بانكداري ايراني - روزنامه قانون در گفت وگو با کارشناسان محیط زیستی به بررسی وضعیت فعالیت دستگاه های زباله سوزی در منطقه کهریزک پرداخت و نوشت: زباله سوز، ساخت کشور چین است و حتی استاندارد سال 2006 را نیز اخذ نکرده است. این درحالی است که شرکتذهای سازنده زبالهسوز، استانداردهای 2016 را نیز اخذ کردهاند.
در ادامه این گفت وگو می خوانیم: شینا انصاری، معاون پایش سازمان محیط زیست با اشاره به آلایندگی نیروگاه زباله سوز تهران به «قانون» گفت: « ما به عنوان سازمان محیط زیست هنوز هیچ گونه مجوز تایید از نظر پایش به نیروگاه زباله سوز شهرداری تهران ندادهایم».
انصاری ادامه داد:« در ابتدا یک مجوز برای استقرار و فعالیت دستگاه زباله سوز از سازمان محیط زیست اخذ میکنند اما بخش مهم آن بعد از شروع فعالیت است که باید بهصورت مرتب تحت پایش قرار گیرد تا آلایندگی برای محیط زیست نداشته باشد. بهطور کلی دفتر پایش سازمان محیط زیست هنگامی که یک واحد صنعتی، تولیدی، خدماتی و نیروگاه فعال میشود، بررسی میکند که خروجی هایی که در محیط منتشر میکنند، در حد استانداردهای زیستمحیطی است یا خیر. در پایش زبالهسوزها ،6گروه آلاینده ها بسیار مهم و از همه مهمتر مواد ارگانیک سمی (دیاکسید و فوران) است که سرطانزایی محرز دارند.
این پارامترها باید در هر زباله سوزی پایش شوند. به غیر از آن فلزات سنگین، مونوکسیدکربن، گازهای اسیدی، اسیدهای نیتروژن و ذرات معلق در پارامترهای دیگر نیز باید پایش شوند. مواد خطرناک عالی پایدار، مشمول کنوانسیون استکهلم هستند و در هر زبالهسوزی که فعالیت میکند، پارامتر شاخص این است».
** اندازهگیری غلط در پایش
معاون پایش سازمان محیط زیست درباره نحوه پایش زباله سوز تهران گفت:« شرکت چینی دستگاه زباله سوز، یک گزارش درخصوص پایش زباله سوز برای ما ارسال کرده است مبنی بر اینکه آن ها خود اقدام به پایش و حتی اندازهگیری دیاکسیدو فوران کردهاند و نتیجه پایش را نیز مطلوب و استاندارد گزارش کردهاند.
در نامه ای به آن ها اعلام کردهایم براساس اندازهگیری و گزارشی که دادهاند، نمونه برداری که انجام شده طبق استاندارهای موجود در این کار نبوده و غلط است و بهدلایل فنی، نمونهبرداری برای دیاکسید و فوران مورد تایید دفتر پایش سازمان محیط زیست نیست. درکل تاکنون هیچ تاییدی درخصوص پایش آلایندهها در عملکرد فعالیت نیروگاه زبالهسوز ندادهایم. حال شهرداری تهران ادعا میکند که پایش انجام دادهاند؛ بله ولی پارامترهایی که انجام میدهند، پارامترهای شاخص آلاینده زباله سوز نیست».
** جای خالی محیط زیست در زمان پایش
انصاری افزود:« باتوجه به محدودیت امکانات و نیروی انسانی، پایشرا برونسپاری کردهایم و تعدادی آزمایشگاه معتمد سازمان محیط زیست برای انجام پایش معرفی کردهایم. دستورالعمل و آییننامه چگونگی انجام کار نیز وجود دارد. اما ادارات کل محیط زیست در استان ها نیز بر این پایش های خوداظهاری، نظارت میکنند ولی درخصوص نیروگاه زباله سوز تهران بهصورت کتبی اعلام کردهایم باتوجه به اینکه دستگاههای زباله سوز محدودی در کشور وجود دارد، هر زمان شرکت چینی سازنده زباله سوز به ایران آمد به سازمان اعلام کنند تا کارشناسان محیط زیست هنگام پایش زباله سوز آنجا حضور داشته باشند و نظارت کنند اما متاسفانه هیچگاه به سازمان اطلاع ندادهاند».
** زباله سوزهای استاندارد، آلایندگی ندارند
برخی بر این باورند که دستگاه های زباله سوز، آلایندگی بسیاری برای محیط زیست دارند. انصاری در اینباره گفت:« کارخانه های زباله سوز در برخی از کشورها در مرکز شهرها قرار دارند. اما مساله مهم تفکیک زباله در مبدا است. زبالههایی که بهعنوان خوراک در دستگاههای زباله سوز ریخته میشوند،قبلا تفکیک شدهاند و پسماند ویژه داخل آن قرار ندارد.
پسماندهای ویژه شامل فلزات سنگین، سرب، داروها، مواد رادیواکتیویته و مواد قابل اشتعال است. متاسفانه تفکیک زباله از مبدا در تهران پنج درصد انجام میشود که بسیار ناچیز است. حتی اگر ظرفیت دستگاه زباله سوز از 200 تن روزانه نیز افزایش یابد، بحث تامین خوراک آن بسیار مهم است؛ چراکه زبالههای تهران تفکیک از مبدا نمیشوند و پسماندهای ویژه در پسماندهای خانگی وجود دارند که نباید بهداخل دستگاههای زبالهسوز ریخته شوند. اما پسماندهای ویژه تهران بهدلیل عدم تفکیک وارد دستگاه زبالهسوز میشوند و خروجی آن آلاینده های سمی و خطرناک است».
** جولان پسماندهای ویژه در تهران
بهگفته مدیر محیط زیست شهر تهران، پسماندهای ویژه بهراحتی در میان پسماندهای خانگی رها شدهاند و تفکیک خاصی روی آنها صورت نمیگیرد و مشکل جدی درخصوص پسماندهای ویژه تهران وجود دارد. انصاری در اینباره گفت:« موادی مانند سرب و باطری وارد دستگاه زبالهسوز میشوند و خروجی آن گازهایی حاوی فلزات سنگین است که سرطان زاست.
درحال حاضر دستگاههای زبالهسوز، بحث داغی در مدیریت پسماند کشور است. آنچه درخصوص دستگاه های زباله سوز مهم است، برخورداری از تکنولوژی های روز دنیا و استفاده از سیستم های پالایش و تسویه گازها در آنها ست. همچنین تفکیک زباله از مبدا، بخشی است که باید به آن توجه جدی شود.
در ماده 4 آییننامه اجرایی پسماند؛ جزو ویژه پسماندها در زباله های خانگی بسیار خطرناک محسوب میشوند و طبق همین آییننامه باوجود اینکه آنها پسماند ویژه هستند اما مدیریت اجرایی آن با شهرداری است.
روزانه در حدود 8 هزار تن زباله در تهران تولید میشود که از این آمار تنها 5 درصد تفکیک از مبدا انجام میشود. 200 تن زباله نیز بدون تفکیک وارد دستگاه زبالهسوز میشود.»
دستگاه زباله سوز شهرداری تهران با اعتباری بالغ بر 9میلیون دلار و 160 میلیارد ریال احداث شد. 60 درصد از هزینه آن را شهرداری تهران پرداخت کرده است اما 60 درصد درآمد حاصل از این کارخانه متعلق به شرکت چینی است. نکته جالب توجه اینجاست چرا شهرداری تهران از میان تمامی شرکتهای بنام و با تکنولوژی روز دنیا در صنعت تولید دستگاههای زبالهسوز، اقدام بهخرید زبالهسوز از یک شرکت چینی که حتی استاندارد 2006 را نیز نتوانسته اخذ کند،کرده است.
*منبع: روزنامه قانون،1396.2.23