نقش موثر صندوق‌های سرمایه گذاری در رونق بازار بورس

 بانكداري ايراني - معاون سابق نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس گفت: روند فعلی معاملات بازار سرمایه ناشی از رشد قیمت‌های جهانی وافزایش قیمت دلار بوده و پیش بینی می‌شود رشد ارزش سهام و شاخص تا پایان سال ادامه داشته باشد.

 

به گزارش  میزان در حالی که روند شاخص بورس در دو ماه اخیر با رشد رو به رو بوده و رکورد تاریخی در معاملات به ثبت رسانده است به همین دلیل گفت‌وگویی با خواجه نصیری معاون سابق نظارت بر بورس انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

میزان: عوامل رشد بی وقفه شاخص در دو ماه اخیر چه بوده است؟

خواجه نصیری: کلید زدن سیاست مربوط به کاهش نرخی سود بانکی از سوی بانک مرکزی باعث حذف سودهای جذاب و غیر عادی بانکی شد و این امر موجب شد تا بخشی از نقدینگی ها به سمت سایر بازارها از جمله بازار سرمایه هدایت شود .

در حال حاضر شاهد افزایش نقدینگی در بازار هستیم که این مساله موجب شده تا دارایی های مالی موجود در بورس با قیمت واقعی تری عرضه شود ودر پی آن افزایش تقاضا موجبات کاهش قیمتها را فراهم نکند .

میزان: افزایش نرخ کالای جهانی چه تاثیری برروند شاخص در بازار سرمایه داشته است؟

خواجه نصیری: از ابتدای سال قیمتهای جهانی با افزایش روبرو بودند . بورس ایران هم بورسی است که قسمت اعظم ارزش بازار آن به شکل مستقیم یا غیر مستقیم با قیمت کالاها و فلزات اساسی ، کالاهای معدنی و نفت و پتروشیمی در ارتباط است و وقتی قیمت های جهانی افزایش می یابد با فاصله ای در بازار ایران درج می شود و بر قیمت ها تاثیر می گذارد . این اتفاق سبب افزایش سود شرکتها در 6 ماه ابتدایی سال شد ودر پی آن تحولی در بازار ایجاد کرد .

میزان: افزایش قیمت دلار تا چه اندازه برروند بازار اثر داشته است؟

خواجه نصیری: بخش زیادی از سود شرکتها، مخصوصاً شرکتهای صادراتی در بازار سهام با قیمت ارز مرتبط است و رشد حدود 10 درصدی قیمت ارز با یک ضریبی بر سود آوری شرکتهایی که فروش کالا و خدمات ارزی وبه تبع صادرات آنها تاثیر گذاشته است. در یک برآیند کلی رشد و سودآوری شرکتها و به تناسب آن افزایش قیمت ها در بورس را میتوان عامل اصلی رشد این بازار و شاخص بورس در دوماه گذشته بر شمرد .

میزان: رکورد قبلی رشد شاخص چقدر بوده است ؟

خواجه نصیری: شاخص بورس با سقف تاریخی خود فاصله زیادی نداشت و با رشدی 5 درصدی می توانست به آن عدد خودش برسد ، این رشد اتفاق افتاد و رشد حدودا 10 درصدی بورس در چند ماهه اخیر باعث شد تا شاخص سقف خود را لمس وبه ارتفاع 91 هزار واحدی رسیده و از آن عبور کند.

میزان: این روند بازار تا چه زمانی ادامه دارد ؟ پیش بینی شما برای روند بازارسرمایه تا پایان سال چیست ؟

خواجه نصیری: با توجه به روندی کنونی بازار به نظر می رسد روند بهبود وضعیت شرکتها و ساختار و رشد شاخص بورس ادامه داشته باشد.البته به طور قطع در این مقطع رشد ، افت و خیز هایی را برای سهام شرکتها شاهد خواهیم بود،اما نهایتاً در دراز مدت این روند را حرکت افزایشی خواهد داشت.

یکی از مسائلی که برای پیش بینی آینده بورس تاثیر گذار است برای ورود نقدینگی بحث صندوق های سرمایه گذاری است ، نکته ای که وجود دارد و بر فضای بازار سرمایه تاثیر می گذارد .

میزان: صندوق های سرمایه گذاری به چه نحوی بر روند بازار سرمایه تاثیر گذار هستند؟

خواجه نصیری: در مورد صندوق های تامین سرمایه و تاثیری که بر رشد بازار سرمایه دارند باید گفت اخیراً سرعت جذب سرمایه از سوی صندوق های سرمایه گذاری بالا رفته است . این صندوق ها طی یک سال گذشته بزرگ شده اند و با توجه به مصوبه ای که سال گذشته سازمان بورس در مورد سرمایه گذاری داد ، سرمایه گذاری حداقل 5 درصدی آنها در بورس سبب شد تا نقدینگی خوبی به سمت بازار بیاید و تعادل نقدینگی که قبلاً به نفع عرضه کنندگان بورسی بود در صندوق های سرمایه گذاری به منابع تبدیل شود ،همچنین بخشی از سرمایه های سیستم بانکی به سمت بورس سرازیر شد و بورس توانست از این منابع استفاده و رشد کند .

نکته اصلی و یکی از تهدیداتی که در این باره وجوددارد این است که در حال حاضر با فضایی که در این باره راه اندازی شده است کم و بیش به دنبال محدود کردن صندوق های سرمایه گذاری هستند که این امر نه به صلاح بازار مالی و نه به نفع بورس 

میزان: علت مخالفت بافعالیت صندوق های سرمایه گذاری در بورس چیست ؟

خواجه نصیری: صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت ابزاری هستند که با هدف جذب منابع خرد مردم برای در بازار سرمایه ایجاد شدند تا بتواند منابع خرد مردم را به جای اینکه تنها در بانک ها سرمایه گذاری شود ، بخشی را در بانکها و بخشی دیگر در صندوق های سرمایه گذاری ؛سرمایه گذاری کنند و قسمتی برای تامین سرمایه گذاری در انتشار اوراق دولتی و بخشی به سهام برود .به عبارت دیگر برخلاف گذشته که تنها بانکها می توانستند منابع را جذب کنند ؛با این روند صندوق ها هم منابع را جذب کردند ؛البته تجربه نشان داده که بانکها به خوبی این منابع را تخصیص نداد حیف میل کردند.

در این صندوقها پول و سرمایه درقالب انتشار اوراق ؛مستقیم به دست تولید کننده یا دولت می رسید. متاسفانه با توجه به اینکه برخی از بانکها نرخ سود سپرده را رعایت نکردند و اطلاعات درست و دقیقی هم از شفافیت روند فعالیت صندوق ها در اختیاربسیاری از فعالان نبودو همین موجب شد تا برخی نسبت به شفافیت و عملکرد آنها شائبه ایجاد کنند.

صندوق‌های سرمایه گذاری برخلاف بانکها که ماهیت و شرایط سود آوری آنها غیر شفاف است و سودهای ثابتی که می دهند برخی از اوقات می تواند برای سرمایه گذاران شبه مشکلات شرعی ایجاد کند ؛کاملا شفاف عمل می کنند .

متاسفانه برخی از افراد غیر مطلع ؛عدم رعایت قانون و دور زدن آن از سوی برخی بانکها را که به نظارت بانک مرکزی بر می گشت به حساب صندوق های سرمایه گذاری گذاشتند و به آنها نسبت دادند. این افراد به جای تقویت نهادی که می توانست باعث شود تا سرمایه ها به جای حرکت به سمت سیستم غیر شفاف سپرده گذاری؛ به سیستم سرمایه گذاری شفاف وارد شود، زمینه تضعیف آن را مهیا کردند.

آنها سعی کردند تا فعالیت صندوق‌ها را محدود کنند که به نظر من این مساله یک بخشی نگری است و بعضاً سیستم پولی که سالها بانک محور بوده بنابراین نمی خواهد اجازه دهد تا نهادهای مترقی بین المللی مثل صندوق های سرمایه گذاری که در همه جای دنیا به جای بانکها ؛سرمایه ها را جذب می کنند، توسعه یابند و یا به عبارت دیگر بازار سرمایه که کلید حل مسائل اقتصادی است را جایگزین آن سیستم بانکی کنند که امتحان خود را پس داده و امروز به وضوح می دانیم که چه مشکلاتی دارد .

متاسفانه به جای اینکه به سمتی برویم که هدایت سرمایه ها به سمت سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری برود کماکان اصرار برچارچوب نه چندان موفق گذشته داریم و سیستم بانکی را حمایت می کنیم و از توسعه صندوق های سرمایه گذاری جلوگیری می کنند .

به نظرمن یکی از راهکارهای اساسی رفع مشکلات بورس و تامین مالی دولت و جلوگیری از تعمیق مشکلات بانکها همین صندوق های سرمایه گذاری است .

میزان: راهکار شما برای این مشکل از طرف صندوق ها برطرف شود و در بورس حضور داشته باشند چیست ؟

خواجه نصیری: به نظر می رسد که امروز بانک مرکزی ، وزارت اقتصاد و مجلس و بخش اقتصادی مجلس همه در حوزه صندوقهای سرمایه گذاری اطلاعاتی دارند و با توجه به این نکته؛ بایستی موضوع کاهش وابستگی به سیستم بانکی و تعمیق سرمایه گذاری از طرف سیستم های بانکی در مجلس مطرح و مد نظر نمایندگان قرار بگیرد و آنها به این مساله فکر کنند که اگر اطلاعاتی مبنی بر ایجاد اخلال در فضای سود از سوی صندوقهای سرمایه گذاری به آنها داده می شود ؛حتما به این نکته دقت داشته باشند که بخشی از سپرده های سرمایه گذاری صندوق در بانکها قرار دارد و اگر بانکها برای آنها سود بالا پرداخت نکنند قطعاً صندوق ها هم نمی توانند از محل سپرده های بانکی سود بالا پرداخت کنند و این پول را به طورمستقیم وارد تولید کنند .

بنابراین لازم است که نظارت در بانکها افزایش یافته و چراکه فعالیت صندوق ها کاملا شفاف است. از سوی دیگر با توجه به قوانین شفاف موجود در روند فعالیت صندوق ها ؛نبایستی آن را با قوانین محدود کننده سیستمهای غیر شفاف مقایسه کرد.

نمایندگان و کارشناسان باید در نظر داشته باشند که صندوقها عامل مدیریت سرمایه هستند و باعث می شوند که سرمایه ها به تولید اختصاص پیدا کنند . امروزه صندوقها یک واقعیت در حوزه اقتصاد دنیا هستند و میتوان به آنها به چشم راه حل مشکلات طولانی پولی فکر کرد.

میزان: آیا نظارتی بر شفافیت معاملات در بازار سرمایه صورت میگیرد؟

خواجه نصیری: در نظر داشته باشید که با توجه به ساختار بازار سرمایه؛ شفاف ترین و به روز ترین اطلاعات در این بازار وجود دارد و اطلاعات شرکت ها به صورت سه ماه یکبار منتشر و به گزارش عملکرد ها ورود می شود و شرکت ها مکلف اطلاعات ماهیانه فروش و خرید های خود را به شکل کامل ارایه دهند. افزایش قیمت سهام در بازار باتوجه به رکودی که در دو – سه سال اخیر در بازار وجود داشت اصلاً زیاد نیست تقریباً قیمت اکثر شرکتهای بزرگ متناسب با خدمتی که عرضه می کنند، افزایش و سود آن شرکتها رشد کرده است . به عبارت دیگراگر قیمتی رشد داشته با توجه به سود شرکتها مشخص است .

میزان: در حال حاضر نماد خودرویی هیچ تاثیر در روند بازار نداشته است ؟ این درست است که خودرویی ها حاشیه نشین بوده اند ؟

خواجه نصیری: با توجه به وضعیتی کنونی صنعت خودرو و مشکلاتی که این صنعت با آن درگیر بوده موجب شده تااین صنعت به تناسب رشدبازار ؛رشد نداشته است . این امر موید آن است که بازار هوشمندانه عمل می کند و به صورت غیر کارشناسی به همه بازار واکنش نشان نمی دهد و صنایع برگزیده را برحسب ارزش گذاری انتخاب کرده است.