مظلومیت آب‌های زیرزمینی در کشور

 حفظ منابع آب زیرزمینی به عنوان یکی از منبع های اصلی تامین آب یکی از اولویت های کشور به حساب می آید که علی رغم اهمیت آن، منابع مالی مربوطه تامین نمی شود و در صورت تداوم این روش به طور قطع در چندین سال آینده با مشکل جدی رو به رو خواهیم شد.

به گزارش میزان، آب‌های زیرزمینی با تامین حدود 50 درصد از آب شرب در کنار آب های سطحی مکمل تامین آب مورد نیاز شرب، کشاورزی و صنعت به حساب می آید که متاسفانه دیو خشمگین بحران کم آبی این ثروت ملی را مکیده و قصد به غارت تمامی آن دارد.

افزایش تعداد چاه های غیرمجاز، افزایش برداشت بیش از مجوز از چاه های مجاز، کمبود بارش و اتکا به منابع آب زیرزمینی، فعالیت صنایع آب بر در مناطق خشک کشور با استفاده از آب های زیرزمینی، کشت محصولات آب بر در استان های خشک و مواردی از این دست سبب خالی شدن آبخوان ها و کاهش ارتفاع آب در سطح زمین شده است.

ایجاد دشت‌های ممنوعه با هدف کنترل میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی در کشور تعریف و مشخص شد که گاها دیده می شود قانون مربوط به آن رعایت نمی شود از نمونه های بارز آن می توان به جایگیری صنایع آب بر در استان مرکزی اشاره کرد.

فرونشست یکی دیگر از آثار سو، کاهش منابع آب های زیر زمینی است که در سال های اخیر به کررات در مناطق مختلف دیده می شود تا جایی که در شهر تهران فرونشست سالانه 13 سانتی متری گزارش و در استان فارس فروچاله هایی تا عمق 90 متری هم دیده شده است.

بر همین اساس در برنامه ششم توسعه تصمیم به جلوگیری از اضافه برداشت 11 میلیارد متر مکعبی از آب های زیرزمینی صورت گرفت که نتیجه آن را از معاون وزیر نیرو در امور آب و فاضلاب پیگیر شدیم.

رحیم میدانی در این زمینه در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان گفت: در طول اجرای طرح تعادل بخشی در چند سال گذشته حدود 13 هزار و 500 حلقه چاه غیر مجاز مسدود شده. ما در نصب لوازم انداره گیری متاسفانه به برنامه نرسیده ایم بنا بود 50 هزار کنتور فهام نصب شود که تاکنون حداکثر 15 هزار کنتور فهام نصب شده است و تا زمانی که لوازم اندازه گیری ما نصب نشده نمی توانیم اطلاعات دقیقی از مصارف و آب‌های زیرزمینی داشته باشیم و دقیقا متوجه شویم چه میزان به طور دقیق اضافه برداشت از چاه‌ها وجود دارد.

دلیل عقب بودن از برنامه هم این بود که سال گذشته از تخصیص اعتبارات طرح تعادل بخشی حدود 12 درصد توانستیم نقدینگی بگیریم و این باعث شد که پروژه را نتوانیم در همه جوانبش اجرا کنیم و هنوز هم معتقد هستیم نتیجه فعالیتمان را باید در هیدروگراف‌های واحد گشت بررسی کنیم.

وی بررسی دقیق این آمار و اعلام گزارش آن را به پایان سال آبی 96-95 موکول کرده تا مطلع شویم اقدامات تاکنون وزارت نیرو تاثیرگذار بوده است یا خیر.

در این میان باید به این نکته نیز توجه شود که علی رغم مسدود شدن چاه های غیر مجاز اضافه برداشت ها از چاه های مجاز تاثیر برنامه های صورت گرفته را خنثی می کند.

آنچه مسلم است اگر طرح های مربوط به حفظ و صیانت از آب های زیرزمینی جدی گرفته نشود و منابع مالی آن از سوی سازمان های مربوطه پرداخت نشود به طور قطع در چندین سال آینده با مشکل جدی برای تامین آب حتی ضروری ترین کارها رو به رو خواهیم شد.