بانكداري ايراني -توجه به سرنوشت کره مسکون اکنون بیش از هر زمانی مجامع جهانی را به خود مشغول داشته و این به دلیل مخاطرات جدی و تهدیداتی است که در اثر گسترش فعالیتها و مداخلات صنعتی و توسعهای به انتشار آلودگیها و پسماندها در طبیعت و تخریب و انقراض گونهها منجر شده است.
روزنامه اعتماد درستون نگاه روز به قلم معصومه ابتکار معاون رییسجمهور، آورده است:وضعیت موجود، جریانات اجتماعی با رویکردهای فرهنگی و حتی فلسفی و سیاسی را برای تغییر روندهای جاری شکل داده که خواستار اصلاح شیوه مدیریت سرزمین، الگوی مصرف و سبک زندگی جوامع هستند.
روز «زمین پاک» به عنوان روزی جهانی در کشور ما هم سالهاست بیشتر با رویکرد پاکسازی طبیعت گرامی داشته میشود و لازم است به صورت گستردهتری بر مدیریت مصرف، کاهش و بازیافت پسماند و زباله متمرکز شود، چرا که متاسفانه وضعیت فعلی الگوی مصرف در سطح جهان و در ایران، جوامع انسانی را در ابعاد مختلف درگیر کرده است. مصرف آب، انرژی، غذا و دیگر مصارف به لحاظ پایداری سرزمین و توجه به حقوق نسلهای آینده از الگوی صحیحی پیروی نمیکند و نیازمند بازنگری جدی است.
حل معضل پسماند در سطوح مختلف از سیاستگذاری و تدوین قانون، از دولت اصلاحات که جامعترین قانون مدیریت پسماند در مجلس ششم به تصویب رسید، مدنظر بود ولی متاسفانه در سالهای بعد مجال اجرایی شدن صحیح نیافت. در دولت یازدهم این قانون به عنوان یک اولویت در مدیریت شهری و مناطق روستایی در دستور کار قرار گرفت. به طوری که ضمن بازنگری آن، تسهیلات و حمایتهای مختلفی در فعالیتهای مرتبط با مدیریت پسماندها به تصویب رسیده است.
شهرداریها، شوراهای شهرها و روستاها، دهیاریها، فرمانداریها و بخشداریها و بالاخره آحاد مردم در این موضوع نقش مهمی دارند. مشکل اصلی در مدیریت پسماند، کنترل و کاهش میزان آلودگی از مبدا و اسراف در بسیاری از موادی است که میتوانیم پس از بازیافت، دوباره از آنها استفاده کنیم، اما تبدیل به دور ریز و زباله میشوند.
نگاه اقتصاد امروز، اقتصاد دوار یا اقتصادی است که پسماند تولید نمیکند و مادهای را زاید نمیشناسد. بلکه همه مواد را به چرخه تولید بازمیگرداند. این نگاه، پشتوانه نظری مهمی برای حفظ محیط زیست است و اکنون کشورهای مختلف، بخشی از درآمد ناخالص ملی خود را از محل اقتصاد دوار تهیه میکنند. این نگاه در دولت یازدهم هم محل توجه بوده و در لایحه ارزش افزوده و مالیاتهای سبز به آن پرداخته شده است.
همچنین موضوع کاهش تولید و مصرف کیسههای پلاستیکی و یکبار مصرف است که مراحل تصویب خود را در دولت طی میکند. در زمینه بازیافت وسایل الکترونیکی مانند تلفنهای همراه و باتری نیز در حال برنامهریزی و امضای تفاهمنامه همکاری مشترک با وزارت ارتباطات هستیم. در این حال مدیریت پسماندهای صنعتی و بیمارستانی با جدیت و براساس قانون پیگیری میشود. از سوی دیگر، فعالیتهای آموزشی هدفمند در سطوح مختلف تحصیلی با موضوع مدیریت پسماند و اصلاح الگوی مصرف مورد توجه است و از سال ٩٢ طرح مسیر سبز، ساحل پاک براساس تفاهمنامهای جامع با استانداریها، در مسیرهای گردشگری و تفرجی شمال کشور به اجرا در آمده تا با مشارکت مردم، فرهنگ لازم برای حفظ طبیعت زاده و نهادینه شود. خوشبختانه رنگ و بوی حضور جامعه مدنی و پویشهای محیط زیستی به خوبی قابل فهم است. پویشهای مربوط به پاکسازیها، پویشهای «نه به پلاستیک» و «نه به اسراف غذا» یا روزهای بدون خودرو که کاملا همراه با اهداف توسعه پایدار و زمین پاک هستند با اقبال گسترده مردم و فعالیتهای داوطلبانه، رشد دوبرابری و از نظر کیفی رشدی چند برابری را تجربه میکنند. در این وضعیت بیشک وجود فضای آزاد و باز اجتماعی و به دور از برخوردهای امنیتی که دولت یازدهم تلاش کرده ایجاد کند، موثر است.
در هر حال، برای دستیابی به زمین پاک و تغییر وضعیت موجود نیازمند تلاشی همگانی در همه ارکان و آحاد جامعه هستیم؛ از مسوولان تا مردم، از سرمایهگذاران بخش خصوصی تا شهرداریها و شوراهای شهر و روستا. کافی است کمی به زبالهای که در طول روز تولید و بر محیط زیست بار میکنیم، بیندیشیم و بخواهیم نقشی در آلودگی کمتر زمین داشته باشیم. اگر در واحد خدماتی، تولیدی و صنعتی فعالیت داریم، برای کاهش و مدیریت صحیح پسماندها اقدام کنیم یا به طور فردی به خود قول دهیم روزانه مقدار معینی هر چند کم، کمتر زباله و پسماند تولید کنیم. اگر قصدی برای تغییر داریم میتوانیم از همین جا شروع کنیم. زمین پاک حق تکتک مردمان این سرزمین است و البته رفتار فردی هر یک از ما تاثیر بسیاری در تحقق این حق دارد.
*منبع:روزنامه اعتماد،1396،2،3