چرا ایرانیان از تنوع رنگی فراری هستند؟

بسیاری از مردم ایران در انتخاب رنگ لباس، خودرو و دکوراسیون منازل خود از رنگ های شاد استفاده نمی‌کنند و برعکس رنگ هایی را انتخاب می کنند که نشان دهنده افسردگی یک فرد است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ شادی یک حس است، یک حس درونی که علل و چگونگی دستیابی به آن در هر فردی متفاوت است.

خیلی‌ها با سفر رفتن، ورزش کردن، موفقیت‌های درسی و شغلی، برخی با خوردن، خرید کردن و برخی هم هستند که استفاده کردن از رنگ ها در تونولیته های (طیف رنگ ها) مختلف، آنها را شاد می کند.

از نگاه رفتار شناسی و روان شناسی، عوامل بصری (رنگ ها) بر افزایش نشاط روحی و انرژی روانی، تاثیر مستقیم دارند و زیبایی بخش زندگی است، اما بسیاری از مواقع، بنابر دلایل فردی یا عرفی، بعضی از رنگ ها را برای پوشش، خودرو، دیوار منزل و آپارتمان‌ خود انتخاب نمی کنیم.

اگر شما نسبت به یک رنگ، حس خوبی ندارید و دوست ندارید از آن استفاده کنید، یک دلیل شخصی است که کاملا قابل پذیرش و احترام است، مانند مردانی که 6-7 عدد شلوار سرمه ای دارند، اما خیلی وقت ها، دلیل ما برای استفاده نکردن از بعضی رنگ ها به خاطر افراد جامعه است.

وقتی از رنگ یک لباس خوشمان بیاید، اولین فکری که می کنیم، این است که می توانیم آن را در مکان های عمومی استفاده کنیم؟ مردم چه می گویند؟ نکند مسخره مان کنند؟ آیا برای محیط کاریمان مناسب است؟ خیلی ها هم می گویند: «دیگر برای سن و سال ما مناسب نیست؛ از ما دیگر گذشته». خیلی تصورات ناصحیح و نابجای دیگری هم هست که مانع از خوب بودن حال ما در زندگی می‌شوند. مانع استفاده از رنگ هایی که لبخند را روی لب هایمان بنشاند و به روحِمان نشاط بدهد.

هفته قبل مادر بزرگی را دیدم که عینک صورتی بر چشمانِ دنیا دیده اش داشت. چقدر پسندیده است که به جای تمسخر، به حال خوبی که این عینک صورتی به او می دهد، فکر کنیم؛ به روح شاداب و سالمی که دارد.

تاثیر جامعه بر انتخاب رنگ

محمد رضا ایمانی، مردم شناس در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، می گوید: تنوع رنگی در جامعه نسبت به گذشته، ملموس است؛ اما همچنان در کشور ما تنوع رنگی خیلی محدود است. خصوصا در خودرو، نمای شهری و لباس.

این کارشناس می گوید: چرا فکر می کنیم بعضی رنگ ها ممنوع یا جلف هستند؟

وی درباره سر کردن روسری قرمز به وسیله دختر جوانی، می گوید: نگاه جامعه به او نگاه مناسبی نخواهد بود و همچنین استفاده از شلوارهای رنگی بخشی از امنیت اجتماعی آنها را به خطر می اندازد، در حالی که یک جامعه رنگی، سرشار از امید، پویایی (تحرک) و شادی خواهد بود.همان طور که برخی اقدامات شهرداری مثل پل طبیعت و کاشی کاری دیوار پل ها که بازخوردهای مثبت زیادی داشته است و موجب روحیه شادتر و اعتماد به نفس ملی می شود.

مجید اَبهری، رفتار شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، می گوید: متاسفانه بعضی از رفتارهای فردی و اجتماعی نیز در انتخاب رنگ برای پوشش، اثر مستقیم دارد. مثلا افراد زیادی به خاطر آلودگی هوا و نظافت مکان های عمومی مثل مترو، اتوبوس و نیمکت پارک ها، نمی توانند از رنگ های شاد و ملایم استفاده کنند.

الهه 38 ساله کارمند یکی از سازمان ها می گوید: رنگ های تیره برای محیط کاری بهتر است، زیرا پوشیدن رنگ های شاد، شما را نزد همکاران سبک می کند و باعث می شود راحت تر با شما برخورد کنند که به نظرمن برای یک محیط کاری، چیز خوبی نیست. اما خودم خارج از محیط کاری، رنگ های شاد می پوشم. با این حال معتقدم کسی که از اول با لباس های رنگی در جامعه و محل کار حاضر شود به شرطی که حجابش کامل باشد، مشکلی برایش پیش نمی آید و عادی می شود، اما کسی که یک دفعه بخواهد به خودش برسد و رنگی بپوشد، متاسفانه مردم حرف در می آورند، مثلا می گویند:« فلانی دارد از همسرش جدا می شود».

الهه می گوید: فکر می کنم اگر اعلام کنند که رنگ مانتو مهم نیست و می شود رنگ های روشن پوشید، اما کاملا پوشیده باشد؛ به نظرمن همه استقبال می کنند؛ اما به شرطی که سازمان اعلام رسمی کند.

آموزش و پرورش، شهرداری، خودروسازی و رسانه ها دست بکار شوند

ابهری می گوید: 30 درصد افسردگی ها به دلیل استفاده از رنگ های سرد و خنثی مثل آبی، سبز، فیروزه ای، نقره ای، سفید، مشکی و خاکستری است. در این راستا، رنگ آمیزی مراکز آموزشی و درمانی، می تواند اثر مستقیم در کاهش افسردگی و خمودگی جامعه و افزایش سطح سلامت روانی داشته باشد. اما امروزه به این موضوع مهم توجه کمتری می شود.

وی درباره افزایش نشاط در جامعه می گوید: باید بر اساس روان شناسی رنگ ها عمل کنیم؛ آموزش و پرورش در رنگ آمیزی کلاس‌های درس و حیاط مدارس و روپوش دانش آموزان؛ شهرداری برای رنگ آمیزی نماهای شهری، با همراهی و همکاری صاحبان منازل و مغازه ها، از رنگ های گرم استفاده کنند یا در ابتدا برای ایجاد فرهنگ صحیح، الزاماتی را برای استفاده از رنگ های شاد و گرم تعیین کند تا از این طریق نشاط به مردم منتقل شود. ضروری است رسانه در این زمینه، هدایت فکری جامعه را بر عهده گیرد.

حمید فرزادی، روان شناس بالینی در گفتگو با باشگاه خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره برخی الزامات اینگونه توضیح می دهد که افراد تحت تاثیر محیط اجتماعی خود قرار دارند و استفاده از طیف های رنگی، به گروه خاصی مرتبط نیست. هر ساختاری که بتواند از رنگ های شاد استفاده کند، باید پیش قدم شود. مثل یونیفرم کارمندان کلینیک بیمارستان ها که از لحاظ روان شناسی، کار بسیار خوبی بود.

وی افزود: به نظر من بانک ها هم جزء موسساتی هستند که در طی روز با مراجعان زیادی در ارتباطند و این موضوع می تواند گامی بزرگ در مسیر استفاده از رنگ های شاد و گرم باشد تا خُلق بالاتر، صبر بیشتر و روابط عاطفی سالم تری را در جامعه شاهد باشیم.

وقتی از چهار پسر بچه دبستانی پرسیدم دوست دارید بزرگ شدید، ماشین چه رنگی بخرید؟ سه نفر آنها پاسخ دادند: آبی یخی و یک نفر هم صورتی پررنگ؛ اما وقتی به رنگ خودروهای موجود نگاه می کنیم، عمدتا رنگ های سفید، نقره ای و مشکی هستند. اگر هم یک نفر با دل و جرأت پیدا شود که بخواهد ماشین بنفش یا نارنجی بخرد، مردم با تعجب به او و ماشین نگاه می کنند. جدای از این موضوع، خودروسازها اعلام می کنند این رنگ سفارشی است و باید برای آن 3 میلیون بیشتر بپردازید و این خود مانعی برای تنوع رنگی در خودروهاست. درحالی که شرکت های خودرو سازی خارجی، خودروها را بدون هیچ سفارشی، در 36 رنگ تولید می کنند.

افزایش کیفیت رنگ ها سرنخی برای شروع

ضعف کیفیت رنگ ها برای نمای بیرونی ساختمان ها و خودرو ها، مانعی در مسیر جامعه رنگی و با نشاط است.

همتی مهندس معماری نیز در مورد انتخاب نماهای رنگی برای ساختمان ها و بناها می گوید: بنابر قوانین نظام مهندسی، استفاده از رنگ های شیمیایی در نمای ساختمانی ممنوع است. 

وی دلیل این قانون را شدت آلودگی هوا در کلانشهرها بیان می کند و می گوید: هنگام بارش باران، آب باران با آلودگی های هوا و گازهای گلخانه ای ترکیب و تبدیل به باران اسیدی می شود. در نتیجه رنگ ساختمان ها با باران اسیدی شسته و وارد فاضلاب شهری و وارد چرخه تصفیه آب می شوند. 

وی می گوید: به این دلیل است که ما از آجر و سنگ برای نمای خارجی ساختمان ها استفاده می کنیم.

رابطه افزایش تنوع رنگی با گردشگری

محمدرضا ایمانی، کارشناس مردم شناسی درباره تنوع رنگی در جامعه می گوید: تنوع رنگی در محیط زیست علاوه بر سلامت افراد جامعه می تواند موجب جذب گردشگر شود. مثل مناطق ماسوله، اَبیانه، پالنگان و کندوان که رنگی بودن محیط آنها باعث شده است که جزء میراث ملی و جهانی ثبت شوند یا اُرسی های (شیشه های رنگی) شهر کاشان و یزد.

وی می گوید: متاسفانه «قضاوت کردن» و «برچسب زدن» در فرهنگ زندگی ما شکل گرفته است و به خودمان اجازه می دهیم راجع به همه چیز نظر بدهیم. این رفتار همیشه در آیین ملی و مذهبی ما مورد نکوهش بوده است.

چرا برخی تصور می کنند، خوب نیست یک دختر خانم چادری، کیف صورتی بیاندازد؟ این "خوب نیست" ها را از کجا می آوریم؟ چرا با این جمله "خوب نیست" برای خود و دیگران محدودیت های اَلکی می گذاریم، وقتی اشکال شرعی و قانونی ندارد.در حالی که رواج تنوع رنگی در جامعه اسلامی، نشان شادابی و سلامت افرادِ آن جامعه است و راه را بر عیب جویانِ جامعه اسلامی، می بندد و سخن شهید مرتضی مطهری را یادآور می شود که «حجاب مصونیت است نه محدودیت». کامل بودن پوشش مهم تر از رنگ پوشش است. بنابراین می توان از تمام رنگ ها برای پوشش استفاده کرد به شرطی که حجاب کامل باشد.

حجت الاسلام والمسلمین جعفر اردبیلی، مدیرعامل موسسه فرهنگی خانواده امین نیز در گفتگو با خبرنگار  حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ می گوید: در دین اسلام توصیه ها بر استفاده از رنگ های روشن و کراهت در استفاده از رنگ سیاه است.

وی در این باره می گوید: روایت شده که یکی از مُریدان امام صادق(ع) به منزل ایشان می روند و می بینند حضرت سراپا قرمز پوشیده اند. آن مرید به حضرت می گوید: یاابن رسول الله چرا لباس جاهلان و اَلوات را پوشیده اید؟ حضرت فرمودند رنگ ها نعمت خدا هستند و با پوشیدن آنها، شکر نعمت کنید. من این لباس را در داخل خانه پوشیده ام تا لذت اش را ببرم.