یاراکارت طرح برای نجات بانک‌ها نه فقرزدایی

 بانكداري ايراني -  یاراکارت طرحی بود که دولت یازدهم در آستانه انتخابات از آن رونمایی کرد كه بر اساس آن به شهرونداني كه يارانه  مي گيرند مي توانند با مراجعه به بانك  خود وام  دريافت كنند. اين طرح كه هنوز اجرايي نشده و مراجعه شهروندان به بانكها تا كنون سودي براي آنها نداشت اما در نوع خود حاوي نكات جالب توجهي است. 

این طرح همانند وام های سپاس در دولتهای نهم و دهم و همچنین طرح کارت اعتباری در دولت یازدهم است که هیچ کدام از آنها موفق نبوده و عملا به دلیل ضعف های موجود ملغی شدند طرح ياراكارت نيز كه با پرداخت وام 5 ميليون تومانی سعي دارد تا يارانه ها را سازماندهي كرده و براي بانكها درآمد جدید توليد كند از اين رو كه اقدامی تورم‌زاست طرحي غير كارشناسي تلقی می شود. این کارتهای اعتباری جدید در قالب عقد مرابحه صادر شده و تسهیلات به صورت نسیه اقساطی به اشخاص داده می‌شود. 

بازپرداخت اقساط نیز به صورت مستقیم از حساب یارانه افراد صورت خواهد گرفت. در مرحله اول سقف تسهیلات اعطایی از  طریق این ساز و کار 5 میلیون تومان خواهد بود. مهلت بازپرداخت تسهیلات حداقل 36 و حداکثر 60ماه خواهد بود. به جز برداشت وام از یارا کارتهای اعتباری سایر عملیاتهای بانکی از قبیل برداشت وجه، انتقال وجه و برداشت کارمزد از طریق کارتهای مذکور امکان پذیر نخواهد بود. در این بین یکی از نکات چالش برانگیز بخشنامه بانک مرکزی بند 16 آن است که بر این اساس بانکها مجاز شده اند، به تشخیص خود  برای پوشش ریسک قطع یارانه خانوار نسبت به اخذ سفته و یا سایر تضامین متعارف  از وام گیرنده اقدام نمایند. 

حال آنکه این طرح سبب افزایش نقدینگی شده و برای اقتصاد زیان آور خواهد بود . بر اساس این گزارش ، ماهانه حدود 3 هزار و 500 ميليارد تومان يارانه به حدود 76  ميليون نفر شهروند ايراني پرداخت مي شود كه در اين 76 مرحله اي كه تاكنون پرداخت شده است نزديك به 226 هزار ميليارد تومان نقدينگي وارد چرخه اقتصادي کشور شده كه قابليت توليد نداشته و تنها بار تورمي داشت . 

در واقع در آیین‌نامه اجرایی تبصره (۱۴) قانون بودجه سال ۱۳۹۵ کشور آمده است كه  دولت سالانه تا مبـلغ 42هزار و 48میلیارد تومان صرف پرداخت نقدی و غیرنقدی به سرپرستان خانوارهای نیازمند متقاضی دریافت یارانه خواهد شد که خود سبب افزایش نقدینگی سرسام‌آوری شده است . 

همچنین با پرداخت وام 5 ميليوني از محل يارانه بانك ها سعي مي‌كنند يارانه هايي را كه طي 3 تا 5 سال  به افراد پرداخت شود را در يك روز پرداخت كند كه اگر فرض بگيريم كه 50 درصد از 76 ميليون نفر يعني حدود 38  ميليون  نفر براي دريافت وام 5ميليوني يارانه ها به بانك مراجعه كنند حدود 190 هزار ميليارد تومان ظرف مدت كوتاهي به اقتصاد تزريق مي شود كه مي تواند فاجعه بار باشد . 

این تسهیلات باسود 18 درصدی پرداخت شده و  برای بانکها سودآوری خوبی دارد زیرا در برنامه بانک مرکزی است که سود تسهیلات و نرخ سود بانکی را کاهش دهد این نرخ سود از درصدهای بالابه نظر می رسد . بر این اساس می توان نتیجه گرفت که بانک مرکزی تنها و تنهابه فکر بانکها بوده و برای این نهاد مهم نیست که در بلند مدت چه نتایج زیان باری این طرح دارد .