سوریه از 6 بهمن 1389 در آتش می سوزد و برای حل بحران این کشور، گفت وگوهای «ژنو» بی نتیجه بوده و توافق «جبهه متحد سوری» با طرف غربی توانسته کمی از شعله های این آتش را که مردم این کشور اصلی ترین قربانیان آن بودند، بکاهد.
روزنامه خراسان : سوریه از 6 بهمن 1389 در آتش می سوزد و برای حل بحران این کشور، گفت وگوهای «ژنو» بی نتیجه بوده و توافق «جبهه متحد سوری» با طرف غربی توانسته کمی از شعله های این آتش را که مردم این کشور اصلی ترین قربانیان آن بودند، بکاهد.
اما آمریکا و متحدانش گویی همیشه گزینه هایی روی میز دارند تا از آن سخن بگویند! توافق آتش بس در سوریه اجرایی شد، اما صرف نظر از نقض کنندگان موردی آن که عمدتاً به جبهه مخالفان نزدیک بودند، «طرح ب» که آمریکا و شرکای منطقه ای اش از آن دم می زنند، بحران در بحران سوریه شده است.
** طرح ب؛ چیستی و کارآیی آن
طرح ب، «جایگزینی برای «طرح الف» یعنی مذاکره و گفت وگو و توافق در سوریه است؛براساس آنچه درباره این طرح اعلام شده است آمریکا و متحدانش تهدید کرده اند درصورت شکست آتش بس، به عملیات گسترده نظامی در سوریه اقدام خواهند کرد تا در نهایت، سوریه چند تکه شود».
بنابر این، در اندیشه مطرح کنندگان این طرح، مذاکره و توافق، سیاست تشویقی است که می تواند جای خود را به اقدامات تنبیهی بدهد که در نتیجه آن، ماشین جنگی آمریکا و متحدانش به راه خواهد افتاد.
سؤال اینجاست که در شرایط کنونی، این طرح قابلیت عملیاتی دارد یا خیر؟ می توان دلایلی را مطرح کرد که همگی نشان دهنده عدم کارآیی طرح ب در شرایط فعلی است. نخست این که، آمریکا در شرایط کنونی، به عنوان مهم ترین بازیگر احتمالی این طرح، اراده لازم برای حضور گسترده نظامی در سوریه را ندارد.
زیرا اوباما به پایان دوران ریاست جمهوری اش نزدیک می شود و می خواهد میراث دیگری در عرصه سیاست خارجی از خود بر جای بگذارد و بعد از تلاش برای حل ماجرای کوبا و گفت وگو با ایران، سوریه را آن گونه که از شعارهای انتخاباتی اش بر می آید، بدون مخاصمه سر و سامان بخشد. در آستانه انتخابات، اوباما که از کلینتون حمایت کرده، نمی تواند هم حزبی هایش را درگیر یک بحران تازه کند.
البته سیاست آمریکا در قبال کشورهای اسلامی منطقه«تغییر رژیم» و کوچک سازی آن هاست که برای همین منظور سیاست «دندانه دار» و مرحله به مرحله ای را در قبال آن ها در پیش گرفته است؛ اما امروز، روزی نیست که اوباما بتواند از راه های سخت، اهدافش را به پیش برد و با استفاده از «سیاست هوشمندانه»، روش های نرم و کم مخاطره را گزینش خواهد کرد. علت دیگر ناکارآمدی این طرح، واقعیت های میدانی سوریه است؛ ارتش و نیروهای مقاومت در سوریه توانسته اند مناطق استراتژیکی را فتح نمایند.
همچنین، عدم همراهی آمریکا، ریاض و آنکارا را به «تمنای متحد» کشانده است؛ الجبیر دست به دامان اسرائیل شده، اما می دانیم که این کشور هم به شدت از موشک های ایران و حزب ا... می ترسد، چه رسد به جنگنده های فوق پیشرفته روسیه. ضعف و پراکندگی جبهه مخالفین که در زمین آمریکا بازی می کنند، خود علت دیگر ناکارآمدی این طرح است؛ شکافی که با مرگ«زهران علوش»، که عربستان به آن به چشم جایگزینی برای اسد می نگریست، عمیق تر شده است.
اجرای طرح هایی از این دست، به هم صدایی عملیاتی همانند آنچه در جبهه متحد میان سوریه، ایران، روسیه و حتی حزب ا... اتفاق افتاده است، نیاز دارد.
** طرح ب و چرایی مطرح شدن آن
پیشتر، از سیاست دندانه دار آمریکا و خواب های آن برای منطقه و کشورهای اسلامی گفتیم؛ این یعنی این که ناآرامی در سوریه، خواب آشفته ای بود که آمریکا برای مردم و منطقه دیده بود؛ اما منطق«قاعده تصویر» می گوید که شما باید به فکر تصویری که از خود در عرصه بین المللی ارائه می کنید، باشید.
بنابراین آمریکا کوشید تا خود را منجی صلح در سوریه نشان دهد. پس از توافق، اما با مطرح شدن نا کارآمدی آن، طرح ب مطرح می شود تا به واسطه آن، بازیگران نیابتی آمریکا که عمدتاً لباس اسلامی بر تن دارند، به جان هم افتاده و در نتیجه این بحران فراگیر، ضمن ضعیف شدن کشورهای اسلامی، سوریه چند پاره شود.
از منظری دیگر، در اردوگاه متحدانِ آمریکا، بیش از نگاه عملیاتی، آنان اهداف تبلیغاتی و نمایشی خود را دنبال می کنند.
گروه های مخالف درون سوریه، روحیه خود را باخته اند و نیاز دارند تا با چنین تبلیغاتی آنان را شارژ روحی کنند.
نکته دیگر، جمع کردن ائتلاف های شکست خورده، حول محور این طرح است؛ این طرح اگر چه محکوم به شکست عملیاتی است، اما طراحان سعی می کنند تا انسجام درونی را حول آن در جبهه ائتلاف مخالفان سوری ایجاد کنند. همچنین یکی دیگر از علل اصلی مطرح شدن این طرح را باید در مفهوم «جنگ روانی» جست وجو نمود که قرار است در مذاکرات سیاسی پس از مرحله آتش بس به عنوان چماق یا گیوتین روی سر طرف مقابل با هدف کسب امتیازات بیشتر به کار گرفته شود.
*منبع: روزنامه خراسان
نظر شما
