دبیرکل کانون صرافان ایرانیان نیز در گفت و گو با ایرنا، مدیریت بانک مرکزی در بازار ارز را تایید کرد و گفت: «ورود ارزهای خانگی و برنامه بانک مرکزی برای مدیریت بازار نرخ ها را در بازار کاهش داده است.»
ورود بیشتر بانک مرکزی به بازار غیررسمی ارز با اینکه تنها سه درصد از حجم بازار ارزی کشور را در بر می گیرد، به دلیل اثر روانی آن بر جامعه و سایر بخش های اقتصادی کشور موضوعی است که اقتصاددانان نیز در جلسه دیروز خود با عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی بر آن تاکید داشتند و خواستار تداوم تدبیرهای جاری برای مدیریت شبکه عرضه ارز با هدف جلوگیری از التهابات مقطعی و ضرورت ریزش نرخ ارز غیر رسمی شدند.
بانک مرکزی ظهر امروز در اطلاعیه ای با اشاره به تمایل مردم به فروش ارزهای خود و امتناع دلالان ارز و برخی از صرافی ها برای خرید ارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزی بانک های دارای مجوز عملیات ارزی نسبت به فروش ارزهای خود به قیمت اعلامی اقدام کنند.
این نهاد، از همه بانک هایی که مجاز به عملیات ارزی هستند نیز درخواست کرده نسبت به خرید ارز از مردم اقدام کنند.
نظر شما
