بانک‌ها؛ همچنان گرفتار در تله بدهی دولت

 بانکداری ایرانی ـ رقم درشت بدهی دولت به بانک‌های خصوصی و دولتی در سال‌های اخیر به  یکی از مشکلات بزرگ بانک‌ها تبدیل شده‌است . دولت از یک طرف بر عزم خود از تسویه این بدهی سخن می‌گوید و از طرف دیگر مقامات بانک مرکزی این بدهی را امری طبیعی می‌دانند ولی در دولت  نهایت بی‌توجه به وضعیت تسهیلات‌دهی بانک‌ها و نیاز اقتصاد به این تامین مالی به کار خود ادامه  داده و دست در جیب بانک‌ها می‌کند. 

به گزارش  بانکداری ایرانی ، طی روزهای اخیر ، معاون برنامه ریزی سازمان برنامه و بودجه با اشاره به پرداخت بخش زیادی از بدهی دولت به بانک ها خبرداده و از نظم بخشیدن به مساله بدهی در دولت خبر داد، اما  برخلاف این ادعا، آمار نشان از افزایش بدهی‌های دولت به بانک‌ها در پایان سال 96 به بانک‌ها دارد . 

بر اساس این گزارش ، بدهی دولت به بانک‌ها و بانک مرکزی  در بهمن ماه 96 بالغ بر 2588هزار میلیارد ریال  بوده  که شامل بدهی دولت به سیستم بانکی به میزان 2297هزارمیلیارد تومان و بدهی شرکت‌های دولتی به سیستم بانکی به میزان 291 هزارمیلیارد ریال  بوده است.

در همین گزارش تصریح شده‌است که دولت در بهمن 96 به بانک‌ها 1951 هزار میلیارد ریال به بانک‌ها بدهکار بوده که ازاین مبلغ 1919 هزار  میلیارد مستقیم به خود  دولت و 32 هزار میلیارد ریال به شرکت‌ها و موسسات دولتی اختصاص دارد، بنابراین، این رقم بدهی نسبت به اسفند 95 بالغ بر 20 درصد رشد داشته اما روند افزایش آن کندتر از گذشته شده است؛ ولی هرگز متوقف نشده‌است.  بر این اساس 70 درصد  بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی را بدهی دولت به بانک‌ها تشکیل می‌دهد. 

دولت برای خلاص شدن از این وضعیت؛ از  سال95 عزم خود را جدی کرده‌ بود  تا بدهی به بانک‌ها را بپردازد. در آن سال که رقم بدهی 2100 هزار میلیارد ریال بود در بودجه خود تصریح کرد که با انتشار اوراق قرضه این بدهی را پرداخت خواهدکرد، اما در سال 96 این رقم بدهی در آذر ماه به 2450 هزار میلیارد ریال رسید هرچند که در پایان سال مقداری از این بدهی ها تسویه شد اما در نهایت بدهی دولت طبق آخرین آمار بانک مرکزی 1191 هزار میلیارد ریال عنوان شد و  دولت توانسته‌بود تنها 300هزار میلیارد ریال  از وعده 2100 هزار میلیاردی سال 95 را تسویه کند . 

رییس کل بانک مرکزی در ابتدای سال 96 گفته بود که این رقم بدهی دولت به بانک‌ها چیز عادی است او تاکید کرده‌بود:«در قیاس با دولت‌های سایر دنیا باید گفت که بدهی دولت ایران به نظام بانکی در مقایسه با بسیاری از کشورها رقم چندان بالایی نیست. این در حالی است که وقتی میزان بدهی با تولید ناخالص داخلی مقایسه می شود بسیاری از کشورها هستند که نسبت تولید ناخالص داخلی آنها به این بدهی خیلی بالاتر است.» 

این سخنان در حالی مطرح می شود که قائم مقام بانک مرکزی ؛ زمانی که بدهی دولت به بانکها حدود 1100 هزار میلیارد ریال بود گفته بود: «در حال حاضر شبکه بانکی بالغ بر 110 هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد. بدهی هنگفتی که البته خود دولت هم اذعان دارد که با قفل کردن بخشی از منابع بانکها توان تسهیلات دهی آنها را کاهش داده‌است.»

ظاهرا در حال حاضر که این بدهی دوبرابر شده‌ و دولت ناتوان از تسویه این بدهی است ؛ مسئولین بانک مرکزی به این نتیجه رسیدند که بدهی دولت به بانکها امری عادی در دنیاست و  نباید از بابت آن نگران بود. 

اما واقعیت این بدهی،  در کسری  بودجه دولت نهفته است با بررسی بودجه است که مشخص می شود که  دولت  از یک طرف دست در جیب بانک‌ها دارد و از طرف دیگر صورت خود را با سیلی سرخ نگه می‌دارد. 

حیدر مستخدمین حسینی که خود از مدیران سابق بانک است چندی پیش به باشگاه خبرنگاران گفته بود که  که یکی از ریشه های بدهی های دولت کسری بودجه است و کسری بودجه هم باعث می‌شود که دولت چشم طمع به پولهای مردم در بانک داشته باشد. 

بنابراین  دولت برخلاف برنامه  بودجه خود در سالهای 95 و 96 رفتار کرده و  به تعهدات خود برای تسویه بدهی بانکها عمل نکرده است.