جان دوباره برجام به صنعت هوایی

 روزنامه تجارت در گفت وگویی با علی عابدزاده رییس سازمان هواپیمایی می نویسد: برهیچ کس پوشیده نیست صنعت هوانوردی کشورطی سال‌های گذشته به رغم همه مشکلات ازجمله 8 سال دفاع مقدس و دوران تحریم اداره شد وبا وجود تحریم‌های ظالمانه درچند سال گذشته،صنعت حمل و نقل هوایی کشورتوانست با اتکا به نیروی انسانی متخصص وفعالان این عرصه، سرپا بماند اما به رغم این ایستادگی ومقاومت دربرابرمشکلات وتحریم‌ها،صنعت هوانوردی ایران نسبت به وضعیت این صنعت درخاورمیانه بسیارعقب است و روزبه روزاین فاصله بیشترمی‌شود.

در ادامه این گفت وگو می خوانیم: وی با اشاره به دلایل متعدد ایجاد فاصله صنعت هوانوردی ایران نسبت به خاورمیانه گفت:امروزدرسازمان هواپیمایی این آسیب شناسی تا حدودی صورت گرفت وبا تلاش و کوشش درصدد هستیم این عقب ماندگی‌ها را جبران کنیم. معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با اجرای طرح آزادسازی نرخ بلیت هواپیما بخشی ازعقب ماندگی‌های صنعت هوانوردی که طی سالیان گذشته به تبع تحریم‌ها به وجود آمده جبران خواهد شد گفت: یکی دیگرازموضوعات،تغییرات ساختاری درسازمان هواپیمایی کشوری است تا به عنوان نهاد حاکمیتی،راهبردهای مورد نیازبرای جبران عقب ماندگی‌های صنعت هوانوردی را طراحی کند.

عابدزاده میانگین سن ناوگان هوایی ایران را بیش از20 سال عنوان کرد وافزود:شرایط اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی وشرکت فرودگاه‌ها اصلا مناسب نیست.ازحدود250 فروند هواپیمای مسافری درکشور150 فروند عملیاتی و100فروند زمین گیروغیر عملیاتی هستند که تنها بخشی ازاین 100 فروند هواپیمای زمین گیرقابلیت عملیاتی شدن دارند وفعال کردن بخش عمده‌ای ازاین 100 فروند مقرون به صرفه نیست. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه ارزش هواپیماهای غیرفعال ایران دربازاربین المللی حداکثریک میلیارددلاراست، گفت: بیش از30 فروند ازهواپیماهای زمین‌گیردرفرودگاه مهرآباد هستند که فضای این فرودگاه را اشغال کردند.

عابدزاده ادامه داد: با ارزش‌ترین هواپیماهای زمین گیرهواپیماهای ایرباس340 هستند که از8 تا 16 میلیون دلارارزش آنها است. شرکت‌های هواپیمایی حجم زیادی بابت هواپیماهایی که درحال حاضر زمین‌گیرهستند به بانک‌ها بدهی دارند. بنابراین شرایط نامناسب اقتصادی برایرلاین‌ها حاکم است. معاون وزیرراه و شهرسازی با بیان اینکه مدل وساختارمدیریتی ایرلاین‌ها براساس استانداردهای جهانی نیست که این یکی دیگراز مشکلات شرکت‌های هواپیمایی است؛گفت: ساختار مدیریتی اکثرشرکت‌های هواپیمایی قدیمی‌وهزینه براست که این مسئله ناوگان هوایی را ناکارآمد ومدیریت شرکت را دچارمشکل می‌کند. این ساختار‌های مالی معیوب اکثرشرکت‌ها منجرمی‌شود درشرایط استفاده از منابع بانک‌ها وفاینانس برای خرید هواپیما با مشکل مواجه شوند.

وی با اشاره به اینکه زیرساخت‌های برخی ایرلاین‌ها مانند ایران‌ایر،ماهان وآسمان گسترده‌اما درمقابل بهره‌وری ازاین زیرساخت‌ها پایین است، گفت: میانگین خرید هواپیمای100 نفره درایران حدود4 میلیون دلاراست به عبارتی هزینه هرصندلی هواپیماهای خریداری شده حدود40 هزاردلار است درصورتی که دربازارهای بین المللی هزینه خرید یک هواپیمای100 نفره حدود 30 میلیون دلار است. ازاین جهت فاصله صنعت هوانوردی ایران با دنیا بسیارزیاد است که جبران این فاصله نیازمند ورود هواپیماهای زیر10 سال است که هم اکنون با ورود نخستین هواپیما در دوران پسا تحریم گام جدی برای کم کردن فاصله با منطقه برداشته شده است.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه تا این سازمان پویا نشود نباید منتظررفع مشکلات صنعت هوانوردی بود گفت: ضعف‌های ساختاری درسازمان هواپیمایی کشوری پاشنه آشیل ما است. براساس قانون، سیاستگذاری ونظارت‌ برعهده سازمان است اما ابزار قانونی واقتصادی اجرای این سیاست‌ها دراختیارسازمان وجود ندارد.ساختاروقانون فعلی سازمان هواپیمایی کشوری مربوط به زمانی بود که30 هواپیما درناوگان هوایی کشورفعال بود اما اکنون این ساختارباید اصلاح شود. وی با بیان اینکه‌امنیت وایمنی درصنعت هوانوردی جهان بسیارمورد توجه قرارمی‌گیرد وبرای ما نیزاین مقوله وتربیت نیروی انسانی متخصص اهمیت زیادی دارد افزود: همه ما عزم راسخ داریم که برای سازندگی صنعت حمل و نقل هوایی کشوربا یکدیگر همکاری کنیم تا این صنعت بتواند به جایگاه اصلی خود برسد.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرد:به نقش صنعت حمل ونقل هوایی درتوسعه کشورها نیزاشاره کرد وگفت: هم اکنون صنعت حمل و نقل هوایی سالانه 2.5 تریلیون دلاردرآمد تولید می‌کند که 3.4 درصد گردش مالی دنیا را شامل می‌شود. عابدزاده با بیان اینکه سالانه سه میلیارد نفردرجهان با صنعت حمل و نقل هوایی و60 میلیون تن کالا نیزبا هواپیما درسطح دنیا جابجا می‌شود که40 درصد کل بارجهان را به خود اختصاص می‌دهد گفت: صنعت هوانوردی کشوردرچندسال آینده به400 تا 500 فروند هواپیمای مختلف نیازدارد و مراکز آموزشی باید برای تربیت نیروی انسانی متخصص دراین عرصه اهتمام بیشتری داشته باشد. وی گفت: به دلایل متعددی درسال‌های گذشته نتوانستیم ازظرفیت‌های منطقه ای کشورمان درصنعت حمل ونقل هوایی استفاده کنیم اما این فرصت فراهم است که با حضور افراد متخصص، بتوانیم دراین عرصه نقش مهمی‌را ایفا کنیم.عابدزاده ادامه داد: تاکنون درابعاد زیرساختی توانسته‌ایم امکانات خوبی درکشورفراهم کنیم اما برای رسیدن به یک صنعت ایمن هوایی،باید ناوگان هوایی خود را نوسازی کنیم.

عابدزاده،برتامین منابع مالی برای نوسازی ناوگان وبخش فرودگاهی کشورتاکید کرد وگفت:سازمان هواپیمایی درصدد است با استفاده ازابزارهای نوین و تامین منابع مالی موردنیاز، تحولات بزرگی را دراین صنعت دردوران پسا تحریم به وجود آورد. رئیس سازمان‌هاپیمایی کشوری درباره سرنوشت صنعت هوایی کشورپس ازتوافق هسته‌ای می‌گوید: هم اکنون به فردای پس از محدودیت‌های بین‌المللی فکر می‌کنیم تا ابزارهای لازم برای ورود به صحنه رقابت‌های حمل و نقل منطقه‌ای و جهانی سالم و همچنین رسیدن به این اهداف فراهم شود که این اهداف جزبا همت وهماهنگی دستگاه‌های مربوطه میسرنمی‌شود.

وی اظهار داشت: فضای جدیدی که در شرایط بین‌المللی ایجاد شده ‌صنعت حمل‌ونقل هوایی دنیا را مشتاق کرده است که به سمت‌ و سوی همکاری با ایران متمایل شوند. سازمان هواپیمایی کشوری نیزفرآیندهای لازم را برای رضایت مردم و ایمنی پروازها تامین خواهد کرد. این موارد اصلی‌ترین رسالت این سازمان است.عابدزاده با اشاره به اینکه برای ارائه تسهیلات صندوق توسعه ملی درخرید هواپیما ومعرفی شرکت‌های هواپیمایی فعالیت‌های مناسبی انجام شده است‌، به فرایندهای تأمین هواپیما وگزینه‌های مختلف اشاره کرد وافزود: گزینه اول خریدهواپیما بود که ایرلاین‌ها خرید هواپیما را از کمپانی‌های سازنده انجام می‌دهند.رئیس سازمان هواپیمایی ادامه داد: گزینه‌های دوم برای ایرلاین‌ها ‌اجاره هواپیما است؛تا پیش ازاین اجاره هواپیما مشکلاتی داشت که به خاطر محدودیت‌های تحریم‌ها بود.وی افزود: گزینه سوم برای تأمین ناوگان شرکت‌های هواپیمایی،خریدهای اجاره به شرط تملیک هواپیما است که درمقاطع زمانی خاص انجام می‌شود. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درباره احداث شرکتی برای تأمین ناوگان ایرلاین‌‌ها درداخل تأکید کرد: به هرحال این فرآیندها اتوماتیک وارد کشورمی‌شود ونیازمند تأسیس شرکت برای تأمین ناوگان برای آنها نیستیم؛این شرکت‌ها دردنیا تأسیس ‌وساختار آنها تعریف شده است و ما به آن ساختارها می‌‌پیوندیم. عابدزاده گفت:درحال حاضر کمپانی‌های بزرگی دردنیا وجود دارد که کارآنها خرید هواپیما واجاره دادن آنها،اجاره به شرط تملیک و یا فروش تقسیطی است. معاون وزیرراه وشهرسازی اضافه کرد:با توجه به شرایط فعلی این امکان برای ایرلاین‌ها فراهم است ازبین ناوگان موجود هواپیمایی را که لازم دارند،انتخاب کنند‌ درحالی که درگذشته به‌دلیل شرایط تحریم این امکان برای کشورفراهم نبود.

*منبع: روزنامه تجارت، 1395.11.3