طلسم‌ سرمایه ‌گذاری نفتی شکست

 روزنامه اعتماد در گزارشی دستاوردهای اقتصادی و دیپلماتیک قرارداد نفتی توتال با ایران را بررسی کرد و نوشت:طلسم شکست. نخستین قرارداد نفتی براساس مدل جدید قراردادهای نفتی معروف به IPC دیروز برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی بین توتال فرانسه، یک شرکت چینی و شرکت ملی نفت به امضا رسید.

در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: به این ترتیب در حالی که انتقادهای بسیاری بر بی‌اثر بودن برجام وجود داشت، خنثی شد. قراردادی که در واپسین روزهای عمر دولت یازدهم به امضا رسید تا پرونده آخرین فاز نیمه تمام پارس جنوبی بسته شود؛ قراردادی که علاوه بر منفعت اقتصادی برای دوطرف، پیام روشنی هم به جمهوریخواهان سنای امریکا داد که حتی با وجود نقشه ‌هایی که برای تشدید تحریم‌ های ایران و به انزوا کشیدن اقتصاد ایران در سر می ‌پرورانند، نمی‌توانند مانع حضور سرمایه ‌گذاران اروپایی در ایران شوند. 

این قرارداد که از همان ابتدا مشخص بود سرآغازی برای قراردادهای بعدی نفت است، آنقدر اهمیت دارد که به سرعت سرتیتر مهم‌ترین اخبار نفتی دنیا قرار بگیرد. 

در ادامه می خوانیم: بعد از توافق برجام شرکت امریکایی هالیبرتون برای حضور در پروژه‌های نفت ایران ابراز تمایل کرده بود. اما درباره مذاکره این شرکت خبری منتشر نشد. اگر تا قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ زمزمه‌هایی از مشارکت یا سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی امریکایی مطرح بود، با قدرت گرفتن جمهوریخواهان که خاستگاه نفت هم دارند، این موضوع به طور کلی از دستور کار شرکت ‌های امریکایی خارج شد. هرچند بیژن زنگنه می‌گوید، مانعی برای همکاری با شرکت‌های نفتی امریکایی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این گفته در مقابل اقدامات اخیر امریکایی‌ها و برنامه تشدید تحریم‌ها علیه ایران، بیشتر یک «دیپلماسی هوشمندانه» باشد. 

انعقاد قرارداد با توتال حالا فصل تازه‌ای از حضور سرمایه‌ گذاران خارجی را در صنعت نفت و گاز ایران رقم می‌زند. شاید بعد از توتال ایتالیایی‌ها پای میز مذاکره بنشینند، شاید هم یک شرکت نروژی سومین شرکتی باشد که بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی به صنعت نفت و گاز ایران ورود می‌کند. مهم این است که حالا طلسم شکسته شده و دومین دستاورد برجام در صنعت نفت بعد از افزایش تولید به سقف پیش از تحریم‌ها، حاصل شده است.

** فرانسوی ‌های سدشکن

فرانسوی ‌ها نخستین گروهی بودند که بعد از لغو تحریم‌ها مذاکرات جدی با ایران داشتند. از قراردادهای خودرویی تا نفتی. آنها در بین 400 هیات خارجی که در شش ماه بعد از توافق برجام از کشورهای مختلف به ایران آمدند، مذاکره کردند و رفتند از همه جدی‌تر بودند. اگر پژو نخستین قرارداد خودرویی را به نمایندگی از سرمایه‌گذاران فرانسوی بست، توتال هم در نفت صف ‌شکن شد. 

آنها بعد از هفت ماه با ایران پای میز قرارداد نشستند و پای قراردادی را امضا کردند که شرایط خاص ایرانی‌ها در آن لحاظ شده است. حالا می‌توانند امیدوار بود که شرکت‌های دیگر از کشورهای دیگر اروپایی که امضای قرارداد با ایران را منوط به سرمایه‌گذاری فرانسوی‌ها در ایران می‌دانستند از این پس با خیالی راحت‌تر پای میز مذاکره با مدیران نفتی ایران بنشینند. قرارداد توتال با ایران از همه جنبه‌هایش قابل اهمیت است؛ گو اینکه توتالی‌ها پای قراردادی را امضا کرده‌اند که تعهداتش با سایر قراردادها کمی متفاوت است. طبق گفته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت «شرکت توتال در ایران چیزی حدود 5 میلیارد دلار در فاز 11 پارس جنوبی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.» 

** صرف انرژی بیشتر در ایران

علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به سابقه حضور توتال در ایران گفت: «این شرکت علاقه‌مندی خود را برای صرف انرژی بیشتر در ایران نشان داده است. این قرارداد نخستین قراردادی است که در قالب قراردادهای جدید نفتی امضا شد. با توجه به اینکه قبلا قرارداد HOA امضا شده بود، 85 درصد از مباحث در HOA ذکر شده بود و در فاصله این یک سال توتال توانست از این فرصت استفاده کند و فضا برای انجام کار مهندسی و فراهم کردن اسناد مناقصه برای توتال فراهم شد. 

در امضای قرارداد با توتال زمان تلف نشده است، با امضای این قرارداد ظرفیت دو میلیارد فوت مکعب در فاز 11 پارس جنوبی ایجاد می‌شود. با اجرای این طرح برآورد می‌شود در طول 20 سال دوره قرارداد 335 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی قوی و ترش از این میدان مشترک تولید شود و از این گاز می‌توان حدود 290 میلیون بشکه میعانات گازی، 14 میلیون تن گاز مایع، 12 میلیون تن اتان، دو میلیون تن گوگرد به همراه 315 میلیارد مترمکعب گاز سبک شیرین تولید کرد.»

وی افزود: «اگر قیمت نفت خام را 50 دلار در نظر بگیریم، ارزش محصولات قابل استحصال در طول دوره قرارداد بالغ بر 23 میلیارد دلار می‌شود و درآمد ما با قیمت‌های فعلی نفت خام از مبلغ 84 میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. در کل میدان پارس جنوبی با افت تولید مواجه خواهد بود و برای جلوگیری از این موضوع برای نخستین بار از سوی فشارافزایی در فاز 11 استفاده می‌شود و این سکو در سایر فازها نیز می‌تواند استفاده شود. میزان سرمایه‌ گذاری مستقیم در این پروژه 8.4میلیارد دلار است، همچنین در راستای این قرارداد انتقال تکنولوژی به ایران صورت می‌گیرد. با توجه به سابقه حضور توتال در ایران، این شرکت آشنایی کامل با سازندگان ایرانی دارد و علاقه‌مندی خود را برای صرف انرژی بیشتر در ایران نشان داده است. این قرارداد نخستین قرارداد در قالب قراردادهای جدید نفتی است و ما قسمت عمده کار را جلو بردیم. امیدوارم سایر قراردادها با سرعت بیشتری پیش رود.»

** توتالی ‌ها به پتروشیمی می‌آیند

در همین حال پاتریک پویان، مدیرعامل توتال که به همراه خانواده‌اش به ایران آمده از عزم توتال برای حضور در پروژه ‌های پتروشیمی و بخش بالادستی نفت ایران خبر می‌دهد و می‌گوید: «دو ویژگی زمان 20 ساله و روش مدیریت از محاسن این قرارداد است. همانطور که می‌دانید توتال یک شرکت خصوصی است و ما به مقامات اجرایی و سیاسی فرانسه اطلاع دادیم که برای امضای این قرارداد به ایران می‌آییم اما منتظر اجازه کسی نمی‌مانیم. ایران برای شرکت توتال کشور بسیار مهمی است و ارتباط با ایران برای ما بسیار مهم‌تر است. در همین حال باید بدانیم که پیام سیاسی این قرارداد، دوستی عمیق فرانسه و ایران و همچنین اروپا با ایران خواهد بود.»پویان البته در واکنش به این سوال که از سوی امریکا فشار یا تهدیدی برای امضا نشدن قرارداد برشما وارد شده است یا خیر، سکوت کرد و گفت: «پاسخی برای این سوال ندارد.»

*منبع: روزنامه اعتماد، 1396.4.13