رعایت و نظارت بر تولید این محصولات باید در سطوح مختلف تولید از مرحله آزمایشگاهی تا کشت در مزرعه و گلخانه با انجام تست های ایمنی از نظر سلامت انجام گیرد.
روزنامه ابتکار در صفحه تولید و تجارت در گفت و گو با فرج الله شهریاری به بررسی کشت محصولات تراریخته علمی پرداخت و به نقل از وی نوشت: رعایت و نظارت بر تولید این محصولات باید در سطوح مختلف تولید از مرحله آزمایشگاهی تا کشت در مزرعه و گلخانه با انجام تست های ایمنی از نظر سلامت انجام گیرد.
در گزیده ای این گفت و گو که در شماره دوشنبه 29 شهریور 1395 خورشیدی با استاد بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد انتشار یافته است، می خوانیم: تولید محصولات تراریخته این روزها تبدیل به بحث مورد مناقشه بین مخالفان و موافقان قرار گرفته است اگرچه تحقیق در مورد این موضوع از دهه 70 شمسی در کشور آغاز شده اما مخالفان عموماً به دلایل متفاوتی با کشت این محصولات مخالفت می کنند. مخالفت هایی که البته گاه بدون پشتوانه علمی صورت می گیرد باعث شده تا یک پروسه تحقیقاتی تبدیل به موضوعی برای مناقشات حتی سیاسی شود.
طی چند روز گذشته نیز سخنگوی دولت در خصوص تولید محصولات تراریخته گفت: دولت مدافع فعالیت های بیوتکنولوژی و محصولات تراریخته است. اگر برخی افراد ملاحظات زیست محیطی دارند، مباحث خود را مطرح کنند تا موضوع با مذاکره و مفاصحه حل شود.
از طرف دیگر موضوع این تحقیقات بعد فقهی نیز پیدا کرد، مخالفانی که آن را دستکاری در خلقت می دانستند سعی در همراهی مراجع در این دیدگاه داشتند که البته موفق هم نشدند. چنانچه تجربه هایی مانند شبیه سازی حیوانات در موسسه رویان بدون مشکل فقهی پیگیری شد. از طرف دیگر محصولاتی مانند گندم که امروزه مورد استفاده بشر قرار می گیرد نسب به قرن های پیش توسط بشر تغییرات فراوانی یافته است که به طور قطع تناقضی با فقه و شرع ندارد.
همچنین حضرات آیات عظام مکارم شیرازی و علوی گرگانی، در فتاوایی جداگانه، تحقیقات بر محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) را بدون اشکال دانستند و البته کشت آن را تا تکمیل شدن تحقیقات جایز ندانستند.
حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی در پاسخ به استفتاء در این خصوص تقریر فرمودند: تحقیق درمورد محصولات تراریخته و دستکاری شده ژنتیک اشکالی ندارد ولی این محصولات تا از نظر علمی بی خطر و ضرر بودن آن اثبات نشده تجاری سازی آنها جایز نیست و باید با دقت فراوان- حتی در مورد جزئی- مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین مخالفت های صورت گرفته با این محصولات و گاه ارتباط های بی جایی که با مسئله بیوتروریسم مطرح می شود به نوعی خلط در بحث است که اجازه طی شدن مسیر تحقیقاتی در این خصوص را وارد حاشیه می کند.
همچنین بهزاد قره یاضی رئیس انجمن علمی ایمنی زیستی در این خصوص می گوید: حدود 20 سال است که محصولات تراریخته به کشورما وارد می شود و مردم روزانه از آنها استفاده می کنند، اما در آن زمان این «فناوری هراسان» ساکت بودند و و آن را تایید می کردند.
**رعایت نظارت دقیق و شرط اخلاق در تولید تراریخته ها
همچنین فرج ا... شهریاری در گفت و گو با «ابتکار» به موضوع محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: پروتکلی به نام کارتاهنا در جهان وجود دارد که اگر بر اساس آن دستورالعمل ها صورت بگیرد تولید محصولات تراریخته برای کشاورزی کشور بسیار مفید خواهد بود.
وی ادامه داد: رعایت و نظارت بر تولید این محصولات باید در سطوح مختلف تولید از مرحله آزمایشگاهی تا کشت در مزرعه و گلخانه با انجام تست های ایمنی از نظر سلامت انجام گیرد.
استاد بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد، با بیان اینکه در بحث تولیدات این محصولات باید اخلاق مد نظر گرفته شود، اظهار کرد: مراحل ثبت و بررسی تولیدات این محصول باید به طور کامل انجام و تولید کنندگان شرط اخلاق را برای انجام تمامی آن رعایت کنند.
وی به بحث برنج های ترا ریخته اشاره کرد و افزود: اگر مشخصات ژن و ساختاری که باید به سلول گیاهی منتقل شود به طور کامل معلوم و ارزش غذایی که برای دام و انسان دارد آزمایش شود بدون اشکال است.
شهریاری به لزوم ارائه مدارک ثبت شده حتی در چارچوب مقاله علمی پرداخت و گفت: همان گونه که در تمام دنیا مرسوم است باید روند تولیدات این محصول به طور کاملا شفاف در اختیار همه قرار بگیرد.
وی همچنین از سه دسته محصولات تراریخته نام برد و اظهار کرد: این محصولات در سه دسته ی مقاوم در برابر آفات و یا در مقابل علف کش ها و همچنین نوع دیگر آن مقاوم در برابر امراض هستند که در کشور ما بیشتر دسته دوم مد نظر هست.
**علم ایران برای تولید تراریخته ها در سطح جهانی است
استاد بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد، تصریح کرد: این محصولات باید از لحاظ آلرژی زا بودن بر روی انسان هم مورد بررسی قرار گیرند، چنانچه ورود یک ژن به محصول می تواند در برخی موارد برای انسان حساسیت هایی را ایجاد کند.
وی ادامه داد: در مجموع می توان گفت که تولید این محصولات می تواند در صورت رعایت تمام نکات و انجام آزمایش های منظم و دقیق برای تولید محصولات کشور بسیار سودمند باشد ضمن آنکه در صورت رعایت نکردن این نکات خطرهایی را نیز به همراه خواهد داشت. شهریاری در پایان یادآور شد: در کشور ما دانش این علم در سطح جهانی وجود دارد اما متاسفانه فارغ التحصیلان ما در این رشته به دلیل عدم تولید این نوع محصولات در کشور جذب کشورهایی مانند آلمان می شوند.
*منبع: روزنامه ابتکار
نظر شما
