حسين مقدس/ پژوهشگر و كارشناس صنعت بیمه
اين روزها بازار خريد بيمه‌نامه‌هاي ارزان و با شرايط پرداخت بسيار متنوع در جامعه ما رونق بسيار زيادي گرفته است. شركت‌هاي بيمه نه‌تنها در گروه بيمه‌هاي خودرو (ثالث و بدنه) بلكه در ساير رشته‌هاي بيمه‌اي نظير بيمه‌هاي آتش‌سوزي، بيمه‌هاي مسووليت، درمان، باربري و... براي جذب مشتري بيشتر نسبت به ارائه تخفيفات بعضا چشمگير و شرایط پرداخت آسان نظیر قسطی کردن پرداخت مبلغ حق بیمه اقدام مي‌كنند تا جايي كه گاه حق بيمه فني بيمه‌نامه كه رابطه مستقيمي با ماهيت ريسك فعاليت موردنظر دارد، زير سوال مي‌رود. البته در حوزه بیمه‌نامه شخص ثالث طبق قوانین جدید مصوب مجلس شورای‌اسلامی و بخشنامه‌های بیمه مرکزی اقدامات اثربخش و خوبی انجام شده است که حاصل آن تنها لحاظ کردن تخفیف‌های عدم‌خسارت و سابقه خوب شهروندان در محاسبه حق بیمه است و کلیه بیمه‌گران موظف به ارائه نرخ یکسان به هموطنان هستند.
خريد بيمه‌نامه ارزان به چه قيمت؟ به قيمت نرخ شكني و ايجاد عدم‌ثبات در بازار بيمه براي كسب سهم بيشتر از بازار يا براي تامين نقدينگي و مثبت نشان‌دادن ریسک نقدینگی؟ تعيين حق بيمه فني در هر يك از رشته‌هاي بيمه‌اي، عاملي نيست كه صرفا با يك جمع و تفريق ساده به‌دست بيايد. شايد بتوان گفت كه يكي از اصلي‌ترين گزینه‌ها، شناسايي و اعمال صحيح مدیریت ريسك و عوامل تشديد كننده آن باشد. متاسفانه در حال‌حاضر برخی از شركت‌هاي بيمه‌گر داخلي در لباس رقابت، نظم موجود در بازار را به هم ريخته و با ارائه تخفيف‌های غير‌فني و نامعقول ريسك موضوع بيمه را زير سوال مي‌برند كه قطعا در زمان بروز خسارت به ضرر شركت بيمه‌گر همراه با سلب اعتماد شهروندان خواهد بود. اين شركت‌ها با ارائه حق‌بيمه‌هاي غير‌كارشناسانه و ارائه تخفيف‌های غير‌فني، ساير شركت‌هاي توانمند و توانگر در اين عرصه را هم به چالش مي‌كشند و ناخودآگاه راه تقلب و تخلف را ایجاد می‌کنند؛ چراكه در فرهنگ عامه، مردم صرفا به‌دنبال «ارزان خری» هستند تا توجه به سطح توانگري شركت بیمه متبوعشان.
بيمه توسعه بهترین نمونه از شرکت‌هایی است كه صرفا براي كسب سهم بيشتر از بازار، چوب حراج به دارايي‌اش زد و مصداق بارز «پرداختن از كيسه خليفه» شد تا جایی که حتی پس از ورشکستگی نیز مردم متضرر اصلی آن بودند و بسیاری خسارت‌های ایجاد شده به مرور زمان و توسط سایر شرکت‌ها پرداخت شد. در اينجاست كه نقش بيمه مركزي در جهت برخورد قاطع و محكم بيش از پيش نمود پيدا مي‌كند.امروزه در بسياري از كشورهاي دنيا مردم سالانه حق بيمه قابل‌توجهی را براي انتقال ريسك فعاليت خود به بيمه‌گران مي‌پردازند و ميزان تخفيف‌هایشان را تنها سال‌هاي عدم‌خسارت و سابقه خوب خودشان تعيين مي‌كند و نه هيچ عامل ديگري. به همين دليل است كه حق بيمه‌ها سالانه بخش قابل‌توجهي از حقوق شهروندان كشورهاي پيشرفته را به خود اختصاص مي‌دهند. در آن سوي ميدان نيز شركت‌هاي بيمه‌گر هنگامي كه حق بيمه واقعي خود را دريافت كنند در اجراي تعهدات خود واقعي‌تر و محترمانه‌تر برخورد خواهند داشت. چيزي كه هم‌اكنون در بسياري از كشورهاي دنيا (اعم از پيشرفته و در حال پيشرفت) شاهد آن هستيم. همچنين استفاده از نيروي انساني خلاق و با انگيزه در كنار استفاده از سيستم‌هاي صدور استاندارد همراه با پشتيباني قوي در بخش IT، عامل بسيار مهمي در كيفيت‌سنجي شركت‌هاي بيمه محسوب مي‌شود.
در زمان خريد بيمه‌نامه بايد به کیفیت، سابقه و توانگری شركت‌های بیمه‌گر توجه شود، نه حق‌بیمه پیشنهاد شده؛ همان‌طور كه هنگام خريد يك كالا به برند آن توجه مي‌كنيم و چه‌بسا که اگر گران‌تر باشد شاید آن را خریداری کنیم. اگر چنین نباشد، امکان بروز هرنوع تخلف و تقلب در صدور یک بیمه‌نامه همواره مطرح است و شرکت‌های توانگر از طریق سیستم کنترل داخلی‌شان در قالب واحد حسابرسی و نظارت داخلی تمام تلاش خود در برخورد با تخلف‌های احتمالی یا ایجاد شده را به‌کار خواهند گرفت تا از هر گونه گزند و بدنامی مصون بمانند؛ بنابراین براي خريد هر نوع بيمه‌نامه(از بیمه‌نامه شخص ثالث گرفته تا بيمه‌هاي عظيم مهندسي و انرژي) بايد به توانگري شركت بيمه‌گر و اعتبار آنچه در داخل سرزمين ملي و چه در عرصه بين‌الملل توجه كرد. متاسفانه اولويت قراردادن قيمت نسبت به عملكرد شركت بيمه‌گر و عدم‌توجه به میزان توانگری و توانایی شركت‌ها در زمان وقوع حادثه از سوي بيمه‌گذاران يك معضل فرهنگي است كه اين امر بی‌شك بر كيفيت فعاليت و انگيزه بيمه‌گراني كه هدفشان از پذیرش ریسک، ارائه خدمات مناسب و باکیفیت و در نهایت کسب رضایت مصرف‌کنندگان است اثر سوء خواهد گذاشت.در مجموع بيمه‌گراني كه فروش خود را بر پايه ارائه خدماتي با كيفيت پايين و نسبتا ارزان عرضه مي‌دارند، همان كساني هستند كه در اين صنعت به ثبت نرسيده‌اند و پاسخگويي در قبال كار خود را مهم نمي‌دانند.
نظر شما
