چهارشنبه هفتم شهریورماه، آخرین روز کاری از اولین هفته شهریور ۱۴۰۳، برای من به عنوان عضوی از صنعت فناوری بازار سرمایه به هفتهای تلخ و ناامید کننده تبدیل شده، زبان رسمی بازار سرمایه در برابر خبرهای بد همیشه سکوت بوده و یادگیری زبان سکوت یکی از واجبات این بازار است ولی گاهی باید برای آینده گفت.
روزی سیاستگذاران پرتلاش این روزها متوجه شوند، فناوری اطلاعات، صنعتی در تنیدگی با آینده است و فعالان این حوزه کمی بااحتیاط دست به خاموشی یا بازی با چراغ ببرند، زیرا روزی در آینده رونق از جنس سالهای پیش خواهد داشت؛ ولی زیرساخت، برای پاسخگویی به نیازها کافی نیست.
در اقدامی بسیار نادر و البته تاثیرگذار، صدای پای ورود بانک مرکزی به عنوان یک رگلاتور در حال شنیده شدن است و در گامی بلند به ممیزی سرویسهای در حال کار بازار سرمایه پرداخته، مثل همیشه علائم ظهور قانونگذار با دستور توقف دیده میشود.
ایجاد شوک به یک سرویس نوآورانه و محبوب مشتریان که حاصل و دستاورد تعامل چندین ماهه چند تیم توسعه نرمافزار در دو صنعت بانک و بازار سرمایه است، نتیجهای جز دلسردی کاربرانی که در بدترین شرایط در کنار بازار سرمایه ماندهاند، نخواهد داشت؛ ولی اینهمه ماجرا نیست.
از سوی دیگر پس از سه سال، تلاش مجدد برای ایجاد قیمتگذاری دستوری قابلمشاهده است، البته مثل همه مداخلات، ابتدا با یک تفاهم شروع میشود، ولی از نظر من دخالت قانونگذار هیچگاه از سر خیرخواهی برای هیچ صنعتی نیست. در روز اول قیمتگذاری محصولات خودرویی قرار نبود حال ایرانخودرو و سایپا اینقدر وخیم شود، ولی شد! تأکید من بر آسیبهایی است بر اساس “دستور” حاصل میشود و هر تصمیم ذینفعانی دارد، کسانی که با نیت خیر و با شعار رونق تلاش میکنند، ولی چرا از آن یک ضربالمثل قدیمی درس نمیگیریم که میگفت «جاده جهنم را با نیات خیر سنگفرش کردهاند.»
قیمت دستوری در صنعت فناورانه بازار سرمایه پدیدهای غیرارگانیک است، آیا قیمت محصولات شرکتهای خدمات انفورماتیک، داتین، توسن و…. توسط بانک مرکزی اصلاح میشود؟ یا قیمت نرمافزارهای CRM یا حسابداری با مشارکت صنفهای مشابه تغییر میکند.
جالب است حتی رقابت عرضهکنندگان هم در این بازار به همین دلیل کاهشیافته! صنعت فناوری اطلاعات در بازار سرمایه در مقایسه با باقی بخش فناوری سایر صنایع، رشد مناسبی نداشته و علت را باید در فشار برای ارزانبودن و ارزان ماندن قیمت نهایی نرمافزار در برابر تورم رسمی و غیررسمی، جستجو کرد که مهمترین نتیجهاش عدم رشد خدمات و سرمایهگذاریهای نو در این بازار است.
آسیبهای ناشی از قیمتگذاری دستوری بازگشتناپذیر است و به اعتماد سرمایهگذار لطمه میزند البته شاید خوشبینانه باشد که تصمیم بانک مرکزی یک آسیب کوتاهمدت بینجامد. البته پیشبینی میکنم ورود بانک مرکزی بهصورت یک بخشنامه همراه با ورود شاپرک به موارد بینابینی بازار سرمایه و صنعت بانکی باشد، ولی یادآوری این نکته بسیار حیاتی است نتایج تصمیم خلقالساعه که به بخش فناوری اطلاعات بازار سرمایه میرسد از جنس هزینههای بیبازگشت است، از جنس بخشی از تلاشهای توسعه بازار که متوقف شده یا درگیر نگرانیهای ابداع مجدد چرخ است. آب راه خود را خواهد یافت هرچند مشکلات سد شوند؛ ولی زمین تشنه سرانجام سدسازی بیهوده است.