یکی اقتصاددان می‌گوید مقام پولی در چهار سال گذشته درباره بالا نگه داشتن نرخ سود اشتباه تاریخی کرده است که منجر به آن شده انگیزه صاحبان سرمایه برای سرمایه گذاری پول خود و ورود پولشان به بازار سرمایه از بین برود و اکنون فرصت آن است که برای جلوگیری از ایجاد بحران در نظام بانکی این رویه را اصلاح کند.
یکی اقتصاددان می‌گوید مقام پولی در چهار سال گذشته درباره بالا نگه داشتن نرخ سود اشتباه تاریخی کرده است که منجر به آن شده انگیزه صاحبان سرمایه برای سرمایه گذاری پول خود و ورود پولشان به بازار سرمایه از بین برود و اکنون فرصت آن است که برای جلوگیری از ایجاد بحران در نظام بانکی این رویه را اصلاح کند.
حیدرمستخدمین حسینی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت نرخ سود بانکی، اظهار کرد: متغیر مهم اقتصاد و شاید حتی از مهم‌ترین متغیرهای حوزه اقتصادی در شرایط آزاد و رقابتی و به طور کلی اقتصادی که بازار را هدف قرار داده است نرخ سود بانکی است که تعادل آن چه در کشورهای پیشرفته صنعتی و چه کشورهایی که از آنها تحت عنوان کشورهای در حال توسعه یاد می‌شود یک الزام است.
وی در اهمیت وضعیت نرخ سود بانکی، اظهار کرد: نرخ سود بانکی هم می‌تواند موجب اشتغال و هم به عدم ایجاد اشتغال منجر شود. می‌تواند کاهش یا افزایش نرخ بیکاری را به دنبال داشته و همچنین منجر به ورود سرمایه‌گذاری مولد شده یا جلوی آن را بگیرد. بنابراین نرخ سود بانکی یک متغیر کلیدی است که سایر متغیرها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
معاون وزیر اقتصاد پیشین همچنین گفت: نرخ سود بانکی در ایران طی سه دهه به صورت دستوری تعیین شده و در مواردی اختلالاتی ایجاد کرده است به عبارتی درمواردی نرخ سود بانکی متناسب با تورم تعیین نشده بلکه پایین‌تر یا بالاتر از دامنه متناسب با نرخ تورم قرار گرفته است و همین در سایر متغیرهای اقتصادی تاثیرات منفی ایجاد کرده است.
مستخدمین حسینی توضیح داد: در سال‌هایی نرخ سود بانکی پایین‌تر از تورم قرار داشت و به این ترتیب سپرده‌گذاران با کاهش قدرت خرید روبه‌رو می‌شدند چون نرخ سودی که به آنها پرداخت می‌شد متناسب با تورم نبود. با این حال در سال‌های اخیر سیاستی متفاوت با آنچه گفته شد و در سه دهه گذشته اعمال شده بود پیش گرفته شد به این ترتیب که نرخ سود بانکی بزرگ‌تر از تورم معرفی شد که هر دو مورد هم در متغیرهای اقتصادی اشکال ایجاد کرده و عامل ایجاد فساد می‌تواند باشد.
وی درباره اشکالات پایین بودن نرخ سود بانکی نسبت به تورم، گفت: در این حالت منابع مردم در سطح خرد جمع‌آوری شده و به عده اندکی که از رانت بهره می‌برند با نرخ‌های پایین تسهیلات داده خواهد شد و در حالت دوم نیز سرمایه گذار انگیزه ورود به سرمایه گذاری را نخواهد کرد و ترجیح می‌دهد با توجه به نرخ سود پول خود را در بانک سپرده‌گذاری کند.
معاون رئیس بانک مرکزی پیشین همچنین ادامه داد: بالا بودن نرخ سود بانکی منجر به آن می‌شود که پول به سمت بانک‌ها روانه شده و به بازار سهام هم ورود نکند. اگر به وضعیت بازار بورس در سال‌های گذشته نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم ارزش بازار سهام کاهش پیدا کرده است. همچنین نرخ تشکیل سرمایه ثابت نیز پایین است. تشکیل سرمایه ثابت مشتمل بر دو حوزه است ابتدا در حوزه ماشین‌آلات و آن دسته از ماشین‌آلاتی که در زمین نصب می‌شود و قابلیت جابه‌جایی ندارند و همچنین ساختمان. تشکیل سرمایه ثابت در چهار سال گذشته رو به کاهش بوده است و وضعیت سرمایه گذاری متناسب نبوده است.
مستخدمین حسینی افزود: در چنین شرایطی بانک مرکزی هم به وضعیت نامتناسب دامن زد به ترتیبی که پرداخت سود به سپرده‌گذاری پنج ساله، چهار ساله، سه ساله و دو ساله را متوقف کرد و به سپرده‌گذاران علامت داد مبنی بر این که دچار بی‌تعادلی و بی‌ثباتی در حوزه‌های اقتصاد هستیم. به این ترتیب تصمیمات حوزه اقتصاد حتی متغیرهایی کلیدی دستخوش دیدگاه‌های سیاسی قرار گرفت.
وی با انتقاد از این که دولت و بانک مرکزی نرخ سود را بیش از تورم اعلام کرده است تا منابع مالی را در بانک‌ها جمع کرده و سرنخ هدایت نقدینگی را به عهده بگیرد، گفت: هر چند که همین اقدام نیز به نتیجه نرسید و امروز که بیستم تیرماه است علی‌رغم موعد مقرر هنوز هیچ بانکی برای برگزاری مجمع اعلام آمادگی نکرده است و این نشان می‌دهد که بانک‌ها وضعیت مناسبی ندارند.
معاون وزیر اقتصاد پیشین با اشاره به سخنان معاون اول رئیس جمهوری و وزیر اقتصاد در همایش سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی، اظهار کرد: کارشناسان چهار سال گذشته گفته‌اند که اشتباه است اگر نرخ سود بانکی را بالاتر از تورم نگه داریم و به این ترتیب باعث خواهیم شد که بخش صنعت، تولید، بورس ما ضرر کنند با این حال مقامات پولی اقدامی برای تغییر وضعیت نکردند. به نظر من تصمیم مقامات پولی در بالا نگه داشتن نرخ سود یک اشتباه تاریخی بود و اکنون نیز باید از اشتباه خود برگردند و نرخ سود بانکی را در کانال درست خود قرار دهند و نگران ایجاد شدن تنش‌های کوتاه مدت نباشند.
مستخدمین حسینی با بیان این که این نگرانی که مردم پول‌های خود را از بانک‌ها بردارند و بانک‌ها از منابع مردم محروم بمانند یک اشتباه است، گفت: اگر کسی کالایی را بفروشد پول کالایی که فروخته است را به بانک خواهد گذاشت و پول به بانک باز می‌گردد در نتیجه این نگرانی‌ها به جا نیست.
وی ادامه داد: اگر سود بانکی متناسب با تورم باشد سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند پول خود را در پروژه‌های جدیدی ببرند ولی وقتی سود بانکی بالا باشد متعاقب آن بانک نیز به افراد خاصی تسهیلات با ارقام درست خواهد داد که علاوه بر این که منجر به رانت می‌شود ممکن است افراد نتوانند پول را برگردانند.
این اقتصاددان با بیان این که متولی بحث سود بانکی شورای پول و اعتبار است، اظهار کرد: حدود یک سال است که طبق مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود سپرده باید ۱۵ درصد و نرخ تسهیلات بانکی باید ۱۸ درصد باشد ولی اکثریت بانک‌ها خلاف آن عمل کرده‌اند و به طرق مختلف شیوه‌هایی طراحی کردند که بتوانند حدود ۲۵ درصد تسهیلات بگیرند و حدود ۲۳ درصد نیز سود بانکی بدهند. اگر این وضعیت اصلاح نشود برای بانک‌ها بحرانی پیش خواهد آمد که جلوگیری از آن دشوار خواهد بود.
مستخدمین حسینی ادامه داد: اکنون شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی رسالت تاریخی دارند که چهار سال گذشته را جبران کنند. اگر این اقدام اکنون صورت نگیرد پیش بینی ما این است که بانک‌ها در اواخر سال ۱۳۹۶ با مشکلاتی روبرو شوند.
وی دامنه متناسب نرخ سود بانکی را متناسب با تورم حدود ۱۲.۵ درصد و نرخ تسهیلات را حدود ۱۵ درصد دانست.
نظر شما
