این مؤسسات پیش از انقلاب اسلامی نیز همانند سایر کشورها به عنوان یک مؤسسه محدود، درونی و خصوصی فعال بودند و در قالب صندوق های قرض الحسنه به بخشی از جامعه خدمات مالی ارائه می‌کردند.
روزنامه ایران درباره فعالیت موسسات مالی و اعتباری به گفت وگو با حسین عبده تبریزی پرداخت و آورد: این مؤسسات پیش از انقلاب اسلامی نیز همانند سایر کشورها به عنوان یک مؤسسه محدود، درونی و خصوصی فعال بودند و در قالب صندوق های قرض الحسنه به بخشی از جامعه خدمات مالی ارائه می‌کردند.
در گزیده ای از این گفت وگو می خوانیم:
** مؤسساتی که قبل از انقلاب هم بودند
عبده تبریزی اقتصاددان درباره ریشه شکل‌گیری مؤسسات مالی و اعتباری غیر مجاز که هم‌اکنون به یک معضل برای اقتصاد ایران تبدیل شده است به «ایران» گفت: تعاونی های اعتبار (Credit Union) همان صندوق های قرض الحسنه ای هستند که ما در سنت اسلامی در ایران داریم و همان هدف های انسان دوستانه را دنبال می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی طبعاً هیچ دولتی با فعالیت این مؤسسات در چارچوب محدود و خصوصی مخالفتی نداشت و امروز هم ندارد؛ مانند صندوق هایی که امروزه درون برخی از خانواده ها و شرکت ها برای کمک به افراد فامیل و کارکنان شرکت فعال است و کارکرد خاص و محدود خود را دارد.
عبده تبریزی اظهار کرد: متأسفانه پس از انقلاب این مؤسسات رفته رفته توسعه پیدا کردند و دامنه ارائه خدمات خود را به سطح عام گسترش دادند، وجوه عامه مردم (public fund) را هدف گرفتند و در عمل وارد فعالیت‌های بانکداری شدند.
** رونمایی از معضل غیر مجازها در اواخر دهه 70
این اقتصاددان در خصوص پررنگ شدن معضل مؤسسات غیر مجاز اضافه کرد: در طول این سال ها نیروی انتظامی به صندوق های قرض الحسنه مجوز می‌داد، یعنی عملاً وزارت کشور در این عرصه فعال بود و بعد وزارت تعاون نیز وارد حوزه تعاونی‌های اعتبار شد.
به گفته وی در دهه 70 شمسی عنوان تازه‌ای در زمینه مؤسسات پولی با عنوان تعاونی های اعتباری عام مطرح شد که در واقع نتیجه بیکاری وزارت تعاون بود، وزارت تعاون بدین ترتیب می‌خواست حوزه کار خود را گسترش دهد. بدین‌ترتیب تعاونی های اعتباری عام بدون هیچ محدودیت و بدون هیچ نظارتی وارد فعالیت‌های بانکی شدند.
** جای خالی نظارت
عبده تبریزی درباره ضرورت وجود نظارت بر فعالیت هر بخشی در اقتصاد که با عامه مردم سروکار دارد، گفت: هر عرصه‌ای که دامنه فعالیت آن به عموم مردم مربوط می‌شود، باید تحت نظارت دقیق حاکمیت قرار گیرد.
این اقتصاددان ادامه داد: هم‌اکنون بسیاری از بخش‌های اقتصاد دارای نهاد ناظر است. نهاد ناظر بازار پول بانک مرکزی است و بخش بیمه توسط بیمه مرکزی و بازار سرمایه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار نظارت می‌شود.
** غیرمجازها به معضل کشور تبدیل شدند
عبده تبریزی درباره آثار زیانبار فعالیت بدون نظارت مؤسسات مالی و اعتباری در دهه های اخیر اظهار کرد: فعالیت این مؤسسات خسارات شدیدی به اقتصاد ملی وارد کرده است، به‌گونه‌ای که هم‌اکنون این پدیده به عنوان معضلی برای کشور مطرح است.
** بانک مرکزی مسئول ساماندهی غیر مجازها
عبده تبریزی در پاسخ به این سؤال که آیا بانک مرکزی با توجه به ابزارهایی که در اختیار دارد می‌تواند پرونده مؤسسات غیر مجازها را ببندد، گفت: در شرایط فعلی بانک مرکزی مجبور است و باید این کار را انجام دهد. متأسفانه در کشور ما برخی از اقدامات دیرهنگام انجام می‌شود به این معنا که تا به یک معضل جدی تبدیل نشود، چاره اندیشی نمی‌کنیم.
*منبع: روزنامه ایران، 1396.4.19
نظر شما
