هزاران بیمار با تحمل رنج و عذاب بسیار، در انتظار دریافت اعضای پیوندی لحظه شماری می‌کنند و این درحالی است که اهدای عضو، یکی از اقدامات بسیار ارزشمند انسانی است که زندگی دوباره‌ای را به بیماران می‌بخشد.
روزنامه اطلاعات به مناسبت روز جهانی اهدای عضو به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: هزاران بیمار با تحمل رنج و عذاب بسیار، در انتظار دریافت اعضای پیوندی لحظه شماری می‌کنند و این درحالی است که اهدای عضو، یکی از اقدامات بسیار ارزشمند انسانی است که زندگی دوباره‌ای را به بیماران می‌بخشد.
در گزیده ای از این گزارش آمده است: هرسال با فرا رسیدن22 ژوئن مصادف با یکم تیرماه روز جهانی اهدای عضو در کشورهای جهان گرامی داشته می‌شود و درسال‌های اخیر خوشبختانه توجه زیادی به استفاده هرچه بیشتر از ارگان‌های قربانیان مرگ‌های مغزی برای نجات جان بیماران نیازمند، شده است.
بررسی های مرکز پیوند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی است که در 17 سال گذشته که قانون استفاده از اعضای بیماران دچار مرگ مغزی تصویب شده، اهدای عضو و جراحی‌های پیوند در ایران رشد چشمگیری داشته است، به طوری که فقط در سال گذشته حدود 4 هزار عضو از بیماران مرگ مغزی اهدا شده که شامل قلب، ریه، کبد و کلیه است.
در ادامه این گزارش می خوانیم: بر اساس این گزارش در حال حاضر 27 هزار و 81 نفر در ایران منتظر پیوند عضو هستند که از این تعداد 400 نفر در لیست پیوند قلب،200 نفر در لیست پیوند ریه و بقیه در انتظار پیوند دیگر اعضای بدن قرار دارند همچنین 70 تا 80 نفراز بیماران در شرایط اضطراری قرار گرفته‌اند که هرچه سریعتر باید تحت عمل اهدای عضو قرار بگیرند. بلندترین لیست انتظار پیوند، مربوط به کلیه است؛ و این در شرایطی است که نیازمندان به پیوند کلیه امکان دیالیز دارند، ولی قلب و کبد جایگزینی ندارند و لیست انتظار آنها حساس تر است.
از سوی دیگر اگر چه با فرهنگ سازی‌های انجام شده رغبت مردم برای اهدای عضو از مرگ مغزی افزایش پیدا کرده است اما درهرسال همچنان تعداد زیادی از بیماران نیازمند به پیوند عضو که در لیست انتظارند، می‌میرند و اعضای سالم افراد دچار مرگ مغزی، زیر خاک مدفون می‌شود.
کارشناسان معتقدند، با این که تعداد اهدا کنندگان عضو در جهان رو به افزایش است، اما یک شکاف بزرگ بین تعداد اهدا کنندگان نسبت به کسانی که در انتظار پیوند اعضای بدن هستند، وجود دارد.
** تاریخچه پیوند اعضا در ایران
پیوند اعضای بدن به مفهوم مدرن و کنونی آن یعنی جایگزینی یک عضو با عضو مشابه درطب ایران، درسال 1314 با انجام پیوند قرنیه توسط شادروان دکتر شمس پایه‌گذار چشم پزشکی مدرن در ایران درتهران انجام شد و با آموزش دستیاران و جراحان چشم دراین بخش ادامه یافت و به دنبال آن و با کمی فاصله دکتر خدادوست، استاد جراحی چشم دانشگاه شیراز این کار را دنبال کرد و پیوند قرنیه را که مورد نیاز بسیاری از بیماران بود، انجام داد.
اولین پیوند کلیه در ایران به سال 1347 در بیمارستان نمازی دانشگاه شیراز توسط دکتر سنادی زاده انجام شد که به عنوان یک واقعه مهم بازتاب وسیعی در رسانه‌های درون مرزی پیدا کرد، این پیوند در بیمارستان‌های دانشگاه تهران هم انجام گرفت و از سال 1347 تا 1357 نزدیک به 80 مورد پیوند کلیه انجام شد.
اولین پیوند موفق روده باریک در سال 1371 توسط دکتر ایرج فاضل در بیمارستان آیت الله طالقانی انجام شد.
همچنین اولین پیوند موفق کبد در ایران روز چهاردهم خرداد ماه 1372 توسط دکتر ملک حسینی انجام شد و از آن زمان دانشگاه شیراز به‌عنوان یک مرکز موفق پیوند کبد به فعالیت‌های گسترده خود ادامه داده است.
اولین پیوند موفق قلب تیرماه 1372 توسط دکتر حسین ماندگار در بیمارستان شریعتی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد و درحال حاضر این عمل در 5 مرکز پزشکی انجام می‌شود.
درسال 1379 اولین پیوند موفق ریه توسط دکتر احمدی در بیمارستان امام خمینی(ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت و ادامه پیدا کرد.
اولین پیوند پانکراس هم توسط دکتر نیک اقبالیان در سال 1385 در دانشگاه شیراز انجام شد و با موفقیت ادامه یافت.
** پزشکان متبحر در پیوند اعضا
دکترکتایون نجفی‌زاده - رئیس واحد پیوند دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد پیوند اعضا به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: پیوند اعضاء درسال 1368به همت دکتر ایرج فاضل در ایران پایه گذاری شد. وی از امام خمینی (ره )فتوای مجاز بودن اهدای عضو به افرادی را که دچار مرگ مغزی شده‌اند، دریافت کرد.
** اهمیت فرهنگ سازی پیوند اعضا
نجفی زاده می‌گوید: دانش پزشکی مثلثی است که راس‌های آن را بیماران،تیم درمانی و تجهیزات پزشکی تشکیل می‌دهند این مثلث در اهدای عضو به 4 ضلعی تبدیل می‌شود که یک ضلع آن به فرهنگ سازی اختصاص می‌یابد چرا که علاوه بر بیماران نیازمند،جراحان و تجهیزات پزشکی، اجازه استفاده از اعضای فرد مبتلا به مرگ مغزی هم باید گرفته شده باشد.
** مرگ مغزی قابل بازگشت نیست
نجفی زاده با بیان این مطلب که خانواده‌ها باید بدانند که مرگ مغزی قابل بازگشت نیست، زیرا سلول‌های مغزی قابلیت ترمیم ندارند و به این ترتیب در صورت متلاشی شدن به‌طور کامل از میان می‌روند می‌گوید: براساس قانون نانوشته هماهنگ کنندگان اهدای عضو افراد حق ندارند پیشنهاد پیوند عضو را تا زمانی که خانواده بیمار مرگ عزیزشان را نپذیرفته‌اند، عنوان کنند، زیرا تا پیش از این زمان خانواده بیمار ممکن است آمادگی پذیرش واقعیت و اهدای عضو را نداشته باشد.
** عدم پذیرش واقعیت
بهروزبرومند نفرولوژیست درمورد اهدای عضوبه گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: متاسفانه بسیاری از مردم برای برداشتن اعضای عزیزانشان که دچار مرگ مغزی شده‌اند، دچار تردید می‌شوند و پیش خودشان فکر می‌کنند که با این کار بدن او را مثله می‌کنند و یا اینکه قبل از اینکه شخص فوت کند، اعضا بدنش را خارج می‌سازند، حال آن که کسی که دچار مرگ مغزی شده است، دیگر نمی‌تواند به زندگی بر گردد.
** ترساندن بیماران
برومند با بیان این مطلب که برخی از پزشکان، بیماران کلیوی را از دیالیز شدن می‌ترسانند و آنان را تشویق به پیوند می‌کنند می‌گوید: دیالیز نگهدارنده کلیه است. به طوری که اگردرمان خوب انجام گیرد بیمار می‌تواند به راحتی کارهای روزمره اش را انجام دهد همان طور که ما غذا می‌خوریم تا زنده و تندرست بمانیم. بیماران کلیوی هم دیالیز می‌شوند تا زنده و سالم بمانند. درست است که آمار پیوند اعضا را داریم، اما آمار اینکه چند نفر که پیوند را انجام داده‌اند، هنوز به زندگیشان ادامه می‌دهند، نداریم و از اینرو باید سازمانی سلامت دهندگان عضو را تحت نظر داشته باشد و 6 ماه یکبار اوضاع سلامت آنان را بررسی کند.
*منبع: روزنامه اطلاعات، 1396.4.1
نظر شما
