حرکت تازه نقدینگی از بازارهای موازی به بازار سرمایه

یک کارشناس بازار سرمایه با تشریح دلایل رکوردشکنی امروز شاخص بورس و راهکار جبران کاهش احتمالی درآمدهای نفتی گفت: همه شواهد حکایت از آن دارند که پول تازه وارد بازار سرمایه شده است.

 همایون دارابی با بیان اینکه از ۱۹ اسفندماه شاهد ورود نقدینگی تازه به بازار سرمایه بودیم به سنا گفت:  این اقبال عمومی به بازار چند دلیل دارد. اول اینکه قیمت ارز نیمایی رشد کرد. در کنار آن گزارش های منتشره از شرکت ها نشان داد در اکثر نمادها افزایش فروش و سودآوری رخ داده است .

وی ادامه داد:  بازارهای موازی از جمله سکه، ارز، خودرو، املاک و مستغلات به حالت اشباع قیمتی رسیده اند یعنی در سال گذشته قیمت ها به نحوی افزایش یافت که دیگر رشد بیشتر در آن بازارها متصور نیست.در بازار جهانی نیز قیمت نفت توانست مرز ۷۰ دلار را پشت سر بگذارد، همچنین قیمت فلزات تقویت شد و همه این عوامل در کنار ماه شمار شدن سود بانکی و محدود شدن نرخ ها، دست به دست هم داد تا نقدینگی از بازارهای موازی به سمت بورس جذب شود .

این کارشناس بازار سرمایه افزود: تقریبا از ۱۹ اسفند به بعد به جز دو سه روز، همواره میزان ارزش خرید افراد حقیقی بیش از فروش آنها بوده و این نشان می دهد پول تازه وارد بازار شده است .همه این اتفاقات فرصتی را به وجود آورد که عملا شاخص سقف تاریخی را بشکند و امروز مرز روانی ۲۰۰ هزار واحد را پشت سر بگذارد. بازار به هر حال ظرفیت های خوبی دارد و در واقع، می تواند در ادامه سال جاری نیز عرض اندام کند .در همین مدت کوتاه حدودا یک ماهه هم بازدهی بازار بیش از ۱۰ درصد بوده که برای این مدت، بازده خیلی خوبی بوده است .

دارابی گفت: نکته دیگری که باید ذکر کرد، عرضه های اولیه ای است که در دو هفته پایانی سال گذشته رخ داد که علاوه بر اینکه انگیزه خوبی به بازار داد،  به تنوع بخشی آن نیز کمک کرد . در اسفند ماه که بازار تا حدودی راکد بود ، همین تنوع به کمک آمد و در گروه های کشاورزی و دامداری تعداد قابل ملاحظه ای شرکت عرضه شد و عملا بخشی از رشد اولیه بازار را همین گروه به عهده گرفت.

وی تاکید کرد: این مساله نشان می دهد هر زمان بازار، عرضه های اولیه خوب و مدون و پشت سرهمی را شاهد باشد با اقبال سهامداران مواجه می شود و حرکت نقدینگی به سمت بورس تقویت خواهد شد.بازار سرمایه در کنار نظام بانکی یکی از دو قلب تپنده گردش سرمایه هستند. کارکرد این بازار انتقال سرمایه از بخش های خرد به بنگاه ها در سطوح مختلف ریسک است.

کارشناس بازار سرمایه گفت: در واقع اگر کارکرد بانک ها را متمرکز به نیازهای حقیقی بدانیم، کارکرد بازار سرمایه در اکثر اقتصادهای بزرگ، تقویت و پاسخ به نیازهای اشخاص حقوقی است .این مساله نشان می دهد، بازار سرمایه چه اهمیتی دارد. در همین حال تامین سرمایه از بنگاه های تازه تاسیس و نوپا تا بنگاه های ده ها ساله، نقش مهمی در رشد و توسعه و بالندگی اقتصاد دارد که در کنار آن مزیت اقتصادی ایجاد شده و به بروز اشتغال منجر می شود.

دارابی در پاسخ به سوال اصلاح نظام بانکی، توازن بودجه ای و تقویت ارزش پول ملی چگونه از طریق اشتغالزایی قابل تحقق خواهد بود، گفت: این موارد با هم از یک جنس نیستند و قابل تحقق نیست، بحث اصلاح نظام بانکی یک مساله پولی و توازن بودجه و تقویت ارزش پول ملی یک مساله مالی است.قطعا اصلاح این موارد به ایجاد اشتغال منجر می شود ولی عکس آن یعنی اینکه اشتغال و افزایش آن بتواند اصلاح نظام بانکی و توازن بودجه ای ایجاد کند تا تورم ناشی از کسر بودجه محقق نشود، ممکن نیست چون جنس و ماهیت این موارد متفاوت است.

وی درباره اینکه کارآمدترین مسیر در وضعیت فعلی اقتصاد برای رونق اشتغال با سرمایه گذاری در چه صنایعی امکان پذیر است و این صنایع در حال حاضر چه مسیری را در بورس طی می کنند،گفت: مهمترین مسیر از خط سیر طراحی شده در ابلاغیه اصل ۴۴ و اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری می گذرد که شالوده آن ایجاد اقتصاد مردمی است.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اقتصاد مردمی به آن معنا که دولت از بخش اقتصاد خارج شود و فرصتی به مردم و بخش خصوصی بدهد تا اقتصاد را کم هزینه و با ایجاد مزیت اقتصادی جلو ببرند.تحقق این اقتصاد مردمی نیز در بستری همانند بازار سرمایه ممکن است و می تواند مشارکت میلیون ها ایرانی را به همراه آورد و مزیت اقتصادی حاصله را به صورت گسترده میان مردم توزیع کند تا از بروز اختلاف طبقاتی جلوگیری شود.

به گفته دارابی، وقتی این امر رخ دهد و مردم وارد صحنه اقتصاد شوند، هر کاری ممکن می شود به ویژه سرمایه گذاری و توسعه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، معدن، ترانزیت، صنایع انرژی بر و دیگر موارد که دارای مزیت اقتصادی هستند. با توسعه این زمینه ها و صنایع دانش بنیان، اقتصاد می تواند رشد کند. در حال حاضر بخشی از این راه در بازار سرمایه باز شده اما هنوز کارنامه بازار در ایجاد صنایع جدید و شرکت های نوپا ضعیف است. در واقع بورس هم اینک بیشتر بازار ثانویه است و نقش سازنده آن در بازار اولیه کم رنگ است.

وی در خصوص راه های پیش رو برای جبران کاهش احتمالی درآمدهای نفتی هم گفت: بهترین جایگزین استفاده از موقعیت استراتژیک جغرافیایی در مبادلات و صادرات مرزی است. همچنین مزیت ترانزیتی و تاکید بر هزینه ها برای کاهش قیمت تمام شده کالاهای ایرانی تا بتوان آنها را به صورت غیر مستقیم به بازارهای جهانی رساند.

این کارشناس بازار سرمایه تلاش ها درخصوص اصلاح مقررات کسب و کار یا حذف قوانین مزاحم را ضعیف ارزیابی کرد و گفت: نگاهی به آمار نشان می دهد جایگاه کسب و کار در ایران براساس رتبه بندی جهانی نه تنها بهبود نیافته بلکه شاید در برخی موارد بدتر شده است.  این کار نیاز به یک باور عملی در میان دولت دارد و هر سه قوه باید برای بهبود این شرایط اقدام کنند.

دارابی درباره الزامات و اقتضائات قانونی، تجاری و اقتصادی برای رونق تولید گفت: پیش از الزامات قانونی، اقتصاد امروز نیازمند همدلی و همراهی دولت و بخش خصوصی و مردم است.متاسفانه همچنان در حال نگاه جزیره ای هستیم یعنی در حالی که مثلا بنگاه از طریق تحریم تحت فشار خارجی است از داخل هم فشار مالیات و بیمه و ده ها مشکل دیگر را تحمل می کند، این مساله باید اصلاح و پیش از هر چیز این باور تقویت شود که همه ارکان جامعه ایرانی باید با هم به سمت هر هدفی حرکت کنند.