در دولت تدبیر و امید در سطوح میانی به بالای مدیریتی شاهد اتفاقات بسیار مهم و مثبتی هستیم. اطلاعاتی که نشان می‌دهد در پایان دوره چهار ساله شوراها در زمینه حضور زنان رشدی ٤٣درصدی داریم.
بانكداري ايراني -روزنامه شهروند درباره حضور زنان در مدیریت های کلان به گفت وگو با شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان رییس جمهوری پرداخت و نوشت: در دولت تدبیر و امید در سطوح میانی به بالای مدیریتی شاهد اتفاقات بسیار مهم و مثبتی هستیم. اطلاعاتی که نشان می‌دهد در پایان دوره چهار ساله شوراها در زمینه حضور زنان رشدی ٤٣درصدی داریم.
در ادامه گزیده ای از این گفت وگو را می خوانیم: آن ظهر بهاری که اعظم طالقانی عزمش را جمع کرد تا با واکر مقابل پله‌های وزارت کشور بایستد، نگاه‌ها و حرف‌ها به اصل١١٥ قانون اساسی متوجه شد. تعریف از رجل سیاسی و حضور زنان در مدیریت های کلان. اعظم طالقانی از پله‌ها پایین آمد و نامش در فهرست نهایی نامزدهای ریاست‌جمهوری نیامد، اما این حضور برای خیلی‌ها نشانه خوبی تلقی شد.
در سال های اخیر زنان در پست های کلیدی‌تری دیده شدند. چهار معاون وزیر، دو معاون استاندار، سه فرماندار و ٢٤نفر بخشدار. اینها آماری است که شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان رئیس‌جمهوری در گفت وگو با «شهروند» ارایه می دهد. آماری که قرار است به زودی با عنوان بانک اطلاعات زنان مدیر منتشر شده و مشخص شود که هر استان چه سهمی از مدیران زن دارد. پست‌های بسیاری که هرگز رنگ زن به خود ندیده، پست هایی که سالیان‌سال است در تسخیر مردانند.
مولاوردی می‌گوید: هرچند زنی را در سطح وزیر ندیدیم، اما «دو معاون استاندار داریم که قبلا هرگز کسی را در این پست نداشتیم. در ادارات کل استان‌ها که سمت‌ها بسیار مردانه تلقی می‌شد، اما حالا مدیر تعزیرات و گمرگ بوشهر زن هستند. رئیس اداره ارشاد بوشهر هم مسئول زن است. اینها مشاغلی است که پیش از این هرگز از زنان
استفاده نمی‌شد.»
مولاوردی معتقد است همین نمونه ها جلوی بهانه هایی مانند این‌که زنان تجربه کار در سطوح مدیریتی ندارند را می‌گیرد: «حالا می‌بینیم که در بخش‌های گوناگون با جدیت مشغول به کارند. زنی که معاون استاندار است، قطعا می‌تواند بعدا استاندار شود. زنی که فرماندار است می‌تواند معاون استاندار شود و به همین ترتیب می‌شود از ظرفیت زنان در سطوح بالای مدیریتی استفاده کرد.» معاونت امور زنان به گفته مولاوردی از همان ابتدا معرفی و انتصاب خانم‌ها را در دستور کار قرار داد و یکی از مواردی که درحال حاضر بر آن تمرکز کرده، ایجاد درصد مشخصی برای حضور زنان در سمت‌های مدیریتی است. موردی که در برنامه ششم توسعه تحت عنوان تعادل جنسیتی در مدیریت پیش‌بینی شده که براساس آن سالانه ١٠درصد بر میزان زنان مدیر افزوده شود. «برای جبران عدم‌تجربه و مهارت، آموزش و مهارت‌افزایی مدیران زن با همراهی وزارت کشور را اجرایی و سعی کردیم مهارت‌های لازم برای ارتقای آنها را داشته باشیم. برای همین هم آزمون استخدامی را دوماه متوقف کردیم که البته دستور رئیس‌جمهوری هم بود که تا رعایت عدالت جنسیتی این مورد متوقف بماند. بعد از آن ٣٠٠فرصت شغلی اضافه شد که در مرحله نخست پذیرش، ٥٤درصد خانم و ٤٦درصد آقا پذیرش شده‌اند.»
حالا از میان سه فرماندار زن، یکی از آنها در فاجعه منا جانش را از دست داده، یکی هم بازنشست شده است. اما اخیرا یک فرماندار در شهر کارون خوزستان منصوب شده است. فرماندارانی که از نظر ملاوردی می‌توانند استانداران آینده باشند.
ریاست شهرداری هم از جمله دیگر پست‌هایی است که در تعدادی از شهرها توانسته مدیر زن داشته باشد. نخستین شهردار زن در سال ١٣٧٥ و در تهران به این سمت دست پیدا کرد. زهرا صدراعظم نوری، در حالی نخستین زن شهردار ایران است که بعد از او افرادی دیگر و در شهرهای مختلف توانستند به این پست دست یابند. به این ترتیب علاوه بر تهران، مریم پاکزاد توانست رای ٥ عضو شورای شهر چهارم شهر لولمان را به دست آورد و نامش را به عنوان جوان ترین شهردار استان گیلان ثبت کند. همینطور سامیه بلوچ زهی نیز دیگر زنی بود که در ٢٦ سالگی به عنوان شهردار کلات (مرکز شهر سرباز) در استان سیستان‌وبلوچستان انتخاب شد.
منطقه ٦ شهر مشهد هم شهردار زن به خود دیده و شراره معدنیان سال ١٣٨٥ با حکم شهردار وقت مشهد، به ساختمان منطقه ٦ شهرداری این شهر رفت. هرچند عمر ریاست او او تنها ٣ ماه بود. تبریز و شهر «سرگز احمدی» از حوالی شهر پارسیان در استان هرمزگان هم از جمله دیگر شهرهایی هستند که شهردار زن داشته‌اند.
** استان مدیران زن
«می‌دانستم اول باید سعی کنم خودم را به مردم بقبولانم تا مرا با جنس زن بپذیرند؛ آن هم در شهری که نگاه مردان به زنان فراتر از خانه نبود. حالا باید در این بافت اجتماعی تغییر و تحولی بزرگ به وجود می‌آوردم؛ یعنی چندین پله را با هم یک‌جا می‌رفتم.» اینها جملات حمیرا ریگی، یکی از سه فرماندار کشور در قصرقند است. در استانی که تعداد زنان مدیر در آن از تمامی استان‌ها بیشتر است. آنها ٧٠نفرند که نام‌شان در پست‌های مدیریتی استان سیستان‌وبلوچستان ثبت شده است. ٧٠زن. زنانی که باید خودشان را به مردم بقبولانند، زنانی که کارشان دشوار است، آن هم در مناطقی که نگاه مردان به زنان فراتر از خانه نیست.
سکینه اشرفی یکی از مدیران تازه وارد استان است. دو ماه است که راهی سیستان شده. استانی که اگر در بخش‌های مختلف رنگ توسعه را کمتر به خود دیده، اما حضور ٧٠زن در پست‌های گوناگون اعم از فرماندار، معاون استاندار، دهیار و... نام سیستان را به صدر اخبار آورده است. اشرفی، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری سیستان وبلوچستان است.
سمتی مهم که شهیندخت مولاوردی، آن را ازجمله پست های مهم برای استان‌هایی با توسعه یافتگی کم می‌داند: «خانم اشرفی پیش از این در خراسان‌جنوبی هم همین پست را گرفتند. پست حساسی است به خصوص در استان هایی مثل خراسان‌جنوبی و سیستان که در راه توسعه هستند.»
اشرفی از سال ١٣٨٩ در دفتر توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه کشور دارای مسئولیت و فعالیت بوده و قبل از آن در دفاتر دیگر سازمان و استان زنجان و آذربایجان‌غربی هم حضور داشته است. کار ویژه او در دفتر توسعه منطقه‌ای، تدوین برنامه‌های خاص برای مناطق کمترتوسعه یافته که لفظ محروم به آن اتلاق می‌شد، است و با توجه به این‌که براساس شاخص های اقتصادی، استان سیستان‌وبلوچستان همیشه در رتبه‌های پایین این شاخص‌ها قرار داشت، حالا دو ماه است که در این پست حساس به این استان آمده.
او می‌گوید که در طی چهار‌سال اخیر به صورت ویژه به مناطق حاشیه‌نشینی این استان ورود کارشناسی یافته و سفرهای متعددی به این استان و همینطور جلسات بسیاری را با مسئولان استانی داشته است. «تز دکترایم با موضوع «رشد حامی فقرا» بود که همین باعث شد تا به این منطقه توجهی خاص داشته باشم و آشنایی نسبتا دقیقی به مسائل استانی پیدا کنم.»
از مرکز آمد. بومی استان نبود و همین هم عاملی شد تا برخی او را مناسب این کار ندانند. «از زمانی که منصوب شدم، در استان مستقر و ساکن هستم. از طرفی شاخص خدمت و فعالیت را توانمندی و اشراف بر امور مربوطه می‌دانم و فکر می‌کنم در نگاه مردم هم بومی و غیربومی‌بودن شاخص مهمی نیست و منشأ اثربودن و برداشتن قدم برای توسعه استان و کاستن از عقب‌ماندگی های آن شاخص تعیین‌کننده است و خوشحالم که معاون قبل، خانم اربابی به عنوان یک سیستانی امروز در یک سمت ملی یعنی معاون سازمان برنامه و بودجه کشور فعالیت می‌کند.»
اشرفی ظرفیت‌های سیستان را که می‌تواند به توسعه استان برسد، در پتانسیل عظیم نیروی انسانی متعهد و تحصیلکرده دانشگاهی، امنیت گسترده و فراگیر در منطقه، همراهی و همگرایی اقوام مختلف استان بلاخص روحانیون معظم شیعه و اهل سنت در استان، ظرفیت مرزی بسیار گسترده، مرزهای خاکی وسیع با دوکشور افغانستان و پاکستان و مرزهای آبی و وجود تنها بندر اقیانوسی کشور در استان، تنوع اقلیمی و قابلیت های طبیعی، گونه‌های جانوری و گیاهی که می‌تواند به عنوان قطب گردشگری و طبیعت گردی درتمام فصول سال موردتوجه قرار گیرد، ظرفیت بالای کشاورزی با محصولات متنوع که قابلیت صدور به بازار داخلی و خارجی را دارد و همچنین ظرفیت های خالی و بکر برای توسعه صنعتی و خدمات بازرگانی و نیز صنایع‌دستی متنوع و قابل ارایه در بازار جهانی و ظرفیت عظیم برای توسعه بخش شیلات و غیره به‌علاوه دانشگاه های متعهد با رشته‌های تخصصی متنوع که می‌تواند چرخ توسعه استان را مهیا کند، می‌داند. مواردی که می‌تواند توسعه را برای استان محروم سیستان به همراه بیاورد.
** استانی با ظرفیت‌های بالا /١٤٠٧زن داوطلب شوراها در سیستان
از سال ٩٢ و روی‌کارآمدن دولت جدید حضور زنان در مناصب مدیریتی و همین طور در صحنه های سیاسی و اجتماعی سیستان بیشتر شد. حضوری که اشرفی می‌گوید نه فقط برمبنای جنسیتی بلکه برمبنای شایسته‌سالاری انجام شده است. «شاهد این مدعا حضور دو فرماندار زن در دو شهرستان جدیدالتاسیس استان است که به‌مراتب شرایط این دو شهرستان در ابتدای حضور آنان در وضع بسیار پایین زیرساختی، اجتماعی، اقتصادی و... قرار داشته و امروز پیشرفت قابل‌توجهی با توجه به مدیریت آنان حاصل شده است، با توجه به تعهد و سخت کوشی که در چند‌سال اخیر از خود نشان داده‌اند، حضور سه بخشدار زن و همچنین زنان متخصص در عرصه‌های فعالیت در حوزه برنامه‌ریزی، تسهیل سرمایه‌گذاری، گمرک استان و حفاظت محیط‌زیست که توانسته‌اند رتبه استان را در این حوزه‌ها ارتقا ببخشند.»
اشرفی می‌گوید در سال های اخیر زنان در سیستان اعتماد به نفس شان افزایش پیدا کرده است. «به مشارکت حداکثری زنان در ثبت‌نام پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا می‌توان اشاره کرد که شمار داوطلبان زن در استان ١٤٠٧نفر و نسبت به دوره قبل ١١٧درصد رشد داشته است که در برخی از روستاها، تمامی ثبت نام شوندگان را زنان تشکیل داده‌اند. همین طور حضور و فعالیت بانوان در تشکل‌های مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد در سطح استان قابل توجه و ملموس است.» نکته‌ای که به‌گفته اشرفی با حمایت و کمک استاندار در این سال ها همراه بوده است. «اگرچه با شناختی که از ظرفیت‌های سرمایه‌های انسانی استان دارم، معتقدم هنوز هم ظرفیت‌های زیادی برای حضور بانوان در عرصه های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری استان وجود دارد، اما نگاه مثبتی که استاندار به حضور بانوان در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و مدیریتی دارد هم توانسته اثر بسیار مثبتی بر فعالیت بانوان داشته باشد.»
اگر سیستان بیشترین زن مدیر در کشور را دارد، تهران و خوزستان براساس گفته سال گذشته فهیمه فرهمندپور، مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده در رده‌های بعدی قرار دارند. سهم سایر استان‌ها بسیار محدود است و استان‌هایی هم داریم که تاکنون رنگ مدیر زن به خود ندیده‌اند. حضور زنان در بعضی ادارات و سازمان‌ها مانند سازمان ملی استاندارد، وزارت آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کمیته امداد و در رأس این دستگاه ها سازمان بهزیستی محسوس است و بنا به گفته فرهمندپور سایر ادارات و سازمان ها همچنان صندلی را به زنان اختصاص نداده‌اند که البته بخشی از این به مطالبه‌گرنبودن مداوم زنان مربوط است. چنانچه ریگی می‌گوید: «یادتان باشد هیچ‌کس قرار نیست به زنان چیزی تعارف کند، آنها باید خودشان حق‌شان را بگیرند.»
*منبع: روزنامه شهروند، 1396.2.4
نظر شما
