2017، سال افزایش قیمت کالاها در جهان

«2017، سال افزایش قیمت کالاها در جهان»، «بازار پوشاک مردانه، لباس گرانی نمی پوشد» ، «نگرانی از محصولات تراریخته مبنای علمی ندارد»، «9 شب نفسگیر در پلاسکو»، «حرکت بازار گوشت قرمز به سمت تعادل قیمت» و «سود سیاسی کمک های مالی ایران به دیگر کشورها مشخص نیست» از دیگر عنوان های اختصاصی روزنامه ایران در شماره دوشنبه 11 بهمن است.

** 2017، سال افزایش قیمت کالاها در جهان

بانک جهانی به تازگی گزارشی ازپیش‌بینی قیمت کالاها در سال 2017 با عنوان «چشم‌انداز بازار کالاها» منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، قیمت نفت برای سال‌جاری، 55 دلار به ازای هر بشکه پیش‌بینی می‌شود. همچنین قیمت فلزات نیز 11 درصد افزایش خواهد یافت که علت این افزایش، کاهش بیشتر عرضه و افزایش تقاضا از طرف چین و اقتصادهای پیشرفته است. بر اساس گزارش چشم‌انداز بازار کالاها، قیمت کالاهای کشاورزی نیز امسال تقریباً ثابت خواهد ماند و کمتر از یک درصد در سال 2017، افزایش خواهد یافت. نمودار بانک جهانی نشان می‌دهد قیمت سه گروه کالایی کشاورزی، فلزات و انرژی از سال 2011 تا 2016 روندی نزولی داشته اما در سال 2017، با افزایش قیمت روبه‌رو خواهد بود. البته بر خلاف این روند، قیمت فلزات گران بها به خاطر افزایش نرخ بهره و کاهش سرمایه‌گذاری در پناهگاه‌های امن، 7 درصد کاهش خواهد یافت.

در سال 2017، قیمت نفت چه وضعیتی خواهد داشت؟

بانک جهانی فرض کرده است اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و دیگر تولیدکنندگان نفت از توافق کاهش تولید خود تبعیت می‌کنند.

بافس، اقتصـاددان ارشد بانک جهانی و نویسنده اصلی گزارش«چشم‌انداز بازار کالاها» می‌گوید: «در سال گذشته قیمت اکثر کالاها به کمترین سطح رسید و اکنون در مسیر افزایش در سال 2017 قرار دارد. البته تغییر در سایت ها ممکن است این روند را عوض کند.»

مهدی تقوی، اقتصاددان، درباره این پیش‌بینی‌ها و تأثیر آن روی بازار داخلی ما، به «ایران» می‌گوید:«برای تحلیل بخش‌های مختلف این گزارش، باید به وضعیت‌مان در خصوص توانایی تولید، یا واردات و صادرات نگاه کنیم. تنها کالایی که افزایش قیمت آن باعث خوشحالی ما می‌شود و خدا کند که قیمتش بالا برود، نفت است.»

این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد:«اما در مورد کالاهایی مثل کشاورزی و فلزات که ما واردات انجام می‌دهیم، بالا رفتن قیمت آنها به ضررمان است. در کل، تغییرات قیمت گروه‌های کالایی مختلف، حتماً روی ایران هم تأثیراتی دارد. اما با مدیریت صحیح داخلی، اثرات منفی و مثبت آن قابل هضم است.»

** بازار پوشاک مردانه، لباس گرانی نمی پوشد

عکس از چرخ خیاطی‌های صنعتی که تا چند روز پیش در ساختمان 54ساله پلاسکو کار می‌کردند و از آن تن پوش‌هایی تولید می‌شد که در تهران و سایر شهرها به فروش می‌رسید و اکنون به آهن پاره‌ای تبدیل شده است که دیگر توان چرخیدن ندارد بسیار ناراحت‌کننده بود. این قبیل عکس‌ها در فضای مجازی بسرعت چرخید و مردم برای آنکه بتوانند مرهمی برای 560 واحد صنفی باشند که هست و نیست خود را از دست دادند طرح حمایت از خرید داخلی را دست به دست چرخاندند و قرار شد خیلی از ایرانی‌ها برای خرید پایان سال خود به شرط ایرانی بودن پوشاک دست به جیب شوند.طی این مدت اتفاقی که برای ساختمان پلاسکو رخ داد از همه نظر مورد ارزیابی قرار گرفت، حتی در مورد اسکان موقت واحدهای تولیدی هم حرف‌های زیادی به میان آمد که آخرین آن حضور پلاسکویی‌ها در فروشگاه‌های قدس متعلق به بنیاد مستضعفان است که چند سالی است که بسته است و خاک می‌خورد.حال با از دست دادن پلاسکو چه اتفاقی برای این صنعت رخ خواهد داد، سؤالی است که این روزها فکر خیلی‌ها را درگیر خود کرده است و آیا مردم با کمبود و افزایش قیمتی روبه‌رو خواهند شد؟طی گفت‌و‌گوهایی که با فعالان بازار و تولیدکنندگان انجام دادیم همه بر بی‌اثر بودن این اتفاق بر بازار صحبت کردند والبته چند نفری هم بودند که نشانه‌های منفی فرو ریختن ساختمان پلاسکو را در بازار جمهوری دیدند.

جواد درودیان رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان و پیراهن‌فروشان تهران از تجربیات چند ساله‌اش و وضعیت بازار قبل و بعد از ساختمان پلاسکو گفت: اتفاقی که در مورد ساختمان پلاسکو رخ داد باعث کمبود و گرانی پوشاک نخواهد شد. صادقانه می‌گویم پلاسکو یک قطره در مقابل دریا بود. به همین دلیل تنها نگرانی ما بیکار شدن 4 هزار نفر است و اینکه 560 واحد صنفی دچار معضل بسیار بزرگی شدند. وی ادامه داد: طی چند سال اخیر به‌دلیل افزایش نرخ تورم بازار پوشاک دچار رکود بسیار عمیقی شد و مردم قدرت خرید خود را از دست دادند.

محمدرضا عابد یکی از تولیدکنندگان پوشاک در منطقه آزادی درباره اینکه بازار پوشاک بعد از پلاسکو چگونه خواهد بود به یک جمله بسنده کرد و گفت: بازار پوشاک با اینکه ساختمان پلاسکو فروریخت تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و به نظر نمی‌رسد شاهد افزایش قیمت در این حوزه باشیم.رضا احمدی دیگر تولید‌کننده پوشاک مردانه هم می‌گوید: بازار پوشاک مردانه سردترین روزهای خود را سپری می‌کند. قبل از حادثه پلاسکو بازار در رکود کامل بود و مردم برای خرید پوشاک مردانه میل و رغبتی نداشتند و حال با اتفاقی که در مورد پلاسکو رخ داد خیلی‌ها حتی برای پایان سال تمایل خود را برای خرید از دست دادند لذا به نظر نمی‌رسد با حذف برخی از تولید‌کنندگان، بازار این بخش تحت تأثیر قرار گیرد.

** نگرانی از محصولات تراریخته مبنای علمی ندارد

محصولات تراریخته یا اصلاح ژنتیکی شده دیگر به گوش خیلی‌ها آشناست. محصولاتی که حالا سال هاست با سفره ایرانیان گره خورده‌اند. یک بار می‌گویند مضر است، سرطان‌زاست، عامل اختلالات ژنتیکی است و آسیب جبران ناپذیر به «دی ان ای» وارد می‌کند و... یک بار هم می‌گویند مضر بودنشان هنوز ثابت نشده و هیچ مطالعه علمی درباره احتمال سرطان زایی بودن تراریخته‌ها وجود ندارد. 

با دکتر «محمود تولایی» بیوتکنولوژیست و رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران که از آزادسازی محصولات تراریخته در برنامه ششم توسعه مطلع است درباره ایمنی زیستی محصولات تراریخته و سلامت این محصولات به گفت‌وگو نشستیم. لازم به توضیح است انتشار این مصاحبه به معنای تأیید یا رد محصولات تراریخته نیست.

چند وقت پیش شما در مصاحبه ای اعلام کرده بودید که در کشور ما 5 برابر اروپا سم مصرف می‌شود. بفرمایید؛ علت اصلی استفاده بیش از حد مصرف سموم چیست؟ آیا ما همچنان با معضل به‌کارگیری کودهای نیتراته و ازته در تولید محصولات کشاورزی مواجه هستیم؟ با توجه به اینکه کودهای ازته و نیتراته منجر به افزایش باردهی محصول و سوددهی بیشتر می‌شود چه تضمینی وجود دارد که از این سموم استفاده نشود و به صورت کلی تولید محصول کشاورزی سالم نیازمند چه راهکارهایی است؟

باید بگویم گرایش من بیوتکنولوژی پزشکی است و اطلاعاتم در حوزه کشاورزی شاید مناسب این رویکردجزئی که شما مایل هستید نباشد اما این اطلاعات همگی قابل دستیابی است و من هم می‌توانم آمار دقیقی در این باره ارائه دهم. اما عرصه ای که من درخصوص آن صحبت کرده‌ام این بود که تأمین غذای مردم نه فقط در کشور ما بلکه جمعیت جهان به سمت 8 میلیارد نفر حرکت می‌کند. بنابراین بشر ناچار است از علم فناوری برای افزایش بهره‌وری چه در واحد سطح و زراعی و چه برای دستیابی به محصولات جدیدی که قادر هستند با حجم کمتر قابلیت‌ها و ارزش غذایی بالاتری را به مصرف‌کننده منتقل کند، بهره‌مند شود. 

اتفاقاً آقای دکتر مصرف سموم در کشور نگران‌کننده است اما مردم مجبورند محصولات کشاورزی را مصرف کنند، ضمن اینکه نمی‌‌دانند در تولید کدام محصول سموم به میزان استاندارد استفاده شده و در کدام محصولات استاندارد رعایت نشده است اما مردم نسبت به فواید استفاده از محصولات تراریخته هم آگاهی ندارند و با آن مخالفت می‌کنند؟

باید به این نکته توجه داشت، در کشور ما بارش باران یک سوم اروپا اما قابلیت تبخیر سه برابر اروپا است. باید به دنبال راهکارهای علمی برای دستیابی به گیاهان مقاوم به خشکی برویم اگر آب فراوانی را در مرزهای خلیج فارس و عمان و خزر داریم اما این آب شور است باید به سمت علوم و فناوری برویم که از کشاورزی در شرایط تنش بهره ببریم یا گیاهان مقاوم به شوری را مورد استفاده قرار دهیم. اینها همگی راهبردهایی است که استفاده از علم و فناوری را در تأمین غذای بشر اجتناب ‌ناپذیر می‌کند.

** 9 شب نفسگیر در پلاسکو

از کجا باید شروع کنم؟ از گریه‌های مادری که آن طرف فنس آبی‌رنگ‌، روی زمین نشسته بود و صورتش را پشت چادر پنهان کرده بود تا کسی اشک‌هایش را نبیند و ناامید نشود یا ضجه‌های آتش‌نشانان، وقتی پیکر همکار‌شان از زیر آوار بیرون می‌آمد؟ آتش‌نشانی که شب ششم روی تلی از خاک و آهن نشسته‌ و سرش را پایین انداخته و شانه‌هایش می‌لرزید یا آتش‌نشانی که اشک‌‌ صورت دودزده‌اش را رج زده بود؟ از کجا شروع کنم؟ از مردمی که با چای و شیر و شام و ناهار و ماسک و گل و پتو به سمت پلاسکو می‌آمدند یا آنهایی که مثل محمد برای برشکاری و آواربرداری از شهرهای دور و نزدیک آمده بودند. محمد 8 روز تمام پای کار ماند بدون توقع یک ریال. روایت‌های پلاسکو تمامی ندارد؛ نمی‌شود در چند خط و چند پاراگراف 9 شب و 9روز را به تصویر کشید. نمی‌شود فداکاری و همدلی آتش‌نشانان، پلیس، اورژانس، هلال احمر و نیروهای مردمی را نادیده گرفت. قلم ناتوان است از تصویر قصه‌های پلاسکو.

پلاسکو فرو ریخت با همه خاطراتش. ساختمان 17 طبقه در مقابل دیدگان حیرت‌زده، به‌ یکباره تسلیم آتش شد. زانو زد و همه را عزادار کرد. پلاسکو شد جزئی از تاریخ.

فاجعه پلاسکو زمانی به اوج رسید که با گذشت چند شبانه‌ روز هیچ سرنخی از سرنوشت آتش‌ نشانان و چند شهروند گرفتار در زیر آوار به دست نیامد. نیروهای امدادی و عملیاتی بدون هیچ وقفه‌ای، شب و روز‌ تلاش کردند ولی...

** حرکت بازار گوشت قرمز به سمت تعادل قیمت

قرار بود با توزیع گوشت قرمز قیمت‌ها کنترل شود و دیگر افزایش قیمت شامل حال این بازار نشود. ولی قیمت‌ها هنوز سرجای خود نایستادند و بین 500 تا هزار تومان قیمت‌ها نوسان دارد. البته در تمام مناطق میزان افزایش قیمت یکسان نیست ولی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای رشد قیمت را بهتر می‌توان دید. در اینگونه فروشگاه‌ها قیمت از 50 هزار تومان هم عبور کرده است ولی در سایر مناطق قیمت‌ها کمتر از 45هزار تومان است. روز گذشته به یکی از محله‌های تهران رفتیم تا ببینم با عرضه گوشت گرم وارداتی وضعیت قیمت‌ها چگونه شده است و آیا بازار مانند پیش‌بینی دولتی‌ها حرکت کرده است. 

اعلام شده بود با عرضه گوشت گرم قیمت‌ها کنترل می‌شود و تا 2 هزار تومان هم شاهد افت نرخ‌ها خواهیم بود. در یکی از مغازه‌ها که انواع گوشت قرمز و سفید عرضه می‌شد قیمت‌ها تا حدودی معقول بود.هر چند به اعتقاد خریداران گوشت گران شده است اما با توجه به قیمت ارز و سایر هزینه‌ها حداقل در مغازه‌ای که ما سر زدیم قیمت‌ها واقعی‌تر بود. (طبق جدول) در مناطق جنوبی پایتخت هم قیمت‌ها بین هزار تا دو هزار تومان کمتر بود. لذا این امیدواری وجود دارد که با عرضه بیشتر گوشت گرم و سرد، قیمت‌ها در تمام مناطق یکسان شود و دیگر محله‌ها تفاوت قیمتی نداشته باشند.

علی خندان رو جوان رئیس اتحادیه گوشت گوساله درباره قیمت‌ها می‌گوید: با واردات گوشت گرم گوسفند، بازار به سمت تعادل قیمت حرکت می‌کند و با این روند دیگر نوسان قیمتی در این حوزه نخواهیم داشت. از زمانیکه ارز مقداری افزایش پیدا کرد دامداران برای خروج دام برنامه‌ریزی کردند تا سود بیشتری عایدشان شود به همین جهت بازار با کمبودهایی مواجه شد. 

علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی هم به واردات گوشت گرم نگاهی دیگر دارد و می‌گوید: گوشت وارداتی هنوز به صورت مطلوب در بازار توزیع نشده است. اگر میزان عرضه بیشتر شود قیمت‌ها منطقی‌تر خواهد شد و دیگر مردم فشاری را تحمل نمی‌کنند. در مقایسه با اردیبهشت و خرداد امسال حدود 10 هزار تومان قیمت گوشت افزایش یافته است که علت اصلی آن قربانی کردن گوسفندهای ماده‌ای است که زایمان نکردند و افزایش نرخ ارز بود که دامداران ترجیح دادند دام‌های خود را صادر کنند.

** سود سیاسی کمک های مالی ایران به دیگر کشورها مشخص نیست

تحقیق و تفحص از کمک‌های توسعه‌ای ایران به سایر کشورها در دستور کار کمیسیون امنیت ملی مجلس قرار گرفت. طرحی که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه آن را روی میز این کمیسیون گذاشته و درباره آن به خبرگزاری خانه ملت گفته که «در این تحقیق و تفحص باید مشخص شود کمک‌هایی که در قالب کمک‌های توسعه‌ای به سایر کشورها انجام می‌شود، در چه راستایی است.»

فلاحت‌پیشه خود به عنوان طراح این طرح در گفت‌وگو با «ایران» توضیحات بیشتری درباره آن داده است. 

طرحی که برای تحقیق و تفحص از کمک‌های ایران به کشورهای دیگر مطرح شده، قرار است چه هدفی را دنبال کند؟

واقعیتی که وجود دارد، این است که ما کمک‌های توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران به دیگر کشورها را مد نظر داریم که در چارچوب سیاست‌هایی خاص به کشورهای دیگر تعلق می‌گرفته است. این کمک‌ها دارای اهدافی بوده که هدف‌های آن هم در چارچوب‌های انسانی و سیاسی تعریف شده‌اند.

مسأله این است که اولاً ضوابط اختصاص این کمک‌ها و نظارت بر آن هنوز شفاف و تدوین شده نیست و ثانیاً ما هنوز نمی‌دانیم که با این کمک‌ها که در برخی موارد حجم قابل توجهی هم داشته‌اند آیا اهداف مورد نظر محقق شده یا خیر؟ به عبارتی باید مشخص شود که آیا مطالعه لازم برای تخصیص برخی از این کمک‌ها انجام شده بوده یا ما در مقاطعی آمده‌ایم و به صورت سلیقه‌ای و بر اساس استنباط‌های محدود و حتی شخصی روی به تخصیص این کمک‌ها آورده‌ایم. تحقیق و تفحصی که مطرح شده با هدف روشن شدن این سؤالات است.

در این تحقیق و تفحص آیا به جز شما نمایندگان دیگری هم مشارکت دارند؟

اصل این موضوع الان برای خیلی از افراد و ناظران و برخی از نمایندگان مجلس جای سؤال دارد اما به طور مشخص این تحقیق و تفحص توسط خود بنده به تنهایی مطرح شده و قصد دارم آن را پیگیری کنم. قطعاً در صورت ادامه مسیر از دیگر همکارانی هم که معتقد به پیگیری موضوع هستند، استفاده می‌کنیم.