با آغاز ماراتن انتخابات همیشه موضوع اخلاق انتخاباتی و رعایت اصول و قواعد حرفه‌ای حاکم بر آن، به مسئله روز و مورد علاقه کنش‌گران سیاسی بدل شده و هر گروه سعی می‌کند تا دیگری را به رعایت آن ملزم و وادار کند.
روزنامه ابتکار در گزارشی با تاکید بر لزوم رعایت اخلاق مداری در رقابت های انتخاباتی نوشت: با آغاز ماراتن انتخابات همیشه موضوع اخلاق انتخاباتی و رعایت اصول و قواعد حرفه‌ای حاکم بر آن، به مسئله روز و مورد علاقه کنش‌گران سیاسی بدل شده و هر گروه سعی می‌کند تا دیگری را به رعایت آن ملزم و وادار کند.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: گرچه این اصول پیچیدگی خاصی نداشته و با برخی ملاحظات می‌توان به آسانی متوجه آن شد. شاید یکی از اصلی‌‌ترین نکاتی که باید در این خصوص توجه قرار داد، فاصله‌گذاری میان نقد عملکرد و تخریب شخصیت باشد. نکته‌ای که کمتر مورد توجه نامزدها و ستادهای انتخاباتی آنها قرار می‌گیرد. چه اینکه هجوم به شخصیت‌هایی که هر یک به تنهایی سرمایه نظام محسوب می‌شوند، هجوم به مبانی جمهوری اسلامی است. مسئله‌ای که برای برون‌رفت از این مخاطره اخلاقی وجود دارد، برنامه‌مندی کاندیداهای ریاست‌جمهوری است. اگر هر یک از این کاندیداها بتوانند با تکیه بر تجارب مدیریتی خود نسبت به تنظیم برنامه‌هایی مدون اقدام کرده و در دستور کار کمیته‌های تبلیغاتی باشد، فضایی تبیین‌شده و روشن‌تر فراروی رای دهندگان قرار خواهد گرفت.
** فضایی که روشنایی آن می‌تواند بر اخلاقی‌تر شدن اتمسفر و فضای انتخابات بیانجامد.
کاش ادعای اخلاق‌مداری نداشتیم
غلامرضا حیدری، نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم در این باره گفت: سیستم انتخاباتی به عنوان یکی از دستاوردهای تمدن بشر عجین با وجود احزاب است. در تمامی کشورهای توسعه یافته، احزاب ابتدا در درون خود فرایندی رقابتی برگزار و به تاییدصلاحیت‌ها رسیدگی می‌کنند تا اینکه کاندیدای واحدی مشخص شود و در وهله بعدی نیز این افراد وارد صحنه رقابت می‌شوند. حیدری ادامه داد: در جمهوری اسلامی ایران اما شرایط کاملا متفاوت است و با اشکالات اساسی روبه‌روست که بی‌اخلاقی‌ها را تشدید و برجسته می‌کند که تا رویرکدها تغییر نکند، وضعیت به همین منوال است. شاهد هستیم که هنگام ثبت‌نام و پس از آن تاییدصلاحیت‌ها، برخی شرایط را تا چه اندازه دشوار می‌کنند و فراخور آن، در طول دوران تبلیغات و سپس رای‌گیری شرایط پیچیده‌تر می‌شود تا آنجا که بعضی جبهه و گروه‌ها حتی قادر نیستند بر روی کاندیدای اصلی خود حساب کنند و به ناچار، چند کاندیدا را به صحنه می‌فرستند تا چه شود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی معتقد است که باید شاخص‌های اخلاقی در کشور طرح‌ریزی شود و اگر هم وجود دارند حتما به درستی تبیین و تدوین نشده‌اند. حیدری با اشاره به عملکرد برخی رسانه‌ها در این زمینه گفت: برخی از رابطه‌های پارلمانی‌شان در مجلس به دنبال بودجه هستند و آدم را از رو می‌برند، از سویی دیگر پاسخگو نیستند و عملکرد این روزهای این سازمان، از میلی بودن هم بدتر شده است. به گفته نماینده مردم تهران، شاید اشکال این است که ما مدعی عملکرد اخلاقی هستیم اما بین این دو در کشور ما رابطه عکس وجود دارد، ای کاش ادعای اخلاق نداشتیم و در عمل نشان می‌دادیم. فعال سیاسی اصلاح‌طلب براین باوراست که باید شاخص‌هایی مشخص شده و به درستی تبیین و تدوین شود که اخلاقی عمل کردن یعنی چه؟ مثلا اینکه به مسائل خصوصی زندگی افراد ورود پیدا نکنیم. وی در پایان خاطرنشان کرد: هر کاندیدایی از نقطه‌نظر خود و با توجه به اینکه اصل را بر تخریب رقیب گذاشته تنها به دنبال سبد رای بیشتر است و حتی هدف‌گذاری هم مقدس نیست. درنتیجه هدف وسیله را توجیه می‌کند. بزرگترین سرمایه اجتماعی اعتماد است و با اخلاق مداری به دست می‌آید، پسندیده نیست که برخی با متزلزل کردن بنیان‌های آن کشور را دچار چالش کنند.
** با بی‌اخلاقی نشاط مردم را نگیرید
محمود میرلوحی، عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز معتقد است که در دنیا عرف، روال و پروتکل‌هایی است و ما به عنوان یک مسلمان مدعی هستیم با توجه به اینکه رسالت پیامبر اکرم تدوین و تکمیل اخلاق بوده و رسالت خود را دوجا علم و اخلاق معرفی کرده‌اند، به آنها پایبند هستیم. به گفته این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، از آنجایی که فضای رسانه‌ای در کشورهای توسعه یافته مبتنی بر آزادی است، همه می‌توانند از ابزار و امکانات حزبی، جناحی، قومی و مذهبی برخوردار باشند و ضمن آن هرکسی اندیشه خود را تبیین و مطرح می‌کند. میرلوحی گفت: نام کشور ما، جمهوری اسلامی ایران است و مدعی فرهنگ اسلامی هستیم در نتیجه باید بهتر و بیشتر به قواعد عمل کنیم. اصل اعتقادی در ایران، راست گفتن و اجتناب از دروغ است و اگر می‌خواهیم جناح و گروه‌ها فعالیت کنند، قدم اول اثبات توانمندی ها و دیدگاه‌های مثبت است؛ اگر گروه یا فردی چه در شوراهای شهر و روستا و چه در سطوح بالا، بدون ارائه طرح، مرام و دیدگاه موردنظر به میدان بیاید، غیراخلاقی و ضعف است. میرلوحی براین باور است که باید با مردم صادقانه گفت، درست است که اکنون رسانه در اختیار تمامی افراد جامعه قرار دارد اما زمانی انحصار رسانه داشتیم و اکنون نیز رسانه ملی در انحصار است، با این حال با سرکار آمدن دولت یازدهم و پس از محدودیت دولت پیشین فضا باز شده و حتی فضای مجازی جای خود را باز کرده است، اگر زمانی اخبار مربوط به قشر یا فضای خاصی بود، امروز مردم به راحتی می‌توانند به این منبع دسترسی داشته باشند. کاندیدای انتخابات باید ابتدا خود را اثبات کند و سپس به احترام مردم، مطالبی ارائه کند که ارتقا دهنده آگاهی و فرهنگ جامعه باشد و از کار بیهوده اجتناب کنند. محمود میرلوحی با اشاره به مسائل سلبی عنوان کرد: اکنون بحث رقابت در میان است، اگرچه که قانون حقوق تمامی افراد را مدنظر گرفته اما بداخلاقی‌ها را فراموش نمی‌کنیم.
متاسفانه برخی کار می‌کنند که دوباره فضا بسته شود. خبرهایی مبنی بر حذف مناظره‌ها از رسانه ملی به گوش می‌رسد، نیازی به این کار نیست؛ برگزاری این مناظره‌ها در چارچوب اخلاق، ضوابط و رعایت پروتکل‌ها ضمن آزادی افراد در ارائه برنامه‌های‌شان به راحتی و بدون تخریب رقیب، به آگاهی مردم نیز کمک‌های شایانی می کند. عضو شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان تاکید کرد: کاندیداها بدانند که نمی‌بایست به حریم خصوصی افراد وارد و به حیثیت گروه‌ها و دسته‌ها آسیب رساند؛ دروغ گفتن، آمارهای اشتباهی نکاتی است که در این زمان محدود عده‌ای را هیجان زده می‌کند. اینگونه نباشد که تازه مردم پس از انتخابات چشم باز کنند و شاهد عدم صداقت و توانمندی‌های فرد منتخب باشند یا ببینند که وعده و عیدها همه خیال خام است. میرلوحی خاطرنشان کرد: در فضای انتخاباتی ما می‌گویند که لیله القدر سیاسی کشور است، اما متاسفانه گاهی به فرصت طلبی بدل شده و با افکار و روان جامعه بازی می‌کنند و آسیب می‌رسانند. نهایت هم این می‌شود که جامعه از حضور در پای صندوق‌های رای منصرف و دلسرد خواهند شد. فعال سیاسی اصلاح‌طلب از کاندیداهای ریاست‌جمهوری خواست که مسائل اخلاقی را رعایت کنند: حضور حداکثری مردم پای صندوق‌های رای و انتخاب امین خود، موجب پیشرفت کشور، توسعه دموکراسی و رفع موانع توسعه خواهد شد. به انتخاب مردم احترام بگذاریم و طلبکار ملت نباشیم که به هر وسیله‌ای فضای با نشاط را مسموم و موجب عدم راحتی و آسودگی مردم باشیم. میرلوحی ادامه داد: کاندیداها از هرجناحی باید بدانند که مطالبات‌شان شنیده می‌شود.
مسئولین صدای آنها را شنیده و به آن واکنش نشان می‌دهند. اینها به راحتی قابل دستیابی است؛ فضای انتخابات، فضایی مونولوگ و یک طرفه نیست که تنها کاندیداها سخن بگویند، بلکه بهترین فضا برای مطالبات و گفت‌وگوی مردم است که به گوش کاندیداها برسد تا در میثاق و برنامه‌های تدوین شده، اصلاحاتی صورت دهند یا اینکه کاندیدایی پس از اعلام مواضع خود متوجه شود که مطالبه مردم چیز دیگری است و اولویت خود دانسته و جابه‌جایی اولویت‌ها پیش بیاید. ما به دنبال فضای منطقی، سالم، رقابتی و آبرومندانه هستیم که هم کشور سود ببرد و هم مردم بانشاط باشند و بدون هیچ بگومگویی رای ملت به صندوق‌ها سرازیر شود. باید بدانیم که نجات مردم، کشور و احزاب در گرو اخلاق، دل سپردن، همراهی و رعایت مرزهای اخلاقی است.
*منبع: روزنامه ابتکار، 1396.01.30
نظر شما
