بانكداري ايراني - روزنامه اعتماد درباره بالا گرفتن جنجال سلاح های شیمیایی در آستانه نشست های صلح وین و سوچی به ارایه گزارشی پرداخت و آورد: در آستانه برگزاری نشست های صلح سوریه در وین و سوچی، بار دیگر حملات شیمیایی در سوریه به شاه بیت اصلی اتهام زنی های قدرت های جهانی به یکدیگر در مورد سوریه بدل شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: از یک سو وزیر خارجه ایالات متحده امریکا در یک نشست بین المللی در پاریس، روسیه را «مسوول حملات شیمیایی در سوریه» معرفی میکند و از سوی دیگر سخنگوی کرملین امریکا را به «گل آلود کردن آب در آستانه مذاکرات صلح» متهم میکند. همزمان با برگزاری نشستی با حضور ٢٩ کشور غربی برای تحت فشار قرار دادن دولت سوریه به دلیل استفاده از سلاح های شیمیایی به پیشنهاد فرانسه در پاریس، در نیویورک، نماینده دایم روسیه در سازمان ملل متحد پیش نویس قطعنامه ای جدید برای تشکیل کمیته تخصصی مشترک بررسی ادعای استفاده از سلاح های شیمیایی در سوریه را به شورای امنیت ارایه داد. امریکا بهشدت با این اقدام روسیه مخالفت کرده است و گفته است اجازه تشکیل چنین کمیتهای را نمیدهد.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا، سهشنبه شب در پاریس با ادعای اینکه ٣ روز پیش یک حمله مرگبار جدید با گاز کلر در غوطه شرقی دمشق انجام شده است، گفت: «هر کسی این حمله را انجام دادهباشد، مسوولیت قربانیان حملات شیمیایی در غوطه شرقی و بیشمار نقاط دیگر در سوریه که از زمان آغاز دخالت روسیه در سوریه هدف حملات شیمیایی قرار گرفتهاند نهایتا بر عهده روسیه است. ساده بگویم به هیچوجه نمیتوان انکار کرد روسیه با حمایت از متحدان سوریاش باعث نقض چارچوب تضمینی مورد توافق با ایالات متحده امریکا شده است.» سال ٢٠١٣، دو سال بعد از آغاز بحران سوریه، مسکو و واشنگتن توافق کردند که با پیوستن سوریه به سازمان منع سلاح های شیمیایی و خروج کامل توان شیمیایی دولت سوریه از خاک این کشور، امریکا از برنامه حمله نظامی به سوریه صرف نظر کند. تیلرسون در سخنان خود مدعی شده است که سه روز پیش در حمله با گاز کلر به غوطه شرقی دمشق، دست کم ٢٠ نفر از جمله چندین کودک جان خود را از دست دادهاند.
دیمیتری پسکف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اما با اظهارات رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا مخالفت کرده است و در برابر اتهامهای مطرح شده از سوی امریکا، واشنگتن را به تلاش برای زیر سوال بردن نشست صلح «کنگره مردمی سوریه» در سوچی متهم کرده است. پسکف میگوید: «ما کاملا با دیدگاه امریکایی ها مخالفیم و معتقدیم که این کشور در موارد متعددی در گذشته تحقیقات واقعی در مورد حملات شیمیایی را مخدوش کرده است.» به گزارش خبرگزاری فرانسه این سخنگوی ارشد دولت روسیه گفته است که مقامات امریکایی «بدون کوچک ترین مبنایی» نتیجهگیری کردهاند. به گزارش آسوشیتدپرس، نماینده دایم روسیه در سازمان ملل متحد هم اظهارات وزیر خارجه امریکا را بهشدت محکوم کرد و گفت: «امریکاییها هر بار شتابزده دولت سوریه را به استفاده از سلاحهای شیمیایی محکوم میکنند و حالا قصد دارند پای روسیه را هم به اتهامات بیپایه خودشان باز کنند.»
هرچند دولت سوریه هرگونه استفاده از سلاحهای شیمیایی را تکذیب میکند، اما دولت های غربی به استناد برخی گزارشها از سوی گروههای معارض سوری مدعی هستند که دولت سوریه در مواردی از سلاح های شیمیایی استفاده کرده است. از جمله اتهام حمله با گاز اعصاب به روستای خان شیخون از این دعاوی است. بهار سال جاری، خبرگزاری ها از یک حمله شیمیایی به این روستا خبر دادند، دولت سوریه این گزارشها را رد کرد، اما دولت امریکا با استناد به این گزارش مدعی شد که جنگنده های سوریه در پایگاه هوایی شعیرات مسلح به سلاحهای شیمیایی شدهاند و این حمله را انجام دادهاند، دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا بلافاصله دستور حمله موشکی به پایگاه شعیرات را صادر کرد. با این حال هیچ یک از طرفهای درگیر در سوریه حاضر به پذیرش قطعی مسوولیت حمله شیمیایی نشدهاند. هر چند امریکا و متحدانش، دمشق را به انجام این حمله متهم کردهاند، اما مسکو میگوید که مدارکی که دولتهای غربی به آن استناد میکنند مخدوش است و باید یک نهاد مستقل اصل گزارشهای مربوط به خان شیخون را بررسی کند.
طی ماه های گذشته، سازمان منع سلاح های شیمیایی پس از بررسی شواهد مربوط به حمله خان شیخون، تایید کرد که حمله شیمیایی در این منطقه انجام شده است اما بر گزارش نهایی این سازمان تاکید کرد که نمیتواند دقیقا مشخص کند «مسوولیت این حمله شیمیایی بر عهده کدام طرف بوده است.» بعد از این گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد تصمیم گرفت یک کمیته تخصصی برای تحقیق در مورد این حمله متشکل از نمایندگان سازمان منع سلاحهای شیمیایی و نمایندگان سازمان ملل متحد با عنوان JIM تشکیل دهد. بعد از اینکه JIM در اولین گزارش خود به شورای امنیت، دولت سوریه را مسوول حمله شیمیایی با گاز سارین در خان شیخون عنوان کرد، روسیه با وتوی قطعنامههای پیشنهادی غرب جلوی ادامه کار این کمیته را گرفت. در گزارش JIM به استفاده از گاز خردل توسط داعش در برخی حملات اشاره شده بود.
مسکو معتقد بود تصمیم های اتخاذ شده در این کمیته سیاسی و یکجانبه است و مدارک ارایه شده از سوی سوریه و روسیه در آن به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفته است. به گزارش رویترز، سهشنبه شب نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، پیشنهاد تاسیس یک کمیته تازه برای تحقیقات در مورد سلاح های شیمیایی را مطرح کرد. این اقدام پس از آن صورت میگیرد که فرانسه در واکنش به وتوی روسیه، کمیتهای متشکل از دیپلمات های ٢٩ کشور غربی برای بررسی راههای فشار به دولت سوریه تشکیل داد.
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، با توزیع پیشنویس یک قطعنامه در بین ١٥ عضو شورای امنیت، خواستار تشکیل یک کمیته جدید شد و تاکید کرد که کمیته JIM یک شکست کامل بوده است. به گفته نبنزیا کمیته جدید «باید بر اساس اطلاعات خدشهناپذیر و تایید شدهای که از سوی منابع شفاف و معتبر دریافت میکند استفاده کند تا بتواند شواهدی را در اختیار شورای امنیت قرار دهد که این شورا مسوول استفاده از سلاحهای کشتار جمعی را شناسایی کند.»
در برابر این پیشنهاد روسیه، نیکی هیلی، نماینده امریکا در سازمان ملل متحد بهشدت به طرح جدید روسیه حمله کرد و گفت: «وقتی روسها از واقعیت های موجود خوششان نمیآید، تلاش میکنند تا موضوع بحث را منحرف کنند. اکنون بارها و بارها شاهد بودیم واقعیتهایی در مورد استمرار استفاده رژیم اسد از سلاح های شیمیایی علیه مردم کشورش رسیده است که روسیه مایل به پنهان کردن آنهاست. ایالات متحده و جامعه بین المللی به وسیله این، گول نمیخورند. ما قاطعانه بر هدفمان برای محاکمه مسوولان استفاده از سلاح شیمیایی ایستادگی خواهیم کرد.»
*منبع: روزنامه اعتماد؛ 1396،11،5