بانكداري ايراني ـ تصور کنید دسترسی به جستوجوگرهایی مثل گوگل یا یاهو برای مدتی قطع شود. این اتفاق چقدر میتواند در حوزههای مختلف تجاری، علمی و آموزشی و حتی سرگرمی تاثیر منفی بگذارد؟ از این دریچه طراحی و تقویت یک جستوجوگر بومی توجیهپذیر و حتی ضروری به نظر میرسد.
به گزارش ایسنا، «گرگر» و «پارسیجو» موتورهای جستوجوی ملی هستند که قدمت آنها به حدود ۱۰ سال نیز میرسد و «یوز» همچنان جدیدترین جستجوگرهای بومی به شمار میرود، اما ظاهرا این جویشگرها آنچنان که باید مورد استقبال عمومی قرار نگرفتهاند و همچنان تمایل مردم برای مراجعه به موتور گوگل بیشتر است.
در حال حاضر همین دو موتور جستوجو در کشور فعالیت دارند که توسط شرکتهای دانشبنیان تاسیس و نگهداری میشوند. پارسیجو تحت حمایت دانشگاه یزد و جویشگر یوز محصول شرکت دانشبنیانی است که از طریق سازمان فناوری اطلاعات گرنت پژوهشی گرفته و گسترش آنها نیازمند حمایت دولت است.
در این مورد محمود واعظی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم - معتقد بود باید توقع خود را از موتورهای جستوجو مشخص کنیم و البته انتظار دارد این موتورها در یک فضای رقابتی توجه و اعتماد کاربر را به خود جلب کنند، بتوانند بخشی از نیازمندیهای مردم را از طریق توانمندی داخلی تامین کنند و مردم برای یافتن پاسخ سوالات خود به موتورهای جستوجویی مراجعه کنند که محتوای داخلی را ارائه میدهد.
همانطور که به گفته دست اندرکاران ساخت جستوجوگر «یوز» تا به حال هزینهای ۷ میلیارد تومانی داشته و راهاندازی موتورهای جستوجوی «گرگر» یا «پارسیجو» نیز قاعدتا هزینههای این چنینی داشته است، به اعتقاد کارشناسان برنامهنویسی ساخت و بهینهسازی برروی موتورهای جستوجو بسیار سخت و گران است و سرمایهگذاریهای چندین برابر هزینه کنونی و معادل ۱۷۰ میلیارد تومان میطلبد.
پیش از این امیرعلی خیراندیش - مدیر اجرایی پروژه ملی موتور جستوجوگر پارسی جو - در توضیح دلایل راهاندازی این جویشگر بومی گفته بود: در هیچ کجای دنیا، جویشگر بومی با هدف پر کردن جای گوگل و یاهو راه اندازی نمیشود. با مطرح شدن پروژه جستوجوگر ملی، بسیاری تصور میکنند که این جویشگر قرار است جای گوگل و یاهو را بگیرد به همین خاطر به طور مداوم پارسیجو با این موتورهای جستوجوگر مقایسه میشود، درحالی که هدف ما پاسخگویی به نیازهای بالقوه کاربران در اینترنت است.
در آخرین اظهارنظرها درباره جویشگرهای بومی محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - با اشاره به فعالیتهای صورت گرفته برای ایجاد موتور جستوجوی بومی و تاکید بر ضرورت برتری دادن جویشگرهای داخلی بر انواع خارجی تصریح کرد: به دلیل وجود تحریمهای تکنولوژیکی در این حوزه گاهی پرداخت بیش از بخش بین الملل برایمان مقرون به صرفه است، چون پایههای تکنولوژیکی به شمار میرود و صرفا نمیتوان به آن از حوزه اقتصادی نگریست.
او از وجود سندی در حوزه جویشگر بومی در کشور یاد کرد و گفت: در این سند مراحل و زیرسیستمهای آن مشخص شده و جزو پروژههایی است که بیشترین سطح اطلاعرسانی از طریق سایت دیدرس صورت گرفته است.
آذری جهرمی با بیان اینکه جویشگر بومی پارسیجو از نظر دقت عمل بهتر از موتورجستوجوی بینگ و یاندکس است، اظهار کرد: به لحاظ توسعه زیرساختهای فنی در حوزه جویشگرهای بومی توسعه رخ داده است اما علیرغم همه تلاشها، اقبال لازم در بازار رخ نداده که دلیل آن تکنولوژیک نیست. یکی از اقدامات، پیش فرض قرار دادن موتور جستوجوی بومی در طرح اینترنت کودک است که باعث میشود استفاده از این موتور جستوجو منجر به توسعه آن شود که باید به تدریج مراحل تجاریسازی آن را هم آغاز کنیم.
بر این اساس فضای مجازی و فناوری اطلاعات یک اقتصاد دارد که هر یک از این زیر سیستمها هم در آن یک سهمی دارند؛ همان رویکردهایی که در عرصه صنعت وجود دارد، در فضای مجازی هم باید وجود داشته باشد. در این حوزه تجاریسازی، برندسازی و پاسخگویی به مشتریان بسیار مهم است. راهکار این هدف اتخاذ سیاستهای بازاریابی برای محصولات داخلی است.
موتور جستوجو ابزاریست که به منظور جستوجو در وب برای بدست آوردن اطلاعات درخواست شده، به کار میرود. نتایج یافته شده به طور معمول در صفحهای با عنوان صفحهٔ نتایج جستجو (Search engine results page) فهرست میشوند. جستوجو پیشرفته، جستوجو زنده، جستوجو تصویری، جستوجو ویدیویی و جستوجو علمی انواع جستوجوهای مممکن از طریق موتورهای جستوجو است.
در سال ۱۹۹۳ چند صد وبسایت کار جستوجوگر خود را در دنیای اینترنت شروع کردند که البته بیشتر آنها در دانشگاهها مورد استفاده قرار میگرفتند، اما خیلی قبل از آن و در سال ۱۹۹۰ نخستین موتور جستوجو کار خودش را آغاز کرده بود. این موتور که تحت عنوان Archie شناخته میشد، توسط دانشجوی دانشگاه McGill با نام Alan Emtage درست شده بود که اسم آن در اصل Archieved بود که به صورت اختصاری و تحت نام Archie نام گذاری شد. این موتور جستوجو که از طریق فعالیت در FTP ها کار میکرد، تنها قادر بود از روی نام و تیتر مطلب آن را تشخیص بدهد و نمیتوانست تا به جستوجو در بین کلمات محتوا بپردازد. موتورهای جستوجوی عمده که امروزه کاربرد دارند، از پیشرفت سالهای ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ نشات می گیرند.