این روزها حادثه دردناک سقوط ساختمانی در شهر آبادان توجه ها را به صنعت بیمه بیشترکرده است. این سوال را در اذهان مطرح کرده است که آیا ساختمانی به این بزرگی دارای بیمه بوده تا پاسخگوی خانواده قربانیان این حادثه باشد؟ و اگر ساختمانی به این بزرگی دارای بیمه‌نامه نباشد باید پرسید که چرا شرکت‌های بیمه نباید در این حوزه ورود کنند؟ چرا مانند تمام کشورهای توسعه‌یافته دنیا عملیات ساختمان بدون داشتن انواع بیمه‌نامه‌ها آغاز به کار می‌کنند؟
به گزارش بانکداری ایرانی ؛ در حوزه نگهداری ساختمان مسکونی پنج بیمه اجباری وجود دارد که در صورت بیمه نداشتن جرم تلقی می‌شود. این پنج بیمه‌ی ضروری این‌ها هستند: بیمه آتش‌سوزی، بیمه مسئولیت مدنی آسانسور، بیمه حوادث داخل ساختمان، بیمه حوادث مرتبط با سرایدار، نگهبان یا کارگران و بیمه سرایت آتش‌سوزی به مکان‌های دیگر.
البته در حوزه عملیات ساختمان نیز قوانین اجباری وجود دارد، اما ضمانت اجرایی ندارد. یکی از این قوانین ماده 66 قانون تأمین اجتماعی است که می‌گوید: «درصورتی‌که ثابت شود وقوع حادثه مستقیماً ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان او بوده سازمان تأمین خدمات درمانی و سازمان هزینه‌های مربوط به معالجه و غرامات و مستمری‌ها و غیره را پرداخته و طبق ماده ۵۰ این قانون از کارفرما مطالبه و وصول خواهد کرد.
تبصره ۱- مقصر می‌تواند با پرداخت معادل ده سال مستمری موضوع این ماده به سازمان از این بابت بری‌الذمه شود.
تبصره ۲- هرگاه بیمه‌شده مشمول مقررات مربوط به بیمه شخص ثالث باشد در صورت وقوع حادثه سازمان و سازمان تأمین خدمات درمانی و یا‌شخصا کمک‌های مقرر در این قانون را نسبت به بیمه‌شده انجام خواهند داد و شرکت‌های بیمه موظف‌اند خسارات وارده به سازمان‌ها را در حدود تعهدات خود نسبت به شخص ثالث بپردازند.»
باوجود تمام این موارد ذکرشده شرکت‌های بیمه در کجای این داستان قرار دارند. آیا شرکت‌های بیمه در راستای بیمه‌های مسئولیت و غیره در حوزه عملیات ساختمانی حضور دارند؟ چرا در قوانین برای بیمه‌های عملیاتی ساختمان تدابیری بیشتری اندیشیده نشده است؟ چرا باوجود بیمه مسئولیت برای واحدهای مسکونی ساختمانی ، هیچ اجباری برای کارفرمایان از سوی قانون طراحی نشده تا عملیات ساختمانی را بدون بیمه‌نامه آغاز نکنند؟ چراکه در تمامی کشورهای توسعه‌یافته به‌محض شروع عملیات ساختمانی باید تمامی اسناد بیمه آماده و باشد و در صورت نبود انواع بیمه‌های موردنیاز اعم از بیمه مسئولیت ، خسارت و بیمه‌های نیروهای کار ، مجوز شروع عملیات را صادر نمی‌کنند. اما در ایران یکی از موارد غیرضروری انواع بیمه‌نامه‌هاست.
دو مورد مهم از این بیمه‌نامه‌ها که لازم است مالک نسبت به تهیه و ارائه آن‌ها به ناظر قبل از تائید فرم شروع به کار اقدام کند، عبارت‌اند از:
الف- بیمه‌نامه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی در قبال اشخاص ثالث؛
ب- بیمه مسئولیت مدنی سازندگان ابنیه در مقابل کارکنان ساختمانی برای حداقل 5 نفر کارگر و بدون نام است. اما چرا ضمانت اجرایی وجود ندارد؟
در بیمه‌نامه مسئولیت قیدشده است که با توجه به مسئولیت حرفه‌اي و مدنی مهندس ناظر در قبال مالک، اشخاص ثالث و کارکنان اجرائی پروژه ساختمانی بر اساس قوانین و ضوابط مربوطه، لازم است جهت پوشش دادن و تأمین هزینه خسارات جانی و مالی احتمالی که درنتیجه سهل‌انگاری، قصور، خطا، غفلت و یا اشتباه حرفه‌اي ناظر در محل ملک تحت نظارت وارد مي‌شود و وی مسئول جبران آن شناخته می‌شود، نسبت به تهیه بیمه‌نامه مسئوليت مدني حرفه‌اي مهندسين ناظر مطابق قوانین بیمه قبل از تائید و ثبت فرم شروع به کار اقدام کند.
حال اگر کارفرمایان ساختمانی با اجبار انواع بیمه‌نامه مواجه شوند، کار خود را به نحو درست انجام نمی‌دهند؟ چراکه در بیمه‌نامه‌های ساختمان این مورد ذکرشده است که در صورت عمدی بودن خطا یا قصور کارفرما یا مهندس ناظر باید خود کارفرما تمام خسارت‌ها را اعم از دیه و غیره را پرداخت کند لذا کارفرما مجاب می‌شود که کارها را به نحو درست انجام دهد.
