سایه سنگین دولت از سر سه بانک بزرگ بورسی برداشته می شود

بانکداری ایرانی  ـ  در پایان  دهه 80 شمسی سه بانک بزرگ دولتی به نام تجارت، ملت و صادرات  خصوصی سازی شدند اما در عمل این خصوصی‌سازی بصورت ناقص انجام شده و دولت بخشی از سهام این بانک ها را برای خود نگهداشت تا در تصمیم گیری‌های بانک اعمال نفوذ کند. 

 

به گزارش   بانکداری ایرانی  ، علاوه بر دولت، بخش بزرگی از سهم این سه بانک به سه عدالت نیز تخصیص داده شد که با توجه به عدم واگذاری سهام عدالت به مردم و نهایی نشدن این واگذاری‌ها، در واقع بالای 50  درصدی از سهام این سه بانک در اختیار دولت بوده و در این دولت ها اعمال نفوذ می کند. 

 

جندی است که دولت تحت فشار قرار گرفته است تا مالکیت خود بر بانکها را واگذار کند. بر همین اساس ، چندی پیش سازمان خصوصی سازی از  جزییات عرضه سهام متعلق به دولت در ۱۸ شرکت حاضر در بازار سهام که شامل ۳ بانک و ۲ بیمه هم می شود، خبر داشت.  سازمان خصوصی سازی، طی در نامه‌ای به  ارکان بورس اعلام کرد : در جلسه ۴ خرداد ماه ۹۸ هیات واگذاری، عرضه سهام متعلق به دولت در ۱۸ شرکت بورسی و فرابورسی به شرح جدول ذیل این متن به تصویب رسیده است. در ادامه این نامه آمده است بر این اساس و با توجه به تکلیف سازمان خصوصی سازی مبنی بر واگذاری باقی مانده سهام دولت در این شرکت ها مقتضی است ضمن تمهیدات لازم برای فراهم کردن مقدمات عرضه سهام، در صورت وجود هر گونه مشکل یا ملاحظه خاص، به قید فوریت به اطلاع سازمان خصوصی سازی برسد.

 

این واگذاری‌ها به استقلال بیشتر این بانک‌ها منجر شده و ممکن است بهره‌وری بانک‌ها بیشتر شده و حتی هیات مدیره‌های این سه بانک که بعضا به نوعی وابستگی به دولت دارند ، به نحوی مستقل و بدون اعمال نفوذ انتخاب شوند. 

 

یکی دیگر از مسائلی که در خصوص واگذاری سهام دولت رخ می دهد این است که اعمال تغییرات استراتژیک در سهام ، بنگاه‌داری، فروش اموال مازاد و  حتی مسائلی مربوط به سهام نیز با استقلال و بدون مداخله دولت صورت گیرد؛ هرچند این مساله به معنی رفتار خروج از قوانین ناظر یا همان بانک مرکزی نیست بلکه به معنی استقلال از مداخله های بی مورد دولت در امور بانکداری است. 

 

در حال حاضر دولت 17 درصد از سهام بانک ملت، 17 درصد از سهام بانک تجارت و 18.42 درصد از سهام بانک صادرات را در اختیار دارد. 

 

این در حالی است که بیش از 30 درصد از سهام بانک تجارت ، بیش از 25 درصد از سهام بانک صادرات ایران و قریب به 17 درصد از سهام بانک ملت به سهام عدالت اختصاص دارد.

 

علاوه بر این باید به نهادها و سازمانهای دولتی نیز در سهامداری بانکها اشاره کرد . به عنوان نمونه 5 درصد از سهام بانک تجارت و 5 درصد از سهام بانک صادرات به سازمان خصوصی سازی تعلق دارد  و 4 درصد از سهام بانک ملت به تامین اجتماعی تعلق دارد.  همه این رخدادها نشان از آن دارد که دولت بر این سه بانک تسلط مدیریتی داشته و باید از این تصدی گری خارج شود .