رییس سازمان بورس با اشاره به سه حوزه مجزای تامین مالی از بازار سهام گفت: سال گذشته ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از این بازار برای اقتصاد رقم خورد که حداقل ۳۰ درصد تامین مالی از بانک ها است.
محمدعلی دهقان دهنوی بازار سرمایه را یک بال از دو بال تامین مالی خواند و به سنا گفت: تامین مالی اقتصاد برای اثربخشی مناسب به هر دو بخش بانک ها و بازار سرمایه نیازمند است. تا پیش از سال ۹۸، بازار سرمایه نقش مهمی در تامین مالی نداشت و از معادلات اقتصادی و سیاست‌گذاری تامین مالی، خارج بود. امروز می‌توان ادعا کرد نظام تامین مالی بانک‌محور نیست و بازار سرمایه نقش قابل توجهی در آن پیدا کرده است. شرایط و اتفاقات چند ماه گذشته نیز نشان می‌دهد، نقش این بازار در معادلات سیاسی و اقتصادی افزایش یافته و به جایگاهی برجسته‌تر از گذشته دست یافته است.
وی افزود: تامین مالی از بازار سرمایه به سه حوزه مجزا تقسیم می‌شود. یکی تامین مالی سرمایه‌ای است جایی که منابع مالی به شکل سرمایه جدید وارد فعالیت اقتصادی بنگاه‌های تولیدی می‌شود. در بازار سرمایه این امکان از طریق ساز و کار افزایش سرمایه، عرضه اولیه شرکت‌ها و تشکیل شرکت‌های سهامی عام جدید بوجود می‌آید.
این مقام مسئول توضیح داد: در سال ۹۹ بالغ بر ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از این حوزه اتفاق افتاد. بخشی از این تامین مالی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار سرمایه بود. این موضوع اگرچه ساختار مالی شرکت‌ها را قوی‌تر می‌کند اما به شکل سرمایه نقدی نیست و بخش قابل توجهی از این مبلغ نیز به شکل منابع نقدی وارد شرکت‌ها شده یا در قالب عرضه اولیه‌های جدید بود. سرمایه‌گذاران با فروش سهام جدید در بازار سرمایه، می‌توانند این منابع را صرف پروژه‌های جدید کنند.
دهقان دهنوی حوزه دوم تامین مالی را مدنظر قرار داد و اضافه کرد: این حوزه، تامین مالی از محل بدهی است یعنی جایی که منابع مالی به شکل بدهی در قالب اوراق مختلفی که در بازار وجود دارد مانند اوراق مرابحه، اوراق مشارکت، صکوک و سایر انواع اوراق، وارد بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. عملکرد این حوزه نیز در سال ۹۹ بسیار بیشتر از عملکرد آن در سال ۹۸ بود کما آنکه در سال ۹۸ نیز نسبت به سال ۹۷، رشد بسیار چشمگیری داشت.
به گفته وی، ناشر اصلی حوزه تامین مالی بدهی، دولت است و از این محل بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی شده است. از این رقم ۱۸۰ هزار میلیارد تومان انواع اوراق مالی اسلامی منتشر شده که متعلق به دولت است و شامل اوراق نقدی به میزان ۱۲۵ هزار میلیارد تومان می‌شود. نیمی از آن نیز صرف بازپرداخت اوراق سررسید شده قبلی شده است و مابقی، اسناد خزانه و نظایر آن بوده که به عنوان تادیه بدهی یا تهاتر بدهی بصورت غیرنقدی واگذار شده است.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: مابقی رقم مذکور متعلق به شرکت‌های غیردولتی است که منابع آن وارد چرخه سرمایه‌گذاری شرکت‌ها شده و حکایت از ایجاد فضای جدید برای سرمایه‌گذاری دارد. تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار بدهی ۳۵ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال قبل از آن ۵ برابر شده است. مقایسه سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ نیز نشان می‌دهد، رشد قابل توجهی حاصل شده و در یک دوره دو ساله، بازار تامین بدهی برای شرکت‌ها بیش از ۱۰ برابر افزایش یافته است.
دهقان دهنوی تجهیز منابع از طریق سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم را حوزه سوم تامین مالی برشمرد و عنوان کرد: از این محل ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی شده است. ده‌ها و صدها صندوق سرمایه‌گذاری موجود در بازار سرمایه با تجهیز و تجمیع منابع خرد آنها را در اوراق، سهام و سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تازه تاسیس می‌تواند برای اقتصاد بسیار مفید باشد، تصریح کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی چنین عملکردی دارند و با استفاده از منابعی که تجهیز می‌کنند، می‌توانند بنگاه‌های راکد و مشکل‌دار را تملیک و احیا کنند و ورود آن شرکت‌ها به بازار سرمایه منجر به یک ارزش افزوده قابل توجه می‌شود. این اقدام موجب می‌شود تا هم منافع خوبی به افرادی که سهام این صندوق‌ها را در اختیار دارند برسد و هم چرخه تولید در بنگاه‌ها بار دیگر احیاء شود.
دهقان دهنوی گفت: بازار سرمایه در سال گذشته، ۶۸۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از سه حوزه سرمایه‌ای، بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای اقتصاد رقم زده که حداقل ۳۰ درصد تامین مالی از بانک ها است. وارد دوران جدیدی از حضور بازار سرمایه در اقتصاد شده که بیانگر ترکیبی بودن نظام تامین مالی است. امید است با توسعه بازار سرمایه و ظرفیت‌هایی که وجود دارد، روزی برسد نظام تامین مالی بازارمحور شود. زیرا در همه جای دنیا نشان داده شده که بازار سرمایه، محل مناسبی برای تامین مالی های بزرگ است و به این ترتیب رشد و بالندگی بازار سرمایه نیز ادامه‌دار خواهد بود.
