در ماه های اخیر، با تغییر در شرایط اقتصادی و به دنبال آن افزایش قیمت ارز، طلا و سکه، قیمت کالاهای در دسترس مردم هم چند برابر شد به طوریکه قیمت گوشت، مرغ، سیب زمینی، پیاز، آجیل، کالاهای اساسی و همچنین خودرو افزایش چشمگیری داشت.
به گزارش بانکداری ایرانی ، مسئولان برای تسکین درد تورم، جلوگیری از صادرات برخی محصولات و در عین حال واردات برخی دیگر را در پیش گرفتند. همچنین برخی کالاها به صورت سهمیه بندی شده و با قیمت دولتی توزیع شد که یادآور روزهای کوپنی در دهه 60 است.
بر همین اساس بانک مرکزی با توجه به درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص بهره گیری از زیرساخت شبکه پرداخت کارتی جهت توزیع عادلانه کالاهای اساسی، سامانه رفاهی را با همکاری شرکتهای ذیربط و با بهرهگیری از زیرساخت ارزش افزوده سامانه شتاب (سامانه مانا) توسعه و ایجاد کرد تا هر نوع سهمیهای با استفاده از کد ملی شهروندان قابل کنترل باشد.
در این سامانه؛ برای استفاده از سهمیه کالاهای اساسی، کارت بانکی سرپرست خانوار جایگزین کوپنهای کاغذی یا چاپ و ارائه کارتهای مخصوصی در این زمینه شده تا علاوه بر کاهش هزینهها نسبت به تسهیل خرید کالاهای اساسی و استفاده شهروندان اقدام شود و فرآیند خرید و توزیع کالاهای اساسی تسریع شود.
با آماده شدن زیرساخت سامانه سهیمه بندی کالاهای اساسی توسط بانک مرکزی با استفاده از کارت بانکی در راستای ارائه کوپن الکترونیک، این سامانه در بررسیها، عملکردی موفق را از خود نشان داد.
شیوه های اجرایی این سامانه و کوپن های الکترونیک بدین نحو است که: سرپرستان خانوار با مراجعه به واحدهای عرضه کننده کالاهای اساسی و با استفاده از یکی از کارت های بانکی معتبر متعلق به خود، اقدام به ارسال تراکنش ویژه بررسی سهمیه کالاهای اساسی مورد نظر بر روی پایانه فروش فروشگاه مربوطه کنند و در صورتی که به کد ملی فرد مورد نظر سهمیه تعلق گرفته باشد، امکان دریافت سهمیهای کالای مذکور وجود خواهد داشت و پس از خرید، میزان کالای خریداری شده از سهمیه کاهش پیدا میکند.
تا به امروز در جلسات هماهنگی عملیاتی سازی این سامانه، سهمیه کالاهای اساسی از جمله گوشت بر اساس اعلام وزارت رفاه و سازمان هدفمندی برای سرپرستان خانوارها تعریف میشوند.
بانک مرکزی به منظور پیاده سازی این طرح و توسعه زیرساختها تا به امروز تمامی دستگاههای کارتخوان بیش از ۳ هزار نقطه اعلام شده از فروشگاههای عرضه کننده کالاهای اساسی از جمله گوشت و مرغ به عنوان اولین کالاهایی که در این سامانه توزیع و در دسترس شهروندان قرار خواهد گرفت را در استانهای تهران و البرز به منظور ارسال تراکنش ویژه بررسی سهمیه و خرید کالای اساسی بروزرسانی کرده است.
در مرحله اولیه این طرح برای کالاهای گوشت و مرغ در استانهای تهران و البرز اجرا میشود و در ادامه قرار است تمامی کالاهای اساسی در سراسر کشور از طریق سامانه کالابرگ الکترونیک توزیع و به فروش برسد.
اما عملیاتی شدن سامانه سهمیه بندی کالاهای اساسی در چه زمانی خواهد بود؟ بانک مرکزی زیرساخت های این سامانه را آماده کرده و از طریق رییس کل این بانک به صورت رسمی آماده بهره برداری بودن از این سامانه اعلام شده است اما همچنان وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدامی برای عملیاتی شدن آن بر نداشته که انتظار می رود به جهت برخورداری سریع تر مردم از مزیت های این طرح و جلوگیری از تشکیل صف های طویل، این سامانه به بهره برداری نزدیک شود.
در عین حال؛ اجرای این طرح مخالفانی نیز دارد. آنها می گویند اجرای این سیستم هزینه های بسیاری را به شبکه بانکی تحمیل می کند و اساسا کار بانک ها سنخیتی با این موضوعات ندارد و یک عقبگرد 40 ساله برای نظام بانکی محسوب می شود.