یک سفر، یک تماس

 «یک سفر، یک تماس»، ««تبلیغ علیه نظام» مصداق بارز «جرم سیاسی» است، اما شامل آن نشد»، «روایت تازه هاشمی از جلسه خبرگان برای انتخاب رهبر پس از رحلت امام»، «کاهش ٣٢ درصدی ارزش پول سپرده‌گذاران »، «اصولگرایان علیه وضع موجود»، «تقویت زیرمجموعه‌های دولت؛ تعامل بیشتر با اصلاح‌طلبان و معتدلین» و «جاخالی روسیه از زمین مین‌گذاری اوباما» از مهم ترین موضوع های اختصاصی روزنامه اعتماد در شماره یکشنبه 12 دی است.

**یک سفر، یک تماس

در ساعاتی که نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل برای به تصویب رسیدن پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در سوریه در دالان‌های منتهی به صحن شورا در حال رایزنی بود، ولید معلم به عنوان نماینده کشورش در قالب سفری یک روزه و از پیش اعلام نشده به تهران آمد تا ادامه حیات مثلث ایران، روسیه و ترکیه برای حل بحران در سوریه را به تصویر بکشد. دیدار با وزیر امور خارجه و رییس‌جمهور در زمره برنامه‌های ولید معلم گزارش شده بود و سرلشکر علی مملوک، رییس نهاد امنیت ملی سوریه بعد از ظهر روز گذشته با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد؛ دیدارهای سیاسی و امنیتی برای بازگویی آخرین تحولات در پرونده سوریه، بررسی آخرین تحولات امنیتی و سیاسی رخ داده در فرآیند همکاری مشترک دو کشور در مبارزه با تروریسم تکفیری، تبادل نظر پیرامون اقدامات و ابتکارات سیاسی مشترک برای حفظ آتش‌بس و ایجاد زمینه برای آغاز گفت‌وگوهای سوری- سوری و اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از بازسازی توان عملیاتی و روحی گروه‌های تروریستی پس از شکست در حلب. ولید معلم که ساعت 13 به وقت ایران وارد تهران شده بود از ساعت 14 در وزارت امور خارجه مهمان محمدجواد ظریف بود و سه دور مذاکرات خصوصی میان هیات ایرانی و سوری صورت گرفت. چگونگی تلاش برای رسیدن به آتش‌بس پایدار در سوریه، کمک‌های انسانی به این کشور، مبارزه با گروه‌های تروریستی و ابتکارات سیاسی موجود و مطرح در زمره سوژه‌هایی بودند که در رایزنی‌های دو وزیر مورد بحث و بررسی قرار گرفتند. حسن روحانی و ولادیمیر پوتین در تماس تلفنی شب گذشته درباره همکاری‌های ایران، روسیه و سوریه برای گفت‌وگو میان دولت و مخالفان سوریه در آستانه، پایتخت قزاقستان، رایزنی کردند. روحانی در این تماس تلفنی ضمن تبریک سال نوی میلادی به رییس‌جمهوری و ملت روسیه گفت: ما از آتش‌بسی که در سایه همکاری ایران، روسیه و ترکیه، در سوریه تحقق یافت، استقبال می‌کنیم و در عین حال همفکری و هماهنگی بیش از پیش کشورها قبل از نشست قزاقستان را ضروری می‌دانیم.

**«تبلیغ علیه نظام» مصداق بارز «جرم سیاسی» است، اما شامل آن نشد

قانون جرم سیاسی، اگرچه به تصویب می‌رسد و باری ٣٧ ساله را از دوش قانونگذار ایران بر می‌دارد، اما همچنان مورد بحث قرار می‌گیرد. هنوز هم زندانیانی که با وصف امنیتی راهی زندان می‌شوند این ادعا را دارند که جرم‌شان مشمول جرایم سیاسی است و می‌توانند از امتیازاتی همچون برگزاری علنی دادگاه با حضور هیات منصفه برخوردار باشند. حسین میرمحمدصادقی اگرچه تصویب این قانون را مفید و با ارزش می‌داند اما به یکی از مهم‌ترین ایرادات آن اشاره می‌کند و آن مستثنا شدن تبلیغ علیه نظام از شمول جرایم سیاسی است. این استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی معتقد است که «ماده ٥٠٠ قانون تعزیرات که راجع به تبلیغ علیه نظام است، مصداق بارز جرم سیاسی است و چون کسی که این تبلیغات را انجام می‌دهد نه سلاح به‌کار برده و نه تخریب انجام داده است او صرفا با زبان و قلم دست به چنین اقدامی زده است. در حالی که در قانون جرم سیاسی از شمول این ماده خارج شده است.»

**روایت تازه هاشمی از جلسه خبرگان برای انتخاب رهبر پس از رحلت امام

«به محض اینکه آقای خامنه‌ای را معرفی کردیم ایشان بدون اینکه وقت بگیرد پشت تریبون آمد و گفت من فرد را قبول ندارم شما چطور من را انتخاب می‌کنید؟ من گفتم حالا قانون شده که فرد باشد و امام هم که اجازه داده بودند و الان فرد است و شما نباشید شخص دیگری است و ایشان دیگر حرفی نزد و روی صندلی نشست و من سکوت ایشان را به علامت رضا تلقی کردم و رای گرفتیم.» این روایتی مفصل‌تر از نظر مقام معظم رهبری در مورد رهبری شورایی است که روز گذشته آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در مراسم چهلم یکی دیگر از یاران خود آن را بیان کرده است؛ روایتی از روزهایی که مرحوم آیت‌الله منتظری دیگر قرار نبود قائم مقام امام(ره) باشد و نحوه انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر کشور. سال ٩٥ برای آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی سال سختی بود. از اسفند ٩٤ برای درگذشت یکی دیگر از یارانش یعنی آیت‌الله واعظ‌طبسی داغدار بود و امسال هم با درگذشت مرحوم آیت‌الله موسوی‌اردبیلی بود که سال ٩٥ هم برایش تلخ شد. همین تلخی هم باعث شد تا او در مراسم چهلم آن فقیه حسابی سنگ تمام بگذارد و از ویژگی‌های شخصیتی او بگوید. در این میان هم از صدا و سیما انتقاد کرد که به ویژگی‌های شخصیتی این مرجع تقلید نپرداختند. اما آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی از تدابیر امام برای نگاه داشتن کشور گفت و راهی که امروز آیت‌الله خامنه‌ای ادامه می‌دهد.

**کاهش ٣٢ درصدی ارزش پول سپرده‌گذاران

سود واقعی سپرده بانکی در بازه زمانی میان ١٣٨٠ تا ١٣٩٤ کاهش ٣٢ درصدی را تجربه کرد؛ به بیان دیگر نرخ سود واقعی بانک‌ها که به فاصله میان نرخ سود بانکی و نرخ تورم گفته می‌شود، در این ١٥ سال، ٣٢ درصد کاهش پیدا کرده و اگر سپرده‌گذاری، در این مدت پول خود را در بانک‌ها می‌گذاشت امروز حدود یک سوم از ارزش پولش کاسته می‌شود. بررسی آمارها نشان می‌دهد هر چند در دو سال ١٣٩٣ و ١٣٩٤، نرخ واقعی سود بانکی، نسبت به تورم تراز مثبت داشت اما در دوره‌های چهار ساله دولت‌های هشتم، نهم، دهم و یازدهم این نرخ منفی بود. به بیان دیگر اگر بانک‌ها سود مصوب شورای پول و اعتبار را به سپرده گذاران خود می‌دادند، قطعا سپرده‌گذار زیان می‌دید. یکی از عوامل مهم در پرداخت سود بالا به سپرده گذاران، غیرواقعی بودن این نرخ است و به همین دلیل بعضی از بانک‌ها برای تامین نقدینگی مورد نیاز، به این اقدام خلاف قانون دست می‌زنند. البته باید همین ابتدا به این نکته اشاره کرد که بانک‌ها برای جلوگیری از فرار سپرده‌ها از پرداخت سودهای دستوری تخطی کرده و نرخ‌های بالاتری را به مشتریان پولدار خود پرداخت کرده‌اند.

**اصولگرایان علیه وضع موجود

دو قطبی حامیان و مخالفان وضع موجود بسیار زودتر از آنچه تصور می‌شد توسط اصولگرایان کلید خورد. در هفته‌های گذشته مخالفان سیاسی روحانی با برجسته‌سازی برخی موضوعات، تمام توان خود را به کار گرفته‌اند تا از دولت روحانی تصویر دولتی ناکارآمد را بسازند و بر بستر بحران ناکارآمدی سوار بر اسب مراد شوند.این روزها حتی نقاط کور اصولگرایان که هرگز در تصمیم‌گیری‌های این جریان نقش عمده‌ای نداشته‌اند نیز با سودای فتح پاستور به میدان آمده‌اند. فصل مشترک تمامی این گروه‌ها و احزاب و جبهه‌ها نقد وضع موجود است. روز گذشته پرده‌ای تازه از استراتژی دوقطبی‌سازی توسط اصولگرایان کنار رفت. مصطفی میرسلیم، کاندیدای موتلفه و سید حسین نقوی‌حسینی، نماینده اصولگرای مجلس و عضو جبهه مردمی نیروهای انقلاب حرف‌هایی زدند که بیش از همه رنگ و بوی ساماندهی یک دوقطبی انتخاباتی با محوریت عملکرد دولت حسن روحانی می‌دهد. سید حسین نقوی حسینی که همزمان عضو جبهه پایداری و جبهه مردمی نیروهای انقلاب است طی اظهاراتی هدف‌گیری همفکران سیاسی خود را در معرض نقد افکار عمومی قرار داد.

**تقویت زیرمجموعه‌های دولت؛ تعامل بیشتر با اصلاح‌طلبان و معتدلین

سیدحسن رسولی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت و گو با اعتماد گفت: ترمیم عاجل و فوری دو ستاد تعیین‌کننده دولت برای بهتر پیمودن مسیر منتهی به ٢٩ اردیبهشت سال ٩٦ بسیار حایز اهمیت است. در درجه اول تقویت و انسجام بخشی کارآمد‌تر به ستاد سیاسی دولت، در مرکز و مناطق اهمیت دارد. در درجه دوم تغییر فوری و بازنگری در برنامه‌ها و مدیریت ستاد اطلاع‌رسانی دولت مهم است. دولت باید وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و سایر بخش‌های دولتی و نیز استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها را به موازات تقویت کند. این دو اقدام مهم باید در کنار تقویت رابطه تعاملی بین مجموعه دولت با اصلاح‌طلبان و سایر اصولگرایان معتدل طرفدار دولت صورت گیرد. موارد گفته شده برای اجرای کارآمدتر برنامه‌ها و عملکرد دولت و نیز تقویت ظرفیت پاسخگویی در عرصه افکار عمومی لازم است. در کنار این اقدامات حفظ دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه‌های اقتصادی و مالی مقولاتی مثل نگهداشت نرخ تورم زیر ١٠ درصد مقابله و پیشگیری از افزایش نرخ ارز و حمایت جدی‌تر از بخش‌های پیشران توسعه اقتصادی به خصوص بخش مسکن و ساختمان و نیز حمایت جدی‌تر از صادرات غیر نفتی و صدور خدمات فنی، مهندسی سرفصل‌هایی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. چنانچه دولت به این موارد اهتمام ورزد امکان کاهش آرای منفی آقای رییس‌جمهور و جذب آرای خاکستری به نفع ایشان میسر‌تر خواهد شد.

**جاخالی روسیه از زمین مین‌گذاری اوباما

سیدرسول موسوی، مدیرکل اسبق دفتر مطالعات وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با اعتماد گفت: روس‌ها این توانایی و اعتماد به نفس را دارند که اولویت‌های سیاست خارجی‌شان را خودشان تعیین کنند و به رقبا اجازه بازی در زمین روسیه را ندهند و سیاست مسکو را تعیین کنند. شاید واشنگتن با این کار درصدد مین‌گذاری در روابط میان امریکا و روسیه در دولت آتی ترامپ بود. روسیه با این کار نخواست وارد عرصه‌ای از اقدامات متقابل علیه امریکا شود. با این وجود، نمی‌توان این کار را ناشی از تغییر روش از سوی روس‌ها دانست. باید دید هنگامی که ترامپ رییس‌جمهور می‌شود آنها چه می‌کنند و سیاست روسیه در قبال او چیست؟