محسن پدرام رییس هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهرايران، مدير باتجربه اي است که در مباحث بانکي صاحب نظر است؛ وي اعتقاد دارد در شرايط امروز پول ارزان يکي از مهمترين راه هاي نجات توليد است و يكي از روش هاي مهم در اين حوزه جمع آوري منابع براي پرداخت قرض الحسنه است. آنچه مي خوانيد گفتگوي صميمانه ما با محسن پدرام رييس هيات مديره بانك قرض الحسنه مهر ايران است.
در اقتصاد اسلامی یکی از ابزارها و نهادهای توسعه اقتصادي پس از بومي شدن،موضوع قرض الحسنه است،بانک قرض الحسنه مهر ايران به عنوان يکي از بانک هاي كه بهترين ساختار مالي را از نظر قرض الحسنه دارد،چه اقداماتي در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي انجام داده است؟
شاید یکی از مهمترین شاخصه هاي اقتصاد اسلامي در موضوع عدالت اقتصادي خلاصه گردد که خود زمينه اي براي ظهور توسعه ي اقتصادي است، بنابراين مي توان اذعان نمود که توسعه اقتصادي يک كشور از طريق رشد واحدهاي اقتصادي در هر يك از سطوح مختلف شركت، دولت و خانوار حاصل مي‌شود. اين بخش‌ها حين فعاليت خود ممكن است با مازاد يا كسري منابع مالي مواجه شوند. از اين رو وجود يك سازوكار واسطي كه بتواند منابع مازاد را از بخش‌هاي داراي مازاد منابع مالي دريافت و در اختيار بخش‌هاي نيازمند منابع مالي قرار دهد از اهميت بالايي برخوردار است.بدون شك انجام اين امر بدون اصلاح نظام مالي و رفتن به سمت آموزه‌هاي بانكداري و اقتصاد اسلامي امكان‌پذير نيست.
بطور کلی این بانک با ماهیت تخصصی قرض الحسنه، همراستا با شاخصه هاي اقتصاد اسلامي با اعطاي تسهيلات ارزان قيمت به نيازمندان در جهت اشتغال(تغيير رويکرد مصرفي به اشتغالزايي و خود اشتغالي) و بنگاه هاي خرد(تامين مالي ارزان قيمت) تلاش دارد تا سهمي از توسعه عدالت اقتصادي و ايجاد فرصت هاي برابر براي رشد اقتصادي جامعه داشته باشد.
نظام بانکی ما با چه چالش هایی در حوزه قرض الحسنه روبروست؟
یکی از مهمترین تفاوت های نظام مالي اسلامي با نظام مالي متعارف، جايگاه مهم و والاي انگيزه هاي معنوي در کنار پذيرش انگيزه هاي مادي و سودطلبانه است.بعبارتي فرهنگ اسلامي با مطرح نمودن انگيزه هاي معنوي،در صدد است رفتارهاي اقتصادي را به سمت و سوي رفع نيازهاي جامعه سوق دهد.اين فرهنگ در مفهومي به نام قرض الحسنه جلوه مي نمايد.اين فرهنگ در ميان آحاد جامعه رايج شده با اين حال مي توان به عدم تفکيک بين قرض الحسنه و قرض بدون بهره، پرداخت پاداش و جايزه به سپرده هاي پس انداز قرض الحسنه، بهره گيري از منابع قرض الحسنه در تسهيلات غير قرض الحسنه اي بعنوان سه چالش عمده اشاره نمود كه به واسطه آن در شرايط موجود قرض الحسنه بانكي از ان جايگاه ممتازي كه بايد داشته باشد اندكي فاصله گرفته است.
بانکداری اسلامی با نگاه قرض الحسنه در توسعه اقتصادی پول ارزان و افزایش رونق توليد،چه نقشي مي توان ايفا کند؟
در سال‌های اخیر به دلیل شرایطي خاص، اقتصاد ايران تورم و رکود را بعضا به طور همزمان تجربه کرده است. در شرايط تورم و رکود همواره تامين مالي ارزان براي بخش توليد اهميت فراوني پيدا مي کند. توليد در شرايط امروز، تنها با پول ارزان قيمت رونق مي گيرد، زيرا هزينه هاي توليد بيش از اندازه بالا رفته و با مشكل زيادي روبروشده است. يكي از راه هاي مهم در اين حوزه جمع منابع براي قرض الحسنه است و بانك‌ها براي اشتغالزايي بايد تشويق‌هاي بيشتري براي جمع‌آوري پول ارزان ارائه كنند و آن را به بخش توليد هدايت كنند. در نتيجه، براي ايجاد فضاي كسب و كار، بايد سراغ تامين مالي كم هزينه رفت. مهمترين تامين مالي ارزان و مفيد در صنعت بانكداري ايران، قرض‌الحسنه است. براي اينكه اين فرهنگ در بين اقشار جامعه گسترش يابد تا سپرده‌هاي خود را بصورت قرض الحسنه نزد بانك ها سپرده گذاري كنند بايد، نسبت به مزاياي اين روش اطلاع رساني و فرهنگ سازي كرد تا مسير توسعه كشور هموار شود و به كمك آن كارآفريني و اشتغالزايي كرد و لازم است تا مردم به يقين برسند كه براي رسيدن به توسعه پايدار بايد تامين مالي درستي براي فضاي كسب و كار انجام داد و اين امر جز از درگاه بانكداري اسلامي و قرض الحسنه ميسر نمي‌شود.
بانک قرض الحسنه مهر ایران، با توجه به اهمیت تولید در سال های اخير و نامگذاري سنوات مختلف با موضوعاتي که با حمايت از توليد، اشتغالزايي و کالاي ايراني در آن مورد توجه بوده است، چه ميزان از منابع خود را به پرداخت تسهيلات ارزان در جهت ايجاد و گسترش رونق اقتصادي و حمايت از توليد و اشتغال اختصاص داده است؟
با اشاره به نامگذاری سنوات مختلف و ازجمله سال ۹۷ با عنوان «حمایت از کالای ایراني»، اين بانک باتوجه به لزوم افزايش قدرت خريد مردم در استمرار چرخه توليد و اشتغال در بنگاه هاي کوچک و متوسط كه داراي زنجيره ارزش داخلي بوده و موجبات اشتغال ملي را فراهم مي كند، اقدام به اجراي طرحي به منظور پرداخت تسهيلات قرض الحسنه به متقاضيان كالاي ايراني نموده است. انعقاد تفاهمنامه همكاري با شركت هاي مختلف با هدف افزايش قدرت خريد از طريق اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه در زمره اولين اقدامات اين بانك بوده است.همچنين براي ايجاد رونق اقتصادي، حمايت از كارآفريني و اشتغالزايي تفاهمنامه هاي متعددي با سازمان ها و نهاد‌هاي گوناگون از جمله: بنياد بركت، بسيج سازندگي، بنياد مسكن انقلاب، سازمان بهزيستي كميته امداد امام خميني(ره) و... منعقد شده است كه توجه ويژه بيشتر آن‌ها بر توانمندسازي نيازمندان و محرومان متمركز شده است، بر اين اساس، طبق تفاهم نامه منعقده با بنياد بركت ۱.۵۰۰ ميليارد ريال با نرخ تسهيلات ۳ و ۴ درصدي با دوره باز پرداخت ۴۸ يا ۶۰ ماهه در نظر گرفته شده كه در مرحله اول ۶۰۰ ميليارد ريال در اختيار متقاضيان قرار مي گيرد.
همچنین درخصوص اقدامات مطلوب بانک در حوزه های اجتماعی نیز بانک قرض الحسنه مهرايران از طريق طراحي و اجراي طرح ها و برنامه‌هاي متنوع براي اعطاي تسهيلات قرض الحسنه، گام‌هاي موثري در زمينه ترويج بانکداري اسلامي در بستر قرض الحسنه و انجام مسئوليت هاي اجتماعي در حوزه هاي اشتغال، معيشت، ازدواج، درمان و حمايت از مددجويان سازمان هاي حمايتي برداشته که اجراي طرح هاي تسهيلاتي در حمايت از بنيان خانواده به ويژه زنان سرپرست خانوار، همانند طرح‌هاي «اندوخته خانواده مهر ايران» و «اندوخته بانوان مهر ايران» رضايتمندي بسياري را در ميان اقشار ضعيف و متوسط جامعه ايجاد كرده است.
یکی از موانع اخذ تسهیلات در این سال ها، نرخ سود بالا بود که بسياري از توليد کنندگان را براي دريافت تسهيلات با چالش روبرو نموده است،تسهيلات ارزان در رونق توليد چقدر تاثيرگذار است؟
بدون شک رونق تولید در کشور با عدم وابستگی به نفت و درآمدهای نفتی گره خورده است،در اين شرايط و براي تقويت اقتصادي درون‌زا، بايد به توليد داخلي و راهکارهاي افزايش ان نگاهي ويژه داشت. چراکه تقويت اشتغال،بنگاه هاي توليدي،افزايش نيروي كار و سرمايه هاي انساني از مصاديق بارز رونق توليد داخلي خواهد بود.در اين ميان بالا بودن نرخ تسهيلات بانكي و افزايش بهاي تمام شده پول يكي از مشكلات اساسي توليد بوده و با در نظر گرفتن مقوله تورم، اهميت موضوع دوچندان مي شود. در همين راستا بد نيست اشاره اي داشته باشم به طرح "رونق كسب و كار مهر" بانك قرض‌الحسنه مهر ايران، كه با اجراي اين طرح، براي كسبه و تجار شرايطي فراهم مي شود تا با تأمين سرمايه در گردش به قيمت ارزان و بهبود فرآيندهاي توليدي خود بخشي از دغدغه هاي اين قشر كه در شرايط كنوني وظيفه اي خطير دارند، جبران گردد.
باتوجه به رسالت شما در اساسنامه بانک در حمایت از مناطق محروم، چه حمایت هایی در بحث ايجاد واحدهاي توليدي و اشتغالزايي در مناطق محروم شده است؟
در این زمینه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تاکنون با مشارکت در تامین مالي خرد در مناطق محروم و کمتر توسعه يافته كشور منجر به شكوفا شدن پتانسيل‌هاي بالقوه و اشتغال زايي براي هزاران نفر شده كه اين مسئله خود به افزايش اميد به زندگي بهتر در مناطق محروم منجر شده و از مهاجرت به حاشيه شهرها و معضلاتي مانند حاشيه نشيني جلوگيري كرده است. طرح‌هاي اشتغالزايي در بانك قرض الحسنه مهر ايران سه طرف دارد. يك طرف بانك قرض‌الحسنه مهر ايران، يك طرف نهاد يا ارگاني كه به تعريف طرح‌هاي اشتغالزا بپردازد و مدل انجام كار را تعريف كند. مانند قراردادي كه اين بانك با بنياد بركت امضا كرد و طرف سوم اين طرح‌هاي اشتغالزايي نيز متقاضيان دريافت وام براي ايجاد شغل هستند.در اين فرمول بانك قرض الحسنه مهر ايران به بانك عامل تبديل و به متقاضيان معرفي شده براي راه‌اندازي كسب و كارهاي كوچك، وام پرداخت مي شود.
در سنوات گذشته تلاش این بانک بر این بوده تا رویکرد را به حمایت از اشتغالزايي و کارآفريني به ويژه در مناطق محروم و کمتر برخوردار كشور تغيير نموده كه ضمن همكاري با سازمان هايي مانند: بنياد بركت، كميته امداد امام خميني (ره) و بنياد مسكن انقلاب اسلامي اقدامات شايسته اي را براي توانمندسازي نيازمندان در مناطق محروم، اشتغالزايي و همچنين رونق كشاورزي و دامپروري انجام داده است.
نظر شما
