روزنامه آرمان در گزارشی نوشت: عصر فناوری و گسترش شبکههای مجازی سبب شده برای به دست آوردن بسیاری از کالاها یا خدمات دست به دامان فضای مجازی شویم، برای خرید مایحتاج روزانه به فروشگاههای آنلاین محصولات غذایی مراجعه کنیم یا برای حمل و نقل گزینه تاکسیهای اینترنتی به نظرمان میآید.
در ادامه این گزارش می خوانیم: در واقع بسته به نیازمان به سراغ سایت مرتبط به آن میرویم و کالا را به صورت آنلاین خریده و حتی مبلغ را نیز به همان صورت پرداخت میکنیم، اما آیا میتوان برای خرید دارو نیز به این شیوه عمل کرد؟
سالهاست که خرید دارو در ایران رویه سنتی خود را دارد و شهروندان برای خرید آن به داروخانهها مراجعه میکنند. دوز مشخصی از دارو در داروخانه با توجه به نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار میگیرد و بیماران معمولا از دکتران داروساز مستقر در داروخانه عوارض استفاده از آن را میپرسند. در این صورت ریسک استفاده از داروها به حداقل ممکن میرسد و با توجه به رعایت تمام نکات ایمنی بیمار از استفاده از دارو هراسی به دل راه نمیدهد. در چند سال اخیر رشد قارچ گونه سایتهای داروفروشی را در شبکههای مجازی شاهد هستیم.
از این رو مسئولان سلامت و بهداشت کشور نیاز جدی به رسیدگی به وضعیت این داروخانههای سیار و مجازی را حس کردهاند و بهطور مداوم درباره مراجعه کاربران به آنها در شبکههای مجازی هشدار میدهند. این داروخانههای مجازی بهگونهای فراگیر وجود دارند، سایتهای فراوانی در اینترنت به نام آنهاست و علاوه بر آن راه خود را به سمت شبکههای اجتماعی همچون تلگرام و اینستاگرام نیز باز کردهاند. عرضه و توزیع دارو از طریق فضای مجازی موضوعی مهم است، زیرا توزیع دارو به این شکل دور زدن داروساز و پزشک است و به این دلیل ریسک استفاده از آنها افزایش مییابد.
در خوشبینانهترین حالت این داروها تقلبی یا غیرمجاز نیستند، اما برای استفاده از آنها محدودیتهایی وجود دارد که مصرف آنها را برای برخی افراد پرخطر و همراه با عوارض میکند. بنابراین تمام داروها بدون توجه به میزان اهمیت و عوارض آنها باید توسط پزشک تجویز شوند و استفاده از دارو بدون تجویز پزشک اقدامی بسیار پرخطر و گاهی با عوارض جبرانناپذیر است.
**داروهای اینترنتی غیرقابل اعتمادند
هیچ فردی گمان نمیبرد که تنها با چند کلیک ساده میتواند مرگ را برای خود به ارمغان آورد، اما در حال حاضر افراد با مراجعه به یکی از سایتهای فروش دارو میتوانند داروهای جنسی، لاغری، چاقی و ترک اعتیاد را به سهولت برای خود تهیه کنند و بعد از گذشت چند ساعت یا روز در خانه خود تحویل بگیرند. متقاضی دارو در این صورت برای استفاده از آن نظر هیچپزشک یا داروسازی را جویا نمیشود و تنها بر اساس باور به تبلیغات ارائه شده درباره آن دارو به خرید آن اقدام میکند. مشکل تنها به خرید اینترنتی دارو خلاصه نمیشود و فرد برای استفاده یا نحوه استفاده از آن نیز هیچگونه مشاورهای دریافت نمیکند.
این سایتها اکنون بیش از هر زمان دیگری در فضای مجازی وجود دارند و پلیس فتا و وزارت بهداشت نیز درباره استفاده از آنها به کاربران اینترنتی هشدار میدهند. خرید دارو از طریق فضای مجازی در ایران غیر مجاز است و تنها محل قانونی خرید دارو، داروخانهها هستند. به دلیل آنکه کشور در مرکز داروهای تقلبی قرار دارد باید در زمینه استفاده از آنها و جلوگیری از ورود داروهای قاچاق به کشور بسیار هوشمندانه برخورد کند. صدهاهزار داروی تقلبی در کشورهایی همچون هند، پاکستان، ترکیه و افغانستان تولید میشوند که با توجه به هم مرزی ایران و نزدیکی با برخی از این کشورها وارد نشدن این داروها به کشور غیرممکن و نیازمند کنترل و نظارت شبانهروزی مرزهای کشور است.
به گفته رئیس سازمان غذا و دارو حدود پنج تا 10درصد داروهای مصرفی در ایران قاچاق یا تقلبی هستند و هیچفراورده دارویی قاچاق و تقلبی در مراکز درمانی رسمی کشور عرضه نمیشود. این داروها به دلیل دریافت نکردن مجوز برای ورود به بازارهای رسمی فروش دارو از بازارهای غیررسمی و سایتهای اینترنتی فروش دارو سر در میآورند. اغلب مشتریان سایتهای فروش دارو از مراجعه به پزشک به هر دلیل خودداری میکنند و مصرف خودسرانه دارو را ترجیح میدهند. این افراد معمولا از طریق این سایتها نسبت به خرید داروهای مورد نیاز خود اقدام میکنند و دارو را نیز بدون هیچگونه مشاوره پزشک مصرف میکنند.
بخشی از مشکل به تبلیغات فریبنده این داروها برمیگردد که اغلب مشتریان را به خرید آنها ترغیب میکند. اغلب این داروها تقلبی هستند یا جزو داروهای قاچاق به حساب میآیند و به این دلایل امکان فروش آنها در بازارهای رسمی فروش دارو وجود ندارد، اما به دفعات در فضای مجازی تبلیغ میشوند. در برخی از کشورها فروش دارو از طریق اینترنت بلامانع است، اما در این کشورها سایتهای فروش دارو دارای مجوز هستند و امکان مشاوره آنلاین با یک پزشک برای استفاده از آن دارو را برای مشتری فراهم کردهاند. نمیتوان به قطعیت گفت که تمام داروهای فروخته شده در سایتهای فروش دارو تقلبی هستند، اما این داروها از طریق شبکه دارویی رسمی کشور وارد نشدهاند و ممکن است که فرد مصرفکننده را درگیر مشکلاتی کنند.
**عوارض استفاده از داروهای تقلبی و غیرمجاز
بارها درباره عوارض داروهای قاچاقی و غیر مجاز توزیع شده در بازار ناصرخسرو شنیدهایم. این بازار به عنوان بازار سیاه توزیع دارو همواره مورد توجه و نظارت وزارت بهداشت و پلیس قرار داشته است. طی چند سال اخیر بازار سیاه ناصرخسرو شکل سنتی خود را از دست داده و به صورتی فراگیر در فضای مجازی وجود دارد. نحوه برخورد قانونی با دلالان دارو به مراتب راحتتر از برخورد با این گونه سایتهاست و برخورد با آنها نیازمند همکاری سه گانه پلیس فتا، وزارت بهداشت و مسئولان قضائی کشور است.
هر از گاهی خبری درباره دستگیری افراد در باندهای فروش دارو در شبکههای مجازی به گوش میرسد، اما با توجه به فعالیت گسترده این سایتها نیازمند برخورد قاطعانهتر با آنها هستیم. به نظر میرسد تسهیل قوانین درباره فروش مجاز داروها به صورت اینترنتی بتواند کمککننده باشد؛ با این کار میتوان داروهای جنسی، چاقی و لاغری و ترک اعتیاد مجاز را که از طریق شبکه رسمی دارو در کشور عرضه میشوند به صورت اینترنتی به مشتریان آنها فروخت و دست دلالان و سودجویان را از بازار توزیع این داروها کوتاه و مردم را از گزند خطرات این داروها حفظ کرد.
**همکاری بینبخشی برای مقابله با داروفروشی آنلاین
یک عضوکمیسیون بهداشتودرمان در گفتوگو با «آرمان» با اشاره به لزوم رسیدگی به سایتهای غیرمجاز دارو میگوید: طرحی در دستور کار کمیسیون بهداشت قرار دارد که از طریق آن میتوان با افرادی که غیر قانونی دارو تبلیغ میکنند مقابله قانونی کرد. این افراد تبلیغات غیر مجازی برای