بانک مرکزی با انتشار جدیدترین گزیده آمارهای اقتصادی اعلام کرد؛ حجم نقدینگی در پایان مرداد1400 به رقم 3921هزار میلیارد تومان رسید که نشان می‌دهد تنها در مردادماه 101هزار و 450میلیارد تومان بر حجم نقدینگی اضافه شده است، به بیان روشن‌تر ثانیه‌ای 38میلیون تومان؛ دقیقه‌ای 2میلیارد و 272میلیون تومان ، هر ساعت 136میلیارد تومان و در یک روز 3هزار و 273میلیارد تومان. رشد پایه پولی و سبقت آن از نرخ رشد نقدینگی نشان از روند فزاینده نرخ تورم در ماه‌های پیش رو دارد و انتظار می‌رود بانک مرکزی هرچه زودتر موتور چاپ پول را خاموش کند.
از معمای قیام تورم در ایران با کالبدشکافی رشد پایه پولی و نقدینگی افشا شده است. پیش‌بینی می‌شود درصورتی که دولت جلوی رشد ۴۰درصدی نقدینگی را نگیرد و نتواند آن را به محدوده ۲۷درصد میانگین چندسال اخیر، کاهش دهد، حجم نقدینگی در پایان مرداد سال آینده به ۵۵۰۰میلیارد تومان برسد. به گزارش همشهری، سیدابراهیم رئیسی پیش از این بارها از تیم اقتصادی دولت خواسته تا جلوی پیشروی پایه پولی و چاپ پول پرقدرت و تورم‌ساز را بگیرد. تاکنون سیاست ضدتورمی دولت شفاف اعلام نشده، با این‌حال هم وزیر اقتصاد و هم رئیس‌کل جدید بانک مرکزی، قول داده‌اند که تورم را مهار کنند. ماه‌های باقیمانده از سال ۱۴۰۰، زمان طلایی تیم اقتصادی دولت برای ایجاد یک دور برگردان در مسیر پایه پولی و نقدینگی است. کسری شدید بودجه دولت و ناترازی بانک‌ها از یک سو و افت درآمدهای نفتی ایران این فرضیه را تقویت می‌کند که احتمالا در ماه‌های آینده امکان حمله به تورم دشوار‌تر شود.
آمارها چه می‌گوید؟
بانک مرکزی با انتشار جدیدترین گزیده آمارهای اقتصادی اعلام کرد؛ حجم نقدینگی در پایان مرداد۱۴۰۰ به رقم ۳۹۲۱هزار میلیارد تومان رسید که نشان می‌دهد تنها در مردادماه ۱۰۱هزار و ۴۵۰میلیارد تومان بر حجم نقدینگی اضافه شده است، به بیان روشن‌تر ثانیه‌ای ۳۸میلیون تومان؛ دقیقه‌ای ۲میلیارد و ۲۷۲میلیون تومان ، هر ساعت ۱۳۶میلیارد تومان و در یک روز ۳هزار و ۲۷۳میلیارد تومان.
براساس برآورد بانک مرکزی، رشد نقدینگی در پایان مرداد امسال نسبت به مرداد پارسال ۳۹.۱درصد ، نسبت به پایان سال گذشته ۱۲.۸درصد و نسبت به تیرماه امسال ۲.۷درصد بود، پیش‌بینی می‌شد با این روند فزاینده، حجم نقدینگی در پایان تابستان امسال از مرز ۴۰۰۰هزار میلیارد تومان عبور کند. داده‌های جدید می‌گوید؛ پایه پولی در مردادماه امسال ۵۱۵هزار و ۹۴۰میلیارد تومان بوده که با ضریب فزاینده ۷.۶برابری باعث رسیدن حجم نقدینگی به ۳۹۲۱هزار میلیارد تومان شده است. رشد پایه پولی به‌گفته بانک مرکزی در پایان مرداد امسال نسبت به مرداد سال گذشته ۴۲.۱درصد و نسبت به اسفند پارسال ۱۲.۴درصد بوده که نشان می‌دهد رشد پایه پولی در نتیجه استقراض دولت در ماه‌های خرداد تا مرداد امسال براساس قانون مصوب مجلس از رشد نقدینگی سبقت گرفته است. آمارها نشان می‌دهد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در مرداد امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال ۲۹.۳درصد، خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی ۲۰۷درصد و مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها ۶.۸درصد رشد کرده است. از کل حجم نقدینگی بی‌سابقه ایران در پایان مرداد امسال ۱۹.۹درصد آن پول و ۸۰.۱درصد شبه‌پول بوده و سهم سپرده‌های کوتاه‌مدت بانکی از کل شبه پول ۲۸.۸درصد، سپرده‌های یکساله ۲۶.۶درصد و سپرده‌های دوساله هم ۱۶.۵درصد برآورد شده و فقط ۶درصد از کل شبه پول به سپرده‌های قرض‌الحسنه اختصاص یافته است.
ردپای استقراض دولت
نشانه‌هایی از استقراض دولت از بانک مرکزی هم در گزیده‌های جدید آماری دیده می‌شود تا جایی که بدهی دولت به بانک مرکزی از ۸۴هزار میلیارد تومان در مرداد ۹۸به ۹۹هزار میلیارد تومان در پایان مرداد سال ۹۹و در آخر مرداد امسال به رقم ۱۶۵.۵میلیارد تومان رسیده که رشد بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان مرداد امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته ۶۷.۴درصد و نسبت به اسفند پارسال هم ۴۴درصد برآورد شده است.
این گزارش حاکی است: در گزیده آمارهای اقتصادی بانک مرکزی، تازه‌های دخل و خرج بودجه عمومی دولت شامل درآمدهای مالیاتی، میزان درآمد ارزی کشور از محل فروش نفت و فرآورده‌های نفتی و همچنین کسری تراز عملیاتی بودجه دولت از بهمن سال ۹۷به بعد منعکس نشده است. برخی برآوردها نشان می‌دهد که بودجه امسال دولت با کسری دست‌کم ۴۰۰هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد.
تجارت به دلار یا به کیلو؟
آمارهای ماهانه صادرات و واردات گمرکی ایران در ۵ماه نخست بیانگر این است که بیشترین میزان واردات در تیرماه به میزان ۴.۱میلیارد دلار و کمترین میزان هم مربوط به مرداد به ارزش ۲میلیارد دلار یعنی نصف ماه قبل از آن بوده و در کل ۵ماه نخست امسال ۱۳میلیون و ۸۱۹هزار تن کالا به ارزش ۱۶میلیارد و ۶۳۱میلیون دلار وارد کشور شده که ارزش هر تن کالای وارداتی ۱۲۰۳دلار برآورد می‌شود. از سوی دیگر تا پایان مرداد امسال ۱۷میلیارد و ۶۶۱میلیون دلار کالا ازجمله میعانات گازی صادر شده که نشان از مثبت بودن تراز تجاری دارد اما ارزش هر تن از کالاهای صادراتی ایران ۳۸۸دلار بوده و در این مدت ۴۵میلیون و ۴۷۴هزار تن کالا از کشور خارج شده است.
وضعیت بدهی‌های ایران
میزان بدهی‌های خارجی ایران در پایان مرداد براساس سررسید اولیه به ۸میلیارد و ۸۴۰میلیون دلار معادل ۷میلیارد و ۵۵۵میلیون یورو برآورد شده که ۲میلیارد و ۴۸۰میلیون دلار بدهی‌های خارجی کوتاه‌مدت و ۶میلیارد و ۳۶۰میلیون دلار بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت است. همچنین بانک مرکزی متوسط نرخ فروش هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران در مرداد را ۲۵هزار و ۵۳۱تومان اعلام کرده است.
