«به اینجا (ترکیه) نیایید!» جمله‌‌ای خطابی و خبری است که بختیار اسدزاده، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، با صراحت تمام به شهروندان ایرانی توصیه کرده است.
روزنامه وقایع اتفاقیه در گزارشی به قلم آریا بهروزی می نویسد: «به اینجا (ترکیه) نیایید!» جمله‌‌ای خطابی و خبری است که بختیار اسدزاده، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، با صراحت تمام به شهروندان ایرانی توصیه کرده است.
در ادامه این گزارش آمده است: در آستانه سال جدید و تعطیلات رسمی پایان سال، این جمله کوتاه اسدزاده از یک‌سو، حاوی پیام مهمی برای شهروندان کشورمان به‌منظور حراست از حقوق و امنیتشان است و ازسوی‌دیگر، «به اینجا نیایید» در سطح دیپلماتیک و سیاسی، نشا‌نگر تنش‌ها و مناسبات سرد تهران با آنکاراست. اظهارنظرهای بی‌ثبات و غیر‌دوستانه رجب‌طیب اردوغان و دیگر مقامات ترک علیه ایران و حجم بی‌سابقه هتک حرمت و مرتکب‌شدن جرم علیه شهروندان کشورمان در شهرهای ترکیه، مزید بر علت شده که در شرایط کنونی، مقامات کشورمان با صراحت، ایرانیان را از سفر به ترکیه در تعطیلات نورزوی برحذر می‌دارند.
واقعیت این است که مسئله را فقط نمی‌توان با رویکرد حفظ امنیت جانی و مالی شهروندان ایران در ترکیه ارزیابی کرد؛ بدون تردید، اختلافات و موضع‌گیری‌های ضدایرانی دولتمردان ترک، در این درخواست سرکنسول کشورمان در استانبول بی‌تأثیر نبوده است. زمانی باید گفته‌های اسدزاده را جدی تلقی کرد که حجم گسترده‌ای از آسیب‌ها و چالش‌ها برای ایرانیان مقیم ترکیه در چند ماه گذشته ایجاد شده که در اساس، روالی بی‌سابقه و غیر‌منتظره است. بر‌اساس گزارش جماران، در ماه‌های اخیر، مجروح‌شدن هفت شهروند ایرانی در حادثه بمب‌گذاری شهر وان، کشته‌شدن شمس‌الدین رسایی در بمب‌گذاری 15 مهر در شمدنیلی بدون جبران خسارت از سوی دولت ترکیه، کشته و زخمی‌شدن دو ایرانی در استانبول به دست تبهکاران، کشته و مجروح‌شدن بیش از 20 نفر از ایرانیان در عملیات‌های تروریستی، حمله به اتوبوس و کامیون‌های ایرانی و کلاهبرداری متعدد تجار و شهروندان ترکیه‌ای از شهروندان ایرانی و برخورد تبعیض‌آمیز دستگاه‌های دولتی و قضایی ترکیه با مال‌باختگان ایرانی فقط بخش کوچکی از اتفاقاتی است که به‌تازگی برای هموطنانمان در این کشور رخ داده است. این حجم از تهدیدات امنیتی علیه شهروندان ایرانی در شرایطی برجسته‌تر خواهد شد که ابعاد و زمینه‌های موضوع مورد توجه قرار بگیرد.
** گروگان‌گیری و کلاهبرداری از ایرانیان مشتاق سفر به اروپا
یکی از مهمترین موضوعاتی که شهروندان ایرانی در سفر به ترکیه باید مورد توجه قرار دهند، در ارتباط با مسئله کلاهبرداری و گروگان‌گیری بوده و در‌این‌زمینه گفته‌های سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در استانبول بسیار نگران‌کننده است. اسدزاده در گفت‌وگو با میزان، پایگاه اطلاع‌رسانی قوه‌قضائیه تأکید می‌کند: «برخی از ایرانیانی که به امید مهاجرت به اروپا ابتدا به ترکیه میآیند تا سپس به کشورهای اروپایی بروند، طعمه کلاهبرداران قرار می‌گیرند. آنها با شناسایی افرادی که از وضعیت مالی خوبی برخوردار هستند، به سراغ آنها رفته و می‌گویند ما می‌توانیم با 50میلیون تومان شما را به فلان کشور اروپایی ببریم و تا زمان انجام نهایی کار، امکان اسکان شما را هم فراهم کرده‌ایم و می‌توانید به‌طور رایگان اقامت کنید. آن فرد هم این سخنان را می‌پذیرد و در محلی که به او پیشنهاد شده، مستقر شده و 50 میلیون تومان هم می‌دهد و وقتی آن فرد می‌خواهد خارج شود، می‌گویند باید 50 میلیون دیگر هم بدهی تا کار تو را درست کنیم. گروگان‌گیران در مرحله بعدی با خانواده آن افراد تماس می‌گیرند و به آنها می‌گویند ما فرزند شما را گروگان گرفتیم و باید 50 میلیون تومان بفرستید تا این فرد را آزاد کنیم و خانواده‌ها هم به‌ناچار این پول را می‌دهند ولی این افراد گروگان را آزاد نمی‌کنند. در این مرحله، خانواده‌ها به وزارت امورخارجه متوسل می‌شوند و مسئله گروگان‌گیری را شرح می‌دهند. واقعیت این است، عده‌ای از ایرانیان گرفتار این باندهای خطرناک می‌شوند و مورد اخاذی قرار می‌گیرند.»
ازاین‌رو، سفیر کشورمان در ترکیه توصیه می‌کند: «هموطنان به هر کشوری که می‌خواهند بروند، در همان ایران، ویزای آن کشور را بگیرند و اگر می‌خواهند مثلا به آلمان بروند، در همان ایران، ویزای آلمان را بگیرند و از طریق ترکیه عمل نکنند چون اینجا گرفتاری‌های خاص خودش را دارد.»
** وضعیت اسفبار زندگی ایرانیان در کمپ‌ها
در بخشی دیگر از اظهارات اسدزاده، به وضعیت اسفبار زندگی ایرانیان در کمپ‌ها اشاره می‌شود؛ به گفته او، عده‌ای از افرادی که به ترکیه میآیند، پس از ورود به سازمان ملل مراجعه کرده و برای پناهندگی ثبت‌نام می‌کنند اما در این مرحله ابتدا به اعراب و سوری‌ها رسیدگی شده و سپس نوبت به ایرانی‌ها می‌رسد؛ ایرانی‌ها سرگردان هستند و به‌صورت اسفباری در کمپ‌ها زندگی می‌کنند چون فکر می‌کنند در غرب به آرزوهایشان خواهند رسید ولی وقتی هم که به انجام می‌روند، به آلت دست غربی‌ها تبدیل می‌شوند.
** بحران امنیت در ترکیه و تهدید جان و مال ایرانیان
یکی دیگر از تهدیداتی که در سفر به ترکیه، شهروندان ایرانی را با مخاطره مواجه می‌کند، در ارتباط با بحران امنیت در این کشور است. در‌این‌زمینه اسدزاده خاطرنشان می‌کند: «افرادی که به‌منظور گردشگری به ترکیه سفر می‌کنند باید هوشیار باشند زیرا بعد از کودتا، ناامنی در ترکیه زیاد شده و گروه‌های تروریستی در اینجا فعال هستند و هر لحظه امکان انفجار وجود دارد و خشک و تر با هم می‌سوزند. همچنین از زمانی که ترکیه وارد حمایت از مخالفان بشار اسد شده، اوضاع کشور ترکیه تغییر کرده و ناامن شده است؛ این ناامنی به صنعت ترکیه آسیب زده و توصیه می‌کنیم اگر هموطنان، کار ضروری داشتند به اینجا سفر کنند. علاوه‌براین، عده‌ای از ایرانیانی که برای گردش به ترکیه میآیند، برخی مسائل ایمنی را که از طریق سفارت یا سرکنسولگری به آنها گوشزد می‌شود را رعایت نمی‌کنند و بعضا مدارک مهم یا اشیای قیمتی‌شان مفقود می‌شود.» اسدزاده همچنین با بیان اینکه مناطق جنوب‌شرق ترکیه ناامن است و تاکنون چند دستگاه از تریلی‌های ایرانی را آتش زده و رانندگان آن را کشته‌اند، گفت: «دولت ترکیه دراین‌مورد هم هیچ غرامتی به خانواده این افراد نداده است.»
** هتک حرمت و توهین به شخصیت و کرامت شهروندان ایرانی
اسدزاده در بخشی دیگر از گفته‌های خود، دلیل ایراد گفته خود مبنی‌براینکه «به اینجا نیایید» را با مسئله بی‌حرمتی به ایرانیان ابراز می‌کند: «باوجوداینکه از مقامات ترکیه‌ای خواسته‌ایم با مسافران ایرانی به‌طور شایسته برخورد کنند اما در فرودگاه، شاهد برخورد بد هستیم و دیدیم در همان فرودگاه، گذرنامه افراد مفقود می‌شود زیرا در آنجا انواع پناهنده‌ها هستند و چون منبع ارتزاقی ندارند، سعی می‌کنند از افرادی که حواسشان نیست، دزدی کنند.» اسدزاده با اشاره به اینکه به دلیل درپیش‌بودن ایام نوروز، مسیر زمینی ورود به ترکیه دارای ازدحام است، گفت: «توصیه من به افرادی که به‌صورت زمینی و از مرز بازرگان میآیند، این است که چون الان فصل مسافرت‌های نوروزی بوده و عده زیادی در صف می‌ایستند، ممکن است با بدرفتاری مواجه شوند.»
** شاخه به شاخه‌پریدن ترکیه جواب نمی‌دهد
هرچند، سفیر ایران در ترکیه، دلایلی قاطع و معقول را برای عدم سفر ایرانیان به ترکیه در ایام تعطیلات آخر سال ابراز می‌کند اما واقعیت این است که رفتارهای دوگانه و مواضع چندوقت اخیر مقامات سیاسی ترکیه در این مسئله بی‌تأثیر نبوده است. در یک ماه گذشته، دولتمردان ایرانی با درپیش‌گرفتن سیاست صبر و انتظار، پاسخ قاطعی را به ترک‌ها نداده‌اند و برای دفاع از این اقدام، استدلال خود را بر وضعیت بی‌ثبات دولت ترکیه متمرکز کرده‌اند.در تأیید این موضوع می‌توان اظهارات معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک‌المنافع وزارت امورخارجه را به‌عنوان آخرین اظهارنظر مرتبط مطرح کرد. ابراهیم رحیم‌پور در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: «ترکیه بعد از کودتا از شرایط کاملا عادی و ثابتی برخوردار نیست. ما این موضوع را درک می‌کنیم و علاقه‌مند هستیم که به آنها کمک کنیم.»
او به شکست سیاست‌های ترکیه درمورد بحران سوریه اشاره کرد و گفت: «درحال‌حاضر، صنعت توریسم و اقتصاد این کشور آسیب دیده است. ما نمی‌خواهیم روی نقاط ضعف ترکیه انگشت بگذاریم و بعد از کودتا نیز سعی کرده‌ایم به این کشور کمک کنیم ولی واقعیت این است که برخی سیاست‌های دولت ترکیه را درک نمی‌کنیم. شاید مقداری نیاز و گرفتاری باعث شده این کشور به رژیم صهیونیستی، عربستان و آقای ترامپ تمسک جوید. ما امیدواریم محاسبات دوستان ما در ترکیه بر‌اساس واقعیت‌ها و اهداف بلندمدت این کشور و منطقه باشد. درواقع، این شاخه به آن شاخه پریدن جواب نمی‌دهد و ممکن است باعث تکرار اشتباهات و خطاهای گذشته شود. ایران براین‌باور است که درمورد ترکیه می‌توانیم هرآنچه تاکنون بوده را فراموش کنیم و از این به بعد برای حل مسئله سوریه و عدم مداخله در عراق، همکاری جدی‌تری با یکدیگر داشته باشیم.» باوجود این اظهارات که تأکیدی مجدد بر رویکرد صبر و انتظار است، مواضع بختیار اسدزاده را در توصیه به شهروندان ایرانی برای عدم سفر به ترکیه، می‌توان اولین نشانه‌های اقدام متقابل ایران دانست. واقعیت آن است که تداوم رویکرد فعلی آنکارا می‌تواند موجبات تنش هر چه بیشتر میان دو کشور و اقدام تهاجمی ایران علیه این کشور را درپی داشته باشد که اولین نمود آن بر این مبناست؛ «به اینجا (ترکیه) نیایید!»
*منبع: روزنامه وقایع اتفاقیه، 1395.12.22
نظر شما
