مشخص نشدن محدوده‌ها و نبود اطلاعات دقیق سیداحمد مشکانی، استاد دانشگاه و فعال معدنی در پاسخ به اینکه چرا سرمایه‌گذاران تمایل کمتری برای سرمایه‌گذاری در معادن طلا دارند، به صمت می‌گوید: بحث اصلی که درباره محدوده‌های طلا در ایران وجود دارد، این است که اکتشافات تکمیلی به صورت دقیق و علمی روی کانسارها انجام نشده و این محدوده در واقع اندیس معدنی به شمار می‌آید. مشکانی با اشاره به اینکه ذخایر طلای فراوانی در کشور وجود دارد، گفت: به جرات می‌توان گفت که در تمامی استان‌های کشور به‌جز مناطق زاگرس استعداد طلا برای کانی‌سازی وجود دارد چراکه فرآیندهای زمین‌شناسی ایران به گونه‌ای است که فرآیند کانی‌سازی طلا را در ایران محتمل می‌کند. چراکه درحال‌حاضر کشورهایی که در همسایگی ایران قرار گرفته‌اند و این فرآیندها در مورد آنها نیز صدق می‌کند، از ذخایر طلای فراوانی برخوردار هستند که می‌توان به افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، عراق، ترکمنستان، ترکیه و ارمنستان اشاره کرد. این استاد دانشگاه معتقد است یکی از دلایلی که سبب شده تا سرمایه‌گذاری کمتری روی معادن طلا در کشور انجام شود، شناسانده نشدن محدوده‌های طلا به سرمایه‌گذاران است. امروزه تنها فلزی که می‌توان آن را با هر محصول یا ماده مورد نیاز معاوضه کرد، طلاست. در واقع این تنها کانی است که بعد از استحصال ارزش ریالی داشته و به عنوان بزرگترین و مهم‌ترین پارامتر این کانی به شمار می‌آید و در همه جای دنیا از آن به عنوان یک پشتوانه مالی یاد می‌کنند. درحال‌حاضر شرکت‌های بزرگ معدنی دنیا یک معدن طلا را در اختیار دارند چراکه به عنوان یک پشتوانه برای آنها به شمار می‌آید.
فعالیت ۲ معدن خصوصی این فعال معدنی درباره دلایل پایین بودن سرمایه‌گذاری در معادن طلا گفت: عواملی همچون شناسایی و معرفی نکردن محدوده‌ها، مشخص نشدن نوع و میزان ذخیره از جمله مواردی است که باعث شده سرمایه‌گذاری کمتری در این بخش انجام شود. به عنوان مثال معدنی که میزان ذخیره آن ۵۰۰ کیلوگرم است، در مقابل معدنی که ۱۰ تن طلا را در خود جای داده، میزان سرمایه‌گذاری و سود آن متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر با توجه به اینکه بیشترین معادن طلای کشور در اختیار ارگان‌های دولتی است (تنها معدن اخترچی در محلات و زرمهر در کاشمر در اختیار بخش خصوصی قرار دارد) و در مدت زمان کوتاه اکتشاف شده و به تولید رسیده‌اند، ذخایر طلا در معادن ایران نهفته مانده است اما در اختیار نداشتن اطلاعات درست از محدوده‌های معدنی و اطلاعات کافی همچون آینه‌ای مات بوده و لازم است برای شفاف شدن آن نسبت به شناسایی محدوده‌ها بر اساس ذخیره و نوع استحصال اقدام کرد.
خارج کردن معادن طلا از حیطه دولتی مشکانی معتقد است که برای ورود سرمایه‌گذاران در حوزه طلا دولت می‌تواند با ایجاد شرایط مناسب و خارج کردن معادن طلا از حیطه دولتی زمینه ورود بخش خصوصی را فراهم کرده و با مشخص کردن میزان صرفه اقتصادی این فلز با ارزش تصمیم‌گیری را برای ورود سرمایه‌گذار آسان کند به این ترتیب که روند سرمایه‌گذاری و اینکه بعد از چند سال به سود و سرمایه اولیه خواهد رسید را مشخص کند. در واقع با مشخص کردن این موارد می‌توان زمینه جذب سرمایه‌گذار را برای معادن طلا فراهم کرد. وی آینده سرمایه‌گذاری در معادن طلا را امیدوارکننده دانسته و گفت: با توجه به اینکه توانایی تشخیص محدوده‌ها و آنالیز کردن شرایط افزایش پیدا کرده می‌توان زمینه مشخص کردن محدوده‌های معدنی را فراهم کرد. البته این درحالی است که تاریخ ایران گواهی بر وجود طلا در سال‌های دور است و مصداق آنها دفینه‌های طلایی است که در برخی نقاط کشور کشف شده است. در واقع تمامی این گنج‌های ارزشمند متعلق به خاک ایران زمین بوده و یکی از توانایی‌های ایران در دوران هخامنشی تامین طلای مورد نیاز از معادن و ذخیره‌های معدنی خود بوده است. مشکانی گفت: در صورت انجام شدن عملیات اکتشاف و بهره‌برداری به طور درست و علمی ایران دارای رتبه اول ذخایر طلا در خاورمیانه خواهد شد.
توانایی ایرانی‌ها در استحصال طلا از دوران هخامنشی وی به کاربردهای این فلز ارزشمند اشاره کرد و افزود: طلا یک فلز استراتژیک است و در آینده از آن در صنایع الکترونیک و هوا فضا استفاده خواهد شد. همچنین نکته مهمی که در مورد طلا وجود دارد نرخ فعلی و نوسان آن است اما این موضوع دائمی نبوده و در آینده به شرایط تعادلی و قیمت اصلی خود بازمی‌گردد. از دیگر دلایلی که می‌تواند باعث افزایش قیمت و مصرف آن در آینده شود رشد جمعیت در کشورهای آسیای شرقی است. چراکه در این کشورها طلا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و در آینده به همین دلیل با افزایش جمعیت میزان مصرف طلا افزایش خواهد یافت.
انجام عملیات اکتشافی به طور کامل و دقیق وی در ادامه گفت: برای دستیابی به ظرفیت‌های طلا لازم است تا ۳ فاز اکتشافی مقدماتی، نیمه تفصیلی و تفصیلی برای شناسایی ظرفیت‌ها به طور کامل و با دقت تمام انجام شود. در مرحله بعد با توجه به اطلاعات به‌دست آمده لازم است تا بررسی فنی و اقتصادی مناسبی روی محدوده انجام شود به این ترتیب که ذخیره قابلیت استخراج و فرآوری را خواهد داشت یا خیر؟ چراکه شکل‌های متنوعی از طلا وجود دارد که به دو نوع اکسیده و سولفیده تقسیم می‌شوند. طلای اکسیده با روش‌های آسان و کم هزینه بهره‌برداری می‌شود اما این موضوع در مورد طلای سولفیده صدق نمی‌کند و در صورتی که طلا در داخل آرسنوپریت قرار گرفته باشد نوع فرآوری و بهره‌برداری از آن را سخت تر می‌کند. چرا که در زمان فرآوری طلا لازم است که به یک درجه آزادی رسیده و اسید به طلا برسد و اگر درجه آزادی طلا پایین باشد باعث افزایش هزینه‌های فرآوری خواهد شد. در واقع بعد از اکتشافات دقیق و مشخص کردن نوع طلا می‌توان زمینه استحصال و فرآوری آن را فراهم کرد. مشکانی با اشاره به اینکه انجام اکتشافات معدنی به دانش فنی و روز دنیا نیاز دارد افزود: با وجود ذخایر فراوان طلا در کشور لازم است تا متخصصانی در حوزه‌های مختلف از اکتشاف تا استحصال و فرآوری آموزش ببینند. در واقع این متخصصان باید شکل‌های مختلف طلا را شناخته و آگاهی کامل از روش‌های مختص اکتشاف و استخراج داشته باشند. همچنین در اختیار داشتن دستگاه‌های حفاری قوی با سرعت بیشتر، دقت بالا و مدت زمان کم با هزینه کم، حجم حفاری‌ها را افزایش داده و ذخیره با دقت بالایی انجام می‌شود. در واقع چالش اصلی در معادن طلا بحث اکتشاف بوده که باید با تقویت و پرورش نیروهای متخصص راه را برای فعالیت و شناسایی ذخایر طلای ایران هموار کرد. لازم به ذکر است که در فرآوری اکسیده مشکلی وجود ندارد. اما در کانسنگ سولفیده نیازمند ورود تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا هستیم. وی با اشاره به اینکه بسیاری از کشورها به ذخایر طلای خود دست یافته‌اند افزود: با توجه به اینکه طلا به عنوان یک پشتوانه مالی به شمار می‌آید از این‌رو با سرمایه‌گذاری روی محدوده‌های طلا به بهره‌برداری از آنها پرداخته و میزان قابل توجهی از آن را استخراج کرده‌اند اما این درحالی است که در ایران بسیاری از ذخایر کشف نشده و به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده است. درحال‌حاضر ایران از ظرفیت بالای طلا برخوردار است که بخشی از آن یا استخراج نشده یا خوب شناسایی نشده است. می‌توان با شناسایی ذخایر این محدوده پشتوانه مالی ارزشمندی را برای کشور به ارمغان آورد. درحال‌حاضر تعداد شکل‌های طلا ۱۲ نوع بوده که هر کدام متخصصان خاص خود را برای شناسایی می‌طلبند. چرا که روش‌های اکتشاف هر کدام از آنها با نوع دیگر متفاوت بوده و نمی‌توان برای ۲ شکل متفاوت از یک روش علمی برای انجام عملیات اکتشاف استفاده کرد.
منبع: گسترش صمت
