برای طراحی دیپلماسی اقتصادی باید در ابتدا چالش‌ها، محدودیت‌ها و تهدیدات اقتصادی کارکردی ایران را بشناسیم.
بانكداري ايراني - مسئول میز اقتصاد مقاومتی گفت: برای طراحی دیپلماسی اقتصادی باید در ابتدا چالش‌ها، محدودیت‌ها و تهدیدات اقتصادی کارکردی ایران را بشناسیم.
به گزارش ایسنا، بهروز علیشیری در همایش تخصصی «اقتصاد دفاع، تحریم‌ها و دیپلماسی دفاع اقتصادی» که در پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی برگزار شد، اظهار کرد: جنس دیپلماسی اقتصادی از جنس قدرت نرم است و به عبارت دیگر ابزاری متقاعد کننده بوده که محور آن اقتصاد است که از ابزارهای اقتصادی برای متقاعد کردن حریف باید استفاده کنیم.
وی افزود: ویژگی دیگر در طراحی دیپلماسی اقتصادی این است که دیپلماسی اقتصادی یک ویژگی ایجابی و یک ویژگی سلبی دارد. ویژگی ایجابی دیپلماسی اقتصادی این است که بتوانیم حداکثر بهره‌گیری را در تعاملات بین‌المللی ببریم. ویژگی سلبی آن مقابله با همان تهدیداتی است که در داخل سیستم وجود دارد و جنس تهدیدات هم متفاوت است، البته تحریم یکی از آن ابزارهاست که باید به آن توجه شود.
مسئول میز اقتصادی مقاومتی گفت: وقتی از دیپلماسی اقتصادی صحبت می‌کنیم دو رهیافت عام وجود دارد؛ یکی دیدگاه سنتی در موضوع دیپلماسی اقتصادی است که در این برداشت سنتی محور یا بازیگر اصلی دولت و بازیگران رسمی دولت هستند، اما در برداشت جدید نقش سازمان‌های بین‌المللی به شدت قوی شده است.
علیشیری اظهار کرد: برای طراحی دیپلماسی اقتصادی باید بدانیم مزیت‌ها و نقاط قوتمان کجاست؟ ظرفیت‌های ما چقدر است و مهم تر از همه اینکه میزان انعطاف پذیری ما در برخورد با مقولات علمی چگونه است که بدون تصویر دقیق از این وضعیت غیرممکن است.
وی تصریح کرد: مفهوم دیپلماسی اقتصادی تا پایان دوره جنگ سرد عمدتاً پیگیری اهداف اقتصادی راهبردی برای کشورها با اولویت‌های امنیتی در حوزه سیاست خارجی بود اما بعد از جنگ سرد و مطرح شدن بحث جهانی شدن نقش دولت- ملت‌ها کاهش پیدا کرد و بازیگران جدید وارد شدند و گفتمان‌های موجود کاملاً دگرگون شد و نوع نگرش به دیپلماسی از نگرش کاملاً سیاسی- امنیتی به نگرش اقتصادی تغییر پیدا کرد و به سمت گفتمان امنیت مثبت رفت.
مسئول میز اقتصادی مقاومتی خاطرنشان کرد: باید دیپلماسی اقتصادی خود را با شرایط روز تطبیق دهیم که در این رابطه دو گفتمان وجود دارد؛ یکی اینکه کشورهای جهان سوم توان معاضدت در سطح بین‌الملی ندارند و دیدگاه دوم معتقد است که ما می‌توانیم از این همزیستی منافع کسب کنیم.
وی گفت: برای طراحی دیپلماسی اقتصادی ابتدا باید مباحث پایه‌ای استراتژیک، اساسی، راهبردی و تعیین کننده را حل کرده و ابعاد آن را روشن کنیم.
علیشیری در ادامه افزود: چالش‌های اقتصادی ایران قدرت مانور دیپلماسی ما را می‌گیرد. برای طراحی دیپلماسی اقتصادی خود باید در ابتدا چالش‌ها، محدودیت‌ها و تهدیدات اقتصادی کارکردی ایران را بشناسیم که از جمله با اقتصاد تک محصولی وابسته به نفت تکلیفش معلوم است و قدرت مانور دیپلماسی اقتصادی ما را پایین می‌آورد. ما مذاکره می‌کنیم اما هزینه‌های مذاکره بسیار بالاست.
وی گفت: اقتصاد ایران مزیت‌های فراوانی دارد از جمله اینکه جایگاه ژئوپلیتیک بسیار مهمی در منطقه داریم که باید روی آن کار شود، از جمله اتصال شمال و جنوب به جایگاه ما موقعیت بسیار ژئوپلیتیکی داده که می‌توانیم از آن استفاده کنیم و از همه مهم‌تر گلوگاه نفتی جهان در اختیار ما است و پیش‌بینی‌ها می‌گوید که تا چهار سال آینده ظرفیت تنگه هرمز برای صدور نفت در سطح دنیا چهار برابر خواهد شد.
مسئول میز اقتصادی مقاومتی اظهار کرد: باید تمرکزمان را بر دو محور ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک قرار دهیم و این دو موضوع باید در محور دیپلماسی ما قرار گیرد.
وی گفت: عمده ساختارهای اقتصادی ما از ریخت افتاده و دچار انکسار ساختاری است و هیچ کدام وظایف کارکردی خود را به درستی انجام نمی‌دهند. برای طراحی و عملیاتی کردن دیپلماسی اقتصادی باید در ابتدا دیپلماسی انرژی داشته باشیم و باید نگاه به شرق را مد نظر قرار دهیم که مقام معظم رهبری هم به آن اشاره کرده‌اند.
علیشیری خاطرنشان کرد: در دیپلماسی اقتصادی باید به سازمان‌های منطقه‌ای توجه کرده و همچنین مبتکر تشکیل این سازمان‌ها باشیم و طراحی برای سازمان نوین همکاری اقتصادی منطقه‌ای با شرکای اقتصادی خود داشته باشیم.
وی افزود: محور طراحی دیپلماسی اقتصادی ما مشارکت در سطح جهانی است و در سطوح منطقه‌ای باید از ظرفیت نهادها و بازیگران منطقه‌ای استفاده کنیم. این اشتباه است که فکر کنیم نگاه به بیرون می‌تواند سرمایه و تکنولوژی را به داخل سرریز کند و هنوز فهم درست و محتوایی برای جهت‌گیری هدفمند و برنامه‌ریزی شده از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در کشور وجود ندارد.
مسئول میز اقتصادی مقاومتی اظهار کرد: برای تحقق سند و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیازمند توجه برخی از پیش نیازهای اساسی هستیم که باید نهادهای آموزشی و نیروی انسانی قوی تربیت کنیم و در کنار این دیپلماسی باید تخصص‌های بین رشته‌ای از اقتصاد و حقوق بین‌الملل ایجاد کرده و کار را شروع کنیم.
نظر شما
