انسان از دیرباز برای رهایی از شرایط دشوار و مصیبت‌ها و دستیابی به امکانات و زندگی بهتر مهاجرت کرده است.
بانكداري ايراني - روزنامه شرق در گزارشی، نوشت: انسان از دیرباز برای رهایی از شرایط دشوار و مصیبت‌ها و دستیابی به امکانات و زندگی بهتر مهاجرت کرده است.
در ادامه این گزارش آمده است: گروهی به دنبال فرصت‌های اقتصادی و اشتغال مهاجرت می‌کنند و گروهی به دلیل فرار از مخاصمات مسلحانه، ناامنی غذایی ناشی از جنگ‌ها و تغییرات اقلیم، فقر شدید یا آزار و تعقیب، تروریسم و نقض حقوق بشر یا تلفیقی از این عوامل. امروزه پدیده مهاجرت‌های بین‌المللی به سبب جهانی‌شدن، پیشرفت وسایل ارتباطی و حمل‌ونقل گسترش چشمگیری یافته است.
**مهاجر کیست؟
بنا بر تعریفی که سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) از فرد مهاجر ارائه داده است، هر فردی که از مرز بین‌المللی عبور کرده یا درون یک کشور دور از محل دائمی سکونت خود است، بدون توجه به دلیل جا‌به‌جایی او مهاجر محسوب می‌شود. بنا بر تعریف مذکور تفاوتی میان مهاجرت‌های دائم و موقت، قانونی و غیرقانونی، کاری یا مهاجرت‌های اجباری نیست و پناهندگان، پناه‌جویان و آوارگان داخلی نیز شامل دریافت خدمات مهاجرتی می‌شوند. در شرایط کنونی، یک نفر از هر ٢٨ نفر در کره زمین مهاجر محسوب می‌شود که در حال کار و زندگی در جایی غیر از زادگاه خود است.
**مدیریت جهانی مسئله مهاجرت
در عصر جدید شاهد افزایش حرکت مهاجران از کشورهای درحال‌توسعه به سوی کشورهای توسعه‌یافته و با شرایط مساعد اشتغال و زندگی هستیم. مطابق اعلام سازمان بین‌المللی کار حدود ١٦٠ میلیون نفر از جمعیت مهاجران جهان را نیروی کار مهاجر تشکیل می‌دهد. مهاجرانی که نه‌تنها می‌توانند در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مبدأ اثرگذار باشند، بلکه تأثیرات مثبت مهاجرت نخبگان، تحصیل‌کردگان و سرمایه‌داران بر توسعه اقتصادی – اجتماعی کشورهای مقصد نیز قابل‌توجه است.
پیچیدگی ابعاد مختلف مهاجرت‌های بین‌المللی نیازمند اقدامات و همکاری‌های مشترک منطقه‌ای و بین‌المللی برای پاسخ به نیازهای مهاجران و سامان‌دادن به امر مهاجرت‌هایی است که اغلب از مسیرهای غیرقانونی و با شرایط بسیار خطرناک صورت می‌گیرد. مزایا و فرصت‌هایی که ایجاد امکان و مسیر مهاجرت‌های امن، منظم و قانونمند برای همه کشورها فراهم می‌کند، مغفول مانده و تحت‌الشعاع سیاست‌های تشدید کنترل مرزها، عدم تنوع‌پذیری ملت‌ها و در مواردی به دلیل ترس از ناامنی و به بهانه مقابله با تروریسم قرار گرفته است.
در نتیجه اگرچه مهاجران و پناه‌جویان با دلایل مختلف اقدام به حرکت به سمت کشورهای دیگر می‌کنند، اما در موج‌های گسترده جا‌به‌جایی‌ها، مهاجران و پناهندگان در یک مسیر هستند و از نظر آسیب‌پذیری، نیازهای انسانی و حقوق بنیادین بشری یکسان هستند. اگرچه دولت‌ها از نظر وضعیت حقوقی پناه‌جویان و مهاجران را جدا می‌کنند، اما همه این افراد از کلیه حقوق بشر برخوردار و دولت‌ها مکلف به رعایت حقوق آنها هستند؛ اما در واقعیت هیچ دولتی به‌ویژه کشورهای همسایه مبدأ حرکت مهاجران و کشورهای ترانزیت به‌تنهایی توان مدیریت این مسئله را ندارند و این پدیده بین‌المللی نیازمند همکاری و پاسخی بین‌المللی برای کمک به کشورهای میزبان و مدیریت پیامد‌های بلندمدت مسئله مهاجرت‌های گسترده است.
در همین راستا، با توجه ویژه دولت‌های عضو سازمان ملل متحد به این موضوع سند غیرالزام‌آور اما مهم بین‌المللی تحت عنوان «اعلامیه مهاجرت و پناهندگی نیویورک» توسط مجموع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر ٢٠١٦ تصویب شد. اعلامیه نیویورک شامل تعهدات دولت‌ها درباره مهاجران و پناهندگان است که مفصلا در مفاد مختلف آن درج شده است و به طور خلاصه عبارت‌اند از: احترام به حقوق و آزادی‌های اساسی مهاجران و پناه‌جویان بدون درنظرگرفتن وضعیت مهاجرتی آنها، درنظرگرفتن حقوق دولت‌ها برای کنترل مرزها با رعایت حقوق بین‌الملل بشر و حقوق پناهندگان، اقدامات مناسب برای نجات جان افراد در مسیر و دریا، پذیرش سریع افراد به همراه حمایت مناسب، حمایت از تأمین نیازهای اضطراری و مستمر و پاسخ به نیازهای خاص افراد، رعایت اصل عدم تبعیض در ارائه خدمات، مقابله با نژادپرستی و بیگانه‌هراسی، مبارزه با قاچاق انسان، تضمین برابری در مقابل قانون و حمایت از سوی مراجع قضائی و به‌کارگیری سازوکارهای جایگزین حبس و شمول مهاجران در برنامه‌های توسعه و اقدامات مؤثر در جهت خوداتکایی افراد مهاجر و پناهنده.
روز ١٨ دسامبر که روز تصویب «کنوانسیون بین‌المللی حمایت از حقوق همه کارگران مهاجر و خانواده آنها» است، به‌عنوان روز بین‌المللی مهاجرت انتخاب شده است. این روز یادآور هزاران انسانی است که در مسیر مهاجرت جان خود را از دست داده‌اند.
افرادی که به دلیل فقر شدید، تغییرات آب‌وهوایی، اقتصاد ناکارآمد و فساد اقتصادی، مخاصمات مسلحانه و ناامنی در کشورهایشان خود و خانواده‌شان را در معرض خطرات جا‌به‌جایی قرار می‌دهند. این روز همچنین به ما یادآوری می‌کند که بسیاری از مهاجران تنها به دنبال فرصت‌های بهتر، هرچند فرصت‌های موقت برای بهبود زندگی خانواده خود در سرزمین مادری هستند.
*منبع: روزنامه شرق؛ 1396،9،27
نظر شما
