بانکداری ایرانی ـ بازار سهام در ادامه روند صعودی روزهای اخیر، روز سهشنبه نیز با افزایش ۲۰۲ واحدی شاخص کل، هفتمین روز متوالی مثبت را سپری کرد. افزایش ۲/ ۰ درصدی شاخص سهام در جریان معاملات دیروز در حالی این نماگر را تا آستانه ورود به کانال ۹۵ هزار واحدی هدایت کرد که بررسی روند روزهای اخیر بازار نشان از چرخش نقدینگی در میان گروههای مختلف دارد.
جذابیت در سهامی که مدت اخیر را با ریزش شدید قیمت و رسیدن به کفهای قیمتی طی کردهاند، سبب شده تا این روزها فعالان بازار با ورود به این صنایع در کوتاهمدت، به سود نسبی دست یابند و سپس با ایجاد فشار فروش به صنعت دیگر نقل مکان کنند. اقبال از صنعت انبوهسازی به قند و شکر در روز گذشته نمونهای از این گونه چرخش سریع نقدینگی است. دیروز گروه انبوهسازی و مستغلات که روزهای پیشین مورد توجه بورسبازان قرار داشتند، به دنبال شناسایی سود با فشار شدید فروش همراه شد و جای خود را به گروه قند و شکر داد. در این میان همچنان توجه به نمادهای خودرویی و رشد قیمت آنها تداوم دارد. این عوامل سبب شد تا صعود بازار سهام برای هفتمین روز متوالی ادامه یابد. به این ترتیب بازدهی ۲/ ۲ درصدی در کارنامه ۷ روز اخیر بورس به ثبت رسید.
مساله قابل وضوح در شرایط کنونی بازار سهام چرخش نقدینگی میان گروههای مختلف صنعت است؛ این روزها جریان نقدینگی موجود در بازار سهام پس از اصلاح قیمتی اخیر به دنبال جایی مطمئن برای ثبات میگردد که چرخش آن در میان گروههای مختلف نشان از عدم یافتن چنین شرایطی است. در مجموع رفتارشناسی خرید و فروشهای روز اخیر و در مجموع جابهجایی نقدینگی میان صنایع بورسی نشاندهنده این است که تقاضا در سهام بنگاههای کوچکتر هر روز از گروهی به گروهی دیگر تغییر جهت میدهد. در این میان در حالی شاهد افت تب فروش در بین فعالان بازار نسبت به هفته گذشته هستیم که مشارکت سهامداران خرد در سمت خرید سهام افزایش یافته است. البته در این میان حقوقیهای بازار همچنان نقش حمایتی خود را حفظ کردهاند و این امر مانع از افت قیمت سهام بهویژه در نمادهای بزرگ بازار شده است.
در این میان نقدینگی موجود در بازار به دنبال یافتن جذابترین صنعت و یا بنگاه برای ورود، خرید و کسب سود است که در این میان اولویت با گروههای کوچک بودهاست. اما برای تغییر مسیر مزبور به دنبال بهانههایی با چاشنی عوامل بنیادی میگردد. بهطوریکه فعالان بازار دلیل ورود به گروههای مرتبط با بازار مسکن از جمله انبوهسازی، سیمان و کاشی و سرامیک را رونق نسبی معاملات مسکن در ماههای اخیر عنوان میکنند (جزئیات بیشتر از دلایل اقبال به گروه انبوهسازی در گزارش روز دوشنبه که تحت عنوان «صعود جمعی در بورس تهران» در روزنامه «دنیای اقتصاد» منتشر شد.) اما روندی با ثبات در این میان وجود ندارد، بهطوریکه عوامل بنیادی تنها بهانههایی هستند برای ورود به این صنایع. پس از چند روز و احتمالا با کسب سود، جای خود را به گروه و صنعتی دیگر میدهند.
حال این نقدینگی پس از انتفاع و کسب سود از این گروه به دیگر صنایع منتقل شد. در جریان معاملات روز گذشته شاهد چرخش اقبال به سمت گروه قندی را بودیم. نمادهای این گروه بهصورت دستهجمعی در روز سهشنبه قدم در مسیر صعودی گذاشتند. به عبارت دقیقتر بازار سهام در این روزها شاهد تجربه ورود کوتاه مدت نقدینگی به سمت صنایع مختلف است. پس از کسب سود نسبی، رشد قیمت به تبع افزایش فروش از سوی معاملهگران، متوقف میشود و به دلیل عدم مشاهده سیگنال بنیادی قوی به گروهی دیگر کوچ میکند.
در این راستا سوالی که مطرح میشود این است که چنین الگویی تا چه زمانی تداوم خواهد شد؟ در پاسخ به این سوال دو سناریو وجود دارد؛ در سناریوی اول چرخش مداوم نقدینگی در میان تمامی صنایع و گروههای فعال در بازار را خواهیم داشت که این موضوع جبران اصلاح قیمتی چند وقت اخیر را نوید میدهد. در سناریوی دوم ممکن است عاملی بنیادی، خبری موثق یا اتفاقی تاثیرگذار بر یک صنعت خاص، این گروه را به لیدر بازار تبدیل کند. در این صورت نقدینگی سرگردان با اطمینانخاطر به این گروه جذب شده و نه تنها رشد پایدار در صنعت مزبور را به دنبال خواهد داشت، بلکه تداوم صعود بورس و شاخص کل را به دنبال خواهد داشت.
البته باید توجه داشت، همچنان ریسکهایی چه از ناحیه اقتصاد داخلی و چه از ناحیه مسائل سیاسی وجود دارد که بهنظر میرسد با تعیین تکلیف ابهامات، جوی پایدارتر را در بازار شاهد باشیم. طبق نظر کارشناسان پروسه یاد شده با توجه به صحبتهای پیشروی ایران و اتحادیه اروپا ظرف ۲ روز جاری، به مقطع نهایی خواهد رسید و به این ترتیب وضعیت آینده، جریان مشخصتری را شاهد خواهد بود.